TIÊU CHUẨN QUỐC GIA TCVN 6396-82:2015 (EN 81-82:2013) VỀ YÊU CẦU AN TOÀN VỀ CẤU TẠO VÀ LẮP ĐẶT THANG MÁY – THANG MÁY CHỞ NGƯỜI VÀ HÀNG – PHẦN 82: YÊU CẦU NÂNG CAO KHẢ NĂNG TIẾP CẬN THANG MÁY CHỞ NGƯỜI ĐANG SỬ DỤNG BAO GỒM CẢ NGƯỜI KHUYẾT TẬT

TIÊU CHUẨN QUỐC GIA

TCVN 6396-82:2015

EN 81-82:2013

YÊU CẦU AN TOÀN VỀ CẤU TẠO VÀ LẮP ĐẶT THANG MÁY – THANG MÁY CHỞ NGƯỜI VÀ HÀNG – PHẦN 82: YÊU CẦU NÂNG CAO KHẢ NĂNG TIẾP CẬN THANG MÁY CHỞ NGƯỜI ĐANG SỬ DỤNG BAO GỒM CẢ NGƯỜI KHUYẾT TẬT

Safety rules for the construction and installation of lifts – Existing lifts – Rules for the improvement of the accessibility of existing Iifts for persons including persons with disability

Lời nói đầu

TCVN 6396-82:2015 hoàn toàn tương đương với EN 81-82:2013.

TCVN 6396-82:2015 do Ban kỹ thuật tiêu chuẩn quốc gia TCVN/TC 178 Thang máy, thang cuốn và băng tải chở người biên soạn, Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng đề nghị, Bộ Khoa học và Công nghệ công bố.

Bộ TCVN 6395 và TCVN 6396 (EN 81), Yêu cầu an toàn về cấu tạo và lắp đặt thang máy, gồm các phần sau:

– TCVN 6395:2008, Thang máy điện – Yêu cầu an toàn về cấu tạo và lắp đặt.

– TCVN 6396-2:2009 (EN 81-2:1998), Thang máy thủy lực – Yêu cầu an toàn về cấu tạo và lắp đặt.

– TCVN 6396-3:2010 (EN 81-3:2000), Yêu cầu an toàn về cấu tạo và lắp đặt thang máy – Phần 3: Thang máy chở hàng dẫn động điện và thủy lực.

– TCVN 6396-28:2013 (EN 81-28:2003), Yêu cầu an toàn về cấu tạo và lắp đặt thang máy – Thang máy chở người và hàng – Phần 28: Báo động từ xa trên thang máy chở người và thang máy chở người và hàng.

– TCVN 6396-58:2010 (EN 81-58:2003), Yêu cầu an toàn về cấu tạo và lắp đặt thang máy – Kiểm tra và thử – Phần 58: Thử tính chịu lửa của cửa tầng.

– TCVN 6396-70:2013 (EN 81-70:2003), Yêu cầu an toàn về cấu tạo và lắp đặt thang máy – Áp dụng riêng cho thang máy chở người và thang máy chở người và hàng – Phần 70: Khả năng tiếp cận thang máy của người kể cả người khuyết tật.

– TCVN 6396-71:2013 (EN 81-71:2005/Amd 1:2006), Yêu cầu an toàn về cấu tạo và lắp đặt thang máy – Áp dụng riêng cho thang máy chở người và thang máy chở người và hàng – Phần 71: Thang máy chống phá hoại khi sử dụng.

– TCVN 6396-72:2010 (EN 81-72:2003), Yêu cầu an toàn về cấu tạo và lắp đặt thang máy – Áp dụng riêng cho thang máy chở người và thang máy chở người và hàng – Phần 72: Thang máy chữa cháy.

– TCVN 6396-73:2010 (EN 81-73:2005), Yêu cầu an toàn về cấu tạo và lắp đặt thang máy – Áp dụng riêng cho thang máy chở người và thang máy chở người và hàng – Phần 73: Trạng thái của thang máy trong trường hợp có cháy.

– TCVN 6396-80:2013 (EN 81-80:2003), Yêu cầu an toàn về cấu tạo và lắp đặt thang máy – Thang máy đang sử dụng – Phần 80: Yêu cầu về cải tiến an toàn cho thang máy chở người và thang máy chở người và hàng.

YÊU CẦU AN TOÀN VỀ CẤU TẠO VÀ LẮP ĐẶT THANG MÁY – THANG MÁY CHỞ NGƯỜI VÀ HÀNG – PHẦN 82: YÊU CẦU NÂNG CAO KHẢ NĂNG TIẾP CẬN THANG MÁY CHỞ NGƯỜI ĐANG SỬ DỤNG BAO GỒM CẢ NGƯỜI KHUYẾT TẬT

Safety rules for the construction and installation of lifts – Existing lifts – Part 82: Rules for the improvement of the accessibility of existing Iifts for persons including persons with disability

1. Phạm vi áp dụng

1.1. Tiêu chuẩn này quy định các yêu cầu để áp dụng TCVN 6396-70 (EN 81-70) và TCVN 6396-80:2013 (EN 81-80:2003), 5.2.1 [4]), đối với các thang máy đang sử dụng để nâng cao khả năng tiếp cận thang máy đối với người sử dụng bao gồm cả người khuyết tật.

1.2. Tiêu chuẩn này áp dụng cho các thang máy lắp cố định phục vụ các tầng dừng xác định, có cabin được thiết kế để vận chuyển người hoặc người và hàng và di chuyển dọc theo các đường ray không nghiêng quá 15° so với phương thẳng đứng.

2. Tài liệu viện dẫn

Các tài liệu viện dẫn sau rất cần thiết cho việc áp dụng tiêu chuẩn này. Đối với các tài liệu viện dẫn có ghi năm công bố thì áp dụng phiên bản được nêu. Đối với các tài liệu viện dẫn không ghi năm công bố thì áp dụng phiên bản mới nhất, bao gồm cả các sửa đổi, bổ sung (nếu có).

TCVN 6396-70:2013 (EN 81-70:2003), Yêu cầu an toàn về cấu tạo và lắp đặt thang máy – Áp dụng riêng đối với thang máy chở người và thang máy chở người và hàng – Phần 70: Khả năng tiếp cận thang máy của người bao gồm cả người khuyết tật.

3. Thuật ngữ và định nghĩa

Trong tiêu chuẩn này sử dụng các thuật ngữ và định nghĩa trong các tiêu chuẩn của EN 81.

4. Danh mục mối nguy hiểm đáng kể

Theo Điều 4, TCVN 6396-70:2013 (EN 81-70:2003).

5. Yêu cầu an toàn trong tiếp cận và sử dụng và/hoặc biện pháp bảo vệ

5.1. Quy định chung

Cần chú ý đến khả năng tiếp cận chung của tòa nhà.

5.2. Cửa – Mở cửa

5.2.1. Chiều rộng thông thủy của cửa

Nếu kích thước cabin theo TCVN 6396-70:2013 (EN 81-70:2003), Bảng 1, thì chiều rộng thông thủy tối thiểu của cửa phải là 800 mm.

CHÚ THÍCH: Có thể yêu cầu lớn hơn 800 mm. Thang máy loại 2 trang bị cửa thông thủy 900 mm theo TCVN 7628-1 (ISO 4190-1) (Dãy B) [6] và thang máy loại 3 phải có cửa thông thủy 1100 mm.

Cửa cabin và cửa tầng phải có cấu tạo kiểu lùa ngang dẫn động bằng động cơ và đóng mở tự động. Trong trường hợp ngược lại và nếu không thể thực hiện được như vậy thì cửa dẫn động bằng tay phải được chuyển đổi thành kiểu dẫn động bằng động cơ.

Nếu thang máy được trang bị cửa tầng kiểu bản lề và nếu kích thước thang máy không thể áp dụng cho người sử dụng xe lăn thì khả năng tiếp cận có thể được nâng cấp cho người sử dụng với khả năng di chuyển hạn chế bằng cách lắp đặt cửa tự động lùa ngang dẫn động bằng động cơ ngay cả khi kích thước cửa bị giảm đi (ví dụ cửa bản lề hiện mở rộng 800 mm được thay thế bằng cửa tự động lùa ngang dẫn động bằng động cơ có kích thước mở 700 mm).

Các cửa xếp đang sử dụng có thể giữ nguyên nếu khả năng tiếp cận đối với người sử dụng xe lăn không bị hạn chế.

5.2.2. Tầng dừng tiếp cận được và không bị cản trở

Khả năng tiếp cận không bị cản trở ở các tầng dừng được yêu cầu đối với tất cả các tầng dừng đủ điều kiện như quy định trong TCVN 6396-70:2013 (EN 81-70:2003), 5.2.2.

Phải chú ý đặc biệt về chiếu sáng cục bộ đầy đủ tại các tầng dừng (xem EN 81-1 và TCVN 6396-2:2009 (EN 81-2:1998), 7.6.1 [1], [2].

5.2.3. Thời gian cửa mở

Khi thang máy được trang bị cửa tự động thì thời gian cửa mở phải đủ lâu để tạo điều kiện ra vào hoặc hệ thống điều khiển phải được trang bị khả năng điều chỉnh thời gian cửa mở quy định trong TCVN 6396-70:2013 (EN 81-70:2003), 5.2.3.

5.2.4. Thiết bị mở lại cửa không cần tiếp xúc vật lý

Khi thang máy được trang bị cửa tự động lùa ngang thì ít nhất nó phải được lắp thiết bị bảo vệ để ngăn ngừa tiếp xúc vật lý quy định trong TCVN 6396-70:2013 (EN 81-70:2003), 5.2.4.

CHÚ THÍCH: Trong trường hợp có sự cản trở của khóa liên động cửa và/hoặc khóa cửa đối với thiết bị bảo vệ này thì thiết bị bảo vệ sẽ phải bảo đảm bảo vệ được phần cửa ít nhất từ 25 mm đến 1600 mm phía trên ngưỡng cửa cabin.

Đối với cửa bản lề dẫn động bằng động cơ, lực cần thiết để ngăn ngừa đóng mở cửa phải không vượt quá 150 N. Động năng phải không quá 4 J theo cả hai chiều.

5.3. Kích thước cabin, thiết bị trong cabin, độ chính xác dừng tầng/chỉnh tầng

5.3.1. Kích thước cabin

Kích thước cabin phải theo TCVN 6396-70:2013 (EN 81-70:2003), 5.3.1.

CHÚ THÍCH 1: Kích thước trong TCVN 6396-70:2013 (EN 81-70:2003), Bảng 1, là các kích thước lý tưởng cụ thể cho các tòa nhà mới. Tuy nhiên có nhiều thang máy đã lắp đặt có thể sử dụng với các xe lăn nhỏ hơn. Do đó không cần thiết phải thay đổi cabin nếu xét thấy chấp nhận được đối với người sử dụng dự kiến tại tòa nhà.

CHÚ THÍCH 2: Phải chú ý một thực tế rằng kích thước giếng thang quyết định kích thước của cabin.

5.3.2. Thiết bị trong cabin

5.3.2.1. Tay vịn

Tay vịn phải phù hợp TCVN 6396-70:2013 (EN 81-70:2003), 5.3.2.1

Nếu lắp tay vịn phía vách bên làm giảm chiều rộng cửa và hạn chế việc tiếp cận của người sử dụng xe lăn thì nó phải lắp ở phía vách sau.

5.3.2.2. Ghế gấp

Các ghế gấp nếu được lắp phải phù hợp TCVN 6396-70:2013 (EN 81-70:2003), 5.3.2.2. Phải bảo đảm rằng vách cabin liên quan có độ bền thích hợp.

5.3.2.3. Chuyển động lùi ra khỏi cabin

Thiết bị phải được lắp đặt phù hợp TCVN 6396-70:2013 (EN 81-70:2003), 5.3.2.3.

5.3.3. Độ chính xác chỉnh tầng và dừng tầng

Độ chính xác chỉnh tầng và dừng tầng phải phù hợp TCVN 6396-70:2013 (EN 81-70:2003), 5.3.3, nghĩa là:

– độ chính xác dừng tầng của thang máy phải là ± 10 mm;

– độ chính xác chỉnh tầng phải duy trì ± 20 mm.

5.4. Thiết bị điều khiển và tín hiệu

5.4.1. Bảng điều khiển tại tầng dừng

5.4.1.1. Hệ thống nút ấn

Hệ thống nút ấn phải phù hợp TCVN 6396-70:2013 (EN 81-70:2003), 5.4.1.1, Bảng 2.

Khi các nút ấn đang sử dụng không hoàn toàn tuân thủ một hoặc nhiều yêu cầu trong TCVN 6396-70:2013 (EN 81-70:2003), Bảng 2 thì chúng có thể giữ nguyên cho đến khi thực hiện việc nâng cấp các bộ phận liên quan. Tuy nhiên nếu một số yêu cầu [(ngoại trừ g) – phản hồi thông tin đăng ký] có mức hiệu lực cao (ví dụ 3 hoặc 4 theo ma trận trong Phụ lục A) không được tuân thủ thì phải thay các nút ấn.

Nếu trang bị bộ điều khiển thang máy mới thì phải phù hợp toàn bộ các yêu cầu trong TCVN 6396-70:2013 (EN 81-70:2003), Bảng 2.

5.4.1.2. Bàn phím.

Khi sử dụng bàn phím, phải phù hợp TCVN 6396-70:2013 (EN 81-70:2003), 5.4.1.2.

5.4.1.3. Điều khiển kích hoạt tạm thời

Khi sử dụng bộ điều khiển kích hoạt tạm thời, phải phù hợp TCVN 6396-70:2013 (EN 81-70:2003), 5.4.1.3.

5.4.1.4. Lắp đặt thiết bị điều khiển ở tầng dừng

Thiết bị điều khiển ở tầng dừng phải được lắp đặt phù hợp TCVN 6396-70:2013 (EN 81-70:2003), 5.4.1.4.

5.4.2. Bảng điều khiển trong cabin

Khi sử dụng hệ thống nút ấn thì phải phù hợp TCVN 6396-70:2013 (EN 81-70:2003), 5.4.2.1 và 5.4.2.2, Bảng 2.

Khi các nút ấn đang sử dụng không hoàn toàn phù hợp một hoặc nhiều yêu cầu trong TCVN 6396-70:2013 (EN 81-70:2003), Bảng 2 thì chúng có thể giữ nguyên cho đến khi thực hiện việc nâng cấp các bộ phận liên quan. Tuy nhiên nếu một số yêu cầu [ngoại trừ g) – phản hồi thông tin đăng ký] có mức hiệu lực cao (ví dụ 3 hoặc 4 theo ma trận trong Phụ lục A) không được tuân thủ thì phải thay các nút ấn.

Nếu trang bị bộ điều khiển thang máy mới thì phải phù hợp tất cả các yêu cầu trong TCVN 6396-70:2013 (EN 81-70:2003), Bảng 2.

Bảng điều khiển trong cabin phải bố trí theo TCVN 6396-70:2013 (EN 81-70:2003), 5.4.2.3.

Khi sử dụng bàn phím để đăng ký các cuộc gọi từ cabin, phải phù hợp TCVN 6396-70:2013 (EN 81-70:2003), 5.4.2.4.

Khi hệ thống điều khiển theo điểm đến sử dụng “kích hoạt tạm thời”, phải tuân thủ tất cả các yêu cầu trong TCVN 6396-70:2013 (EN 81-70:2003), 5.4.2 5.

5.4.3. Tín hiệu tại tầng dừng

Các tín hiệu tại tầng dừng phải phù hợp TCVN 6396-70:2013 (EN 81-70:2003), 5.4.3.

5.4.4. Tín hiệu trong cabin

Các tín hiệu trong cabin phải phù hợp TCVN 6396-70:2013 (EN 81-70:2003), 5.4.4.

6. Kiểm tra xác nhận các biện pháp nâng cao khả năng tiếp cận

Trước khi sử dụng trở lại, thang máy sau khi sửa đổi phải được xem là đối tượng cần kiểm tra và thử nghiệm theo quy định trong TCVN 6396-70:2013 (EN 81-70:2003), Điều 6.

7. Thông tin cho sử dụng

Phải cung cấp tài liệu phù hợp đối với các bộ phận thay đổi và hoàn thành theo Điều 5 của tiêu chuẩn này.

Phụ lục A

(tham khảo)

Hướng dẫn nâng cao khả năng tiếp cận

A.1. Quy định chung

Phải thừa nhận rằng sẽ là lý tưởng khi áp dụng tất cả các yêu cầu của TCVN 6396-70:2013 (EN 81-70:2003) nhưng không phải lúc nào cũng có thực tế hợp lý để làm điều đó. Trong việc quyết định các hành động tốt nhất để loại bỏ các rào cản vật lý mà người khuyết tật phải đối mặt khi tiếp cận và sử dụng thang máy thì cần phải xem xét nhiều yếu tố.

Ví dụ, kích thước của giếng thang quyết định kích thước nào của thang máy có thể lắp đặt và liệu có đủ rộng để xe lăn có thể sử dụng. Tuy nhiên, nó không ngăn cản chủ sở hữu thực hiện các nâng cấp khác để cung cấp các tiện ích cho những người không sử dụng xe lăn nhưng gặp khó khăn để sử dụng thang máy, chẳng hạn những người thiểu năng vận động, khiếm thị hoặc khiếm thính.

Một ví dụ khác là việc bổ sung các cửa dẫn động bằng động cơ cho các thang máy đang sử dụng cửa mở bằng tay. Điều này ưu tiên cao đối với người sử dụng xe lăn và những người thiểu năng điều khiển. Tuy nhiên, đối với những người khiếm thính hoặc thiểu năng nói thì không thực sự quan trọng. Dễ dàng nhận thấy rằng việc lắp đặt hệ thống cảm biến quang kiểu mành ở các cửa thang máy dẫn động bằng động cơ sẽ tạo ra những lợi ích đáng kể cho tất cả mọi người vì nó có tính thực tế, mang lại hiệu quả và không có lý do gì để không áp dụng nó nhằm nâng cao khả năng tiếp cận ngay cả khi điều này không nằm trong phạm vi sử dụng dự kiến của thang máy.

Các ví dụ trên đây cho thấy khi quyết định về phạm vi và cách thức nâng cao khả năng tiếp cận để thực hiện phải tính đến việc sử dụng điển hình của thang máy, môi trường hiện tại và khả năng những người với các dạng khuyết tật khác nhau có mong muốn sử dụng thang máy.

Việc kết hợp dạng khuyết tật với hiệu quả của việc nâng cấp cho phép đưa ra một định lượng về giá trị gia tăng cho tất cả mọi người sử dụng thang máy, bao gồm cả người khuyết tật. Các mức độ hiệu quả được sử dụng gồm:

– 1 có một số lợi ích cho tất cả mọi người;

– 2 có lợi ích;

– 3 quan trọng;

– 4 rất quan trọng.

Định lượng này được sử dụng trong Bảng A.1 (ma trận về khả năng tiếp cận) để biểu thị sự hiệu quả của các nâng cấp khác nhau liên quan đến các dạng khuyết tật (xem TCVN 6396-70:2013 (EN 81- 70:2003), Bảng B.1).

Bảng A.1 – xếp hạng tính hiệu quả

A.2. Sử dụng danh mục kiểm tra khả năng tiếp cận cùng bảng xếp hạng tính hiệu quả

Quy trình kiểm tra sử dụng danh mục kiểm tra và xếp hạng tính hiệu quả có thể tiến hành như một quy trình gồm 4 giai đoạn như sau:

a) Làm rõ việc sử dụng điển hình của thang máy, môi trường hiện tại và khả năng những người với các dạng khuyết tật khác nhau có mong muốn sử dụng thang máy;

b) Xác định các rào cản tiếp cận hiện tại (kết quả của danh mục kiểm tra);

c) Đánh giá khả năng thích ứng của thang máy để loại bỏ các rào cản đó (kết quả của danh mục kiểm tra);

d) Xem xét tính hiệu quả liên quan đến mỗi nâng cấp, đưa ra khả năng lựa chọn và đặt mức ưu tiên về cách thức nâng cấp và các dạng khuyết tật có thể bao hàm trong các nâng cấp này (tham khảo ma trận khuyết tật).

Phụ lục B

(tham khảo)

Danh mục kiểm tra khả năng tiếp cận đối với thang máy đang sử dụng

Danh mục kiểm tra đề xuất trong phụ lục này (Bảng B.2) nhằm cung cấp một công cụ để nhận biết các rào cản tiếp cận ở các thang máy đang sử dụng và để xác định cách thức nâng cấp nào sẽ được đề xuất có thể áp dụng trong tiêu chuẩn này (xem Bảng B.1 về các nguyên tắc sử dụng). Việc lựa chọn cách thức nâng cấp có thể được hỗ trợ bởi ma trận tiếp cận (xem Bảng A.1).

Bảng B.1 – Nguyên tắc sử dụng danh mục kiểm tra

Bảng B.2 – Danh mục kiểm tra đối với thang máy đang sử dụng

THƯ MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

[1] EN 81-1:1998*), Safety rules for the construction and installation of lifts – Part 1: Electric lifts (Yêu cầu an toàn về cấu tạo và lắp đặt thang máy – Phần 1: Thang máy điện).

[2] TCVN 6396-2:2009 (EN 81-2:1998), Safety rules for the construction and installation of lifts-Part 1: Hydraulic lifts (Yêu cầu an toàn về cấu tạo và lắp đặt thang máy-Phần 2: Thang máy thủy lực).

[3] TCVN 6396-28 (EN 81-28), Yêu cầu an toàn về cấu tạo và lắp đặt thang máy -Thang máy chở người và hàng – Phần 28: Báo động từ xa trên thang máy chở người và thang máy chở người và hàng.

[4] TCVN 6396-80:2013 (EN 81-80:2003), Yêu cầu an toàn về cấu tạo và lắp đặt thang máy – Thang máy đang sử dụng – Phần 80: Nguyên tắc nâng cao yêu cầu an toàn đối với thang máy chở người và thang máy chở hàng đang sử dụng.

[5] CEN/CENELEC Guide 6:2002, Chỉ dẫn cho các nhà phát triển tiêu chuẩn để hướng đến nhu cầu của người già và người khuyết tật.

[6] TCVN 7628-1 (ISO 4190-1), Lắp đặt thang máy – Phần 1: Thang máy loại I, II, III và VI.

[7] ISO 7000, Ký hiệu đồ họa sử dụng trên các thiết bị – Chỉ mục và tóm tắt.

[8] Chỉ thị 95/16/EC của Hội đồng và Nghị viện châu Âu vào ngày 29 tháng 6 năm 1995 trong việc đánh giá gần đúng các điều luật có liên quan đến thang máy của các quốc gia thành viên, OJL 213, 7.9.1995, trang 1-3.

[9] Khuyến nghị 95/216/EC của Ủy ban Châu Âu ngày 08 tháng 6 năm 1995 liên quan đến cải tiến an toàn cho các thang máy đang sử dụng, OJL 134, 20.6.1995, trang 37-38.

[10] Châu Âu có thể tiếp cận cho tất cả, Đặc điểm kỹ thuật từ Nhóm chuyên gia, thành lập bởi Ủy ban Châu Âu, Tháng 10 năm 2003.