TIÊU CHUẨN QUỐC GIA TCVN 10414:2014 (ISO 10519:1997) VỀ HẠT CẢI DẦU – XÁC ĐỊNH HÀM LƯỢNG CLOROPHYL – PHƯƠNG PHÁP ĐO PHỔ

Hiệu lực: Còn hiệu lực

TIÊU CHUẨN QUỐC GIA

TCVN 10414:2014

ISO 10519:1997

HẠT CÓ DẦU – XÁC ĐỊNH HÀM LƯỢNG CLOROPHYL – PHƯƠNG PHÁP ĐO PHỔ

Rapeseed – Determination of chlorophyll content – Spectrometric method

Lời nói đầu

TCVN 10414:2014 hoàn toàn tương đương với ISO 10519:1997;

TCVN 10414:2014 do Ban kỹ thuật tiêu chun quốc gia TCVN/TC/F2 Dầu mỡ động vật và thực vật biên soạn, Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng thm định, Bộ Khoa học và Công nghệ công bố.

 

HẠT CÓ DẦU – XÁC ĐỊNH HÀM LƯỢNG CLOROPHYL – PHƯƠNG PHÁP ĐO PHỔ

Rapeseed – Determination of chlorophyll content – Spectrometric method

1. Phạm vi áp dụng

Tiêu chun này quy định phương pháp đo phổ để xác định hàm lượng clorophyl của hạt cải dầu. Phương pháp này không áp dụng để xác định clorophyl trong dầu.

2. Tài liệu viện dẫn

Các tài liệu viện dẫn sau rất cần thiết cho việc áp dụng tiêu chuẩn này. Đối với các tài liệu viện dẫn ghi năm công bố thì áp dụng phiên bn được nêu. Đối với các tài liệu viện dn không ghi năm công bố thì áp dụng phiên bản mới nhất, bao gồm cả các sửa đổi, bổ sung (nếu có).

TCVN 7151:2002 (ISO 648:1977) Dụng cụ thí nghiệm bằng thủy tinh – Pipet một mức

ISO 664:19901), Oilseeds – Reduction olaboratory sample to test sample (Hạt có dầu – Phương pháp lấy mẫu thử từ mẫu phòng thử nghiệm)

ISO 665:19772), Oilseeds – Determination of moisture and volatile matter content (Hạt có dầu – Xác định độ m và hàm lượng chất bay hơi)

3. Thuật ngữ và định nghĩa

Trong tiêu chuẩn này, sử dụng thuật ngữ và định nghĩa sau:

3.1Hàm lượng clorophyl (chlorophyll content)

Phần khi lượng của các chất trong mẫu có dải hp thụ ở bước sóng xấp xỉ 665 mm, được xác định trong các điều kiện quy định trong tiêu chun này và được đo dưới dạng clorophyl A.

CHÚ THÍCH Hàm lượng clorophyl được biểu thị bằng miligam trên kilogam.

4. Nguyên tắc

Chiết phần mẫu thử trong thiết bị thích hợp với dung môi chiết quy định. Xác định hàm lượng clorophyl của dung dịch chiết được bằng phương pháp đo phổ.

5. Thuốc thử

Chỉ sử dụng các thuốc thử loại tinh khiết phân tích trừ khi có quy định khác.

5.1Dung môi chiết

Chuyển 100 ml etanol khan vào cốc có mỏ 500 ml. Thêm vào cốc có mỏ 300 ml iso-octan (2,2,5-trimetylpentan) khan hoặc n-heptan kỹ thuật khan hoặc ete dầu mỏ khan (các thành phần cơ bản gồm các hydrocacbon C7, với dảsôi trong khoảng từ 90 °C đến 100 °C).

6. Thiết bị, dụng cụ

Sử dụng các thiết bị, dụng cụ thông thường của phòng thử nghiệm và cụ thể như sau.

6.1Cân phân tích, có thể cân chính xác đến 0,001 g.

6.2Máy nghin cơ học, kiểu lưdao hoặc kiểu xay cà phê hoặc tương đương.

6.3Máy nghiền tinh cơ học, (xem Hình 1), gồm các ống thép không g có thể tích 50 ml có thể đậy kín, các vòng bi bằng thép không g (Æ 16 mm) và một dụng cụ lắc ngang các ống đã đóng kín ở tần số 240 min-1 với khoảng cách dịch chuyển ngang là 3,5 cm, hoặc máy nghin bi Dangoumau3).

Hình 1 – Máy nghiền tinh cơ học

6.4Giấy lọc, tốc độ trung bình, gấp nếp hình chữ V.

6.5Máy đo phổ (tốt nhất là loại quét bước sóng), thích hợp để đo độ hấp thụ trong khoảng 600 nm và 700 nm với chiều rộng dải phổ là 2 nm.

6.6Cuvet quang học, có chiu dài đường quang ít nhất là 1 cm.

6.7Pipet, dung tích 30 ml, tuân theo các yêu cu loại A ca TCVN 7151 (ISO 648) hoặc thiết bị phân phối lặp đi lặp lại có khả năng phân phối 30 ml với sai số ít hơn 1 %.

6.8Ống trao đi, dung tích 20 ml, có nắp đậy.

7. Lấy mẫu

Việc lấy mẫu không quy đnh trong tiêu chuẩn này. Nên lấy mẫu theo phương pháp nêu trong TCVN 8946 (ISO 542).

Điều quan trọng là mẫu gửi đến phòng thử nghiệm phải đúng mẫu đại diện  không bị thay đi hoặc hư hng trong quá trình bảo quản hoặc vận chuyển.

8. Chuẩn bị mẫu thử

Chun bị mẫu thử theo ISO 664 từ mẫu phòng thí nghiệm nhận được sau khi tách tạp chất.

Giảm nguy cơ các chất màu clorophyl bị phá hủy bằng cách làm khô hạt có hàm lượng ẩm lớn hơn 10 % (khối lượng) trong 12 h ở 45 °C để giảm độ m xuống 10 % (khối lượng) hoặc ít hơn.

Chuyển 50 g mẫu thử vào máy nghiền cơ học (6.2) và nghiền để thu được sản phẩm nghiền đồng nhất. Nếu sử dụng máy nghiền nh như máy xay cà phê, nghiền một số phần mẫu thử 10 g và sau đó gộp lại và trộn kỹ các phần mẫu đã nghiền.

9. Cách tiến hành

9.1Phn mẫu th

Cân 2 g mẫu thử (Điều 8), chính xác đến 0,001 g, cho vào ống thép không g hoặc bình chiết của máy nghiền bi Dangoumau (6.3).

9.2Chiết

9.2.1. Dùng pipet (6.7), thêm 30 ml dung môi chiết (5.1) cho vào ống hoặc bình. Nếu sử dụng ống, thêm ba viên bi thép không gỉ và lắc trong 1 h. Đối với máy nghiền bi Dangoumau, thêm ít nhất bốn viên bi thép cỡ vừa vào bình và chiết trong 20 min.

9.2.2. Để dịch chiết lắng 10 min và sau đó gạn một lượng vừa đủ dịch chiết qua giấy lọc (6.4) cho vào ống trao đổi (6.8) để đ vào cuvet quang học (6.6). Đậy chặt ống nghiệm càng nhanh càng tốt để giảm thiểu sự bay hơi.

CHÚ THÍCH Sự có mặt ca nhiều hơn một pha trong dung môi chiết cho thy độ m b vượt quá mức trong mu [mu phi chứa độ m nhỏ hơn 10 % (khối lượng)] hoặc trong dung môi (phải là dạng khan).

9.3Phép xác định

Chuyển dịch chiết đã lọc vào cuvet (6.6) và đo độ hấp thụ bằng máy đo phổ (6.5) ở bước sóng 665 nm, 705 nm và 625 nm (số đọc  705 nm và 625 nm được sử dụng để tính hiệu chính nền).

10. Biểu thị kết quả

Hàm lượng clorophyl, w, tính bằng miligam trên kilogam sản phẩm đã nhận được, tính theo công thức:

Trong đó:

Acorr (độ hấp thụ hiệu chính) tính bằng A665 – (A705 + A625)/2;

A665 là độ hấp thụ  bước sóng 665 mm;

A705 là độ hp thụ  bước sóng 705 mm;

A625 là độ hấp thụ  bước sóng 625 mm;

k là hng số, bằng 13;

l là chiều dài đường quang của cuvet quang học, nh bằng centimet (cm);

m là khối lượng của phần mẫu th, tính bằng gam (g);

V là thể tích của dung môi được thêm vào ống (9.2.1), tính bằng mililit (ml).

Đưa vào công thức tính toán hàm lượng m của mẫu nếu muốn biểu th hàm lượng clorophyl tương ng với sản phẩm khô, được xác định theo ISO 665.

11. Độ chụm

c chi tiết của phép thử liên phòng thử nghiệm về độ chụm ca phương pháp được đưa ra trong Phụ lục A. Các giá trị thu được từ phép thử liên phòng thử nghiệm này có thể không áp dụng được cho các di nồng độ và các chất nền khác với các giá tr đã nêu.

11.1Độ lặp lại

Chênh lệch tuyệt đối giữa hai kết quả thử đơn lẻ độc lập, khi sử dụng cùng một phương pháp, trên cùng một mẫu th, tiến hành trong một phòng thử nghiệm do cùng một người thực hiện, sử dụng cùng thiết bị trong một khoảng thời gian ngắn, không được quá 10 % trung bình cộng của hai kết quả.

11.2Độ tái lập

Chênh lệch tuyệt đối giữa hai kết quả thử riêng rẽ thu được khi s dụng cùng phương pháp, tiến hành thử trên vật liệu thử giống hệt nhau, trong các phòng thử nghiệm khác nhau, do những người khác nhau thực hiện, sử dụng các thiết bị khác nhau, không được quá 20 % trung bình cộng ca hai kết quả.

12. Báo cáo thử nghiệm

Báo cáo thử nghiệm phải ghi rõ:

 phương pháp lấy mẫu đã thực hiện, nếu biết,

 phương pháp thử đã s dụng,

 các kết quả thu được, và

 nếu độ lặp lại được kiểm tra thì nêu kết quả cuối cùng thu được.

Báo cáo cũng phải đề cập đến tất cả các chi tiết thao tác không qui định trong tiêu chuẩn này, cùng với mọi chi tiết bất thường khác có thể nh hưng tới kết quả.

Báo cáo thử nghiệm phải bao gồm mọi thông tin cần thiết đ nhận biết đầy đ về mẫu thử.

 

PHỤ LỤC A

(tham kho)

Các kết quả phép thử liên phòng thử nghiệm

Phép thử liên phòng th nghiệm thực hiện bởi 16 phòng thí nghiệm theo ISO 57254). Các giá trị và độ lặp lại và độ tái lập được đưa ra trong Bng A.1.

Bảng A.1 – Các kết qu thng kê ca phép thử nghiệm liên phòng

Thông số

Mẫu 1)

A

B

C

D

E

F

H

I

J

Trung bình

Số lượng png thử nghiệm tham gia

16

16

16

16

16

16

16

16

16

 

Số lượng phòng ngoại lệ2)

1

1

1

1

1

1

1

1

4

 

Giá trị trung bình, mg/kg

25,8

31,0

40,4

49,8

75,7

82,9

10,5

20,4

31,2

 

Độ lệch chun lặp lạisr, mg/kg

1,13

1,47

1,45

1,75

2,74

2,99

0,49

0,68

0,99

 

Độ lệch chun tái lập, sR, mg/kg

1,93

2,15

3,02

3,44

4,9

5,68

1,02

1,63

2,19

 

Hệ số biến thiên lp lại, %

4,39

4,76

3,59

3,52

3,62

3,61

4,66

3,35

3,16

3,85

Hệ số biến thiên tái lập, %

7,47

6,94

7,49

6,91

6,47

6,85

9,79

8,00

7,04

7,44

Giới hạn lặp lại, r, mg/kg

3,17

4,13

4,06

4,90

7,68

8,38

1,38

1,93

2,79

 

Giới hạn tái lậpR, mg/kg

5,39

6,03

8,47

9,63

13,71

15,90

2,89

4,61

6,21

 

Độ lặp lại (r), %

12,3

13,3

10,1

9,9

10,1

10,1

13,1

9,5

8,9

10,81

Độ tái lập (R), %

20,9

19,4

21

19,3

18,1

19,2

27,5

22,5

19,9

20,88

1) Từ mẫu A đến mẫu E được nghiên cu từ năm 1992; các mẫu F đến H được nghiên cứu t năm 1990.

A: 25 mg/kg clorophyl D: 50 mg/kg clorophyl H: 10 mg/kg clorophyl
B: 30 mg/kg clorophyl E: 75 mg/kg clorophyl I: 20 mg/kg clorophyl
C: 40 mg/kg clorophyl F: 80 mg/kg clorophyl J: 30 mg/kg clorophyl

2) một phòng thí nghiệm trong các nghiên cứu bị loại ra vì không thực hiện đúng phương pháp. Với mẫu J, thêm ba phòng thí nghiệm bị loại vì chênh lệch giữa hai giá trị lớn hơn 3 mg/kg

 

THƯ MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

[1] TCVN 8946:2011 (ISO 542:1990) Hạt có dầu – Lấy mẫu

[2] TCVN 6910-1:2001 (ISO 5725-1:1994), Độ chính xác (độ đúng và độ chụm) của phương pháp đo và kết qu đo. Phần 1: Nguyên tắc và định nghĩa chung

 


1) ISO 664:1990 đã hủy và được thay thế bng ISO 664:2008. ISO 664:2008 đã được chấp nhn thành TCVN 9608:2013 (ISO 664:2008) Hạt có du – Phương pháp lấy mẫu th từ mẫu phòng th nghiệm.

2) ISO 665:1997 đã hủy và được thay thế bng ISO 664:2008. ISO 665:2005 đã được chp nhn thành TCVN 8949:2011 (ISO 665:2005) Hạt có du – Xác định độ m và hàm lượng chất bay hơi.

3) Máy nghiền bi Dangoumau là ví dụ về sản phẩm phù hợp bán sn. Thông tin này đưa ra tạo thuận tiện cho người sử dụng tiêu chuẩn và không n định phải sử dụng chúng.

4) ISO 5725:1986 Precision of test methods – Determination of repeatability and reproducibility for standard test method by inter-laboratory tests (Độ chính xác của phương pháp th. Xác định độ lặp lại và độ tái lập đối với phương pháp thử chuẩn bằng các thử nghiệm liên phòng thí nghiệm(hiện nay đã hủy), được sử dụng đ đánh giá thông số về độ chụm.

TIÊU CHUẨN QUỐC GIA TCVN 10414:2014 (ISO 10519:1997) VỀ HẠT CẢI DẦU – XÁC ĐỊNH HÀM LƯỢNG CLOROPHYL – PHƯƠNG PHÁP ĐO PHỔ
Số, ký hiệu văn bản TCVN10414:2014 Ngày hiệu lực
Loại văn bản Tiêu chuẩn Việt Nam Ngày đăng công báo
Lĩnh vực Khoa học - Công nghệ
Ngày ban hành 31/12/2014
Cơ quan ban hành Tình trạng Còn hiệu lực

Các văn bản liên kết

Văn bản được hướng dẫn Văn bản hướng dẫn
Văn bản được hợp nhất Văn bản hợp nhất
Văn bản bị sửa đổi, bổ sung Văn bản sửa đổi, bổ sung
Văn bản bị đính chính Văn bản đính chính
Văn bản bị thay thế Văn bản thay thế
Văn bản được dẫn chiếu Văn bản căn cứ

Tải văn bản