TIÊU CHUẨN VIỆT NAM TCVN 257-1:2001 (ISO 6508-1 : 1999) VỀ VẬT LIỆU KIM LOẠI – THỬ ĐỘ CỨNG ROCKWELL – PHẦN 1: PHƯƠNG PHÁP THỬ (THANG A, B, C, D, E, F, G, H, K, N, T) DO BỘ KHOA HỌC CÔNG NGHỆ VÀ MÔI TRƯỜNG BAN HÀNH

TIÊU CHUẨN VIỆT NAM

TCVN 257-1 : 2001

VẬT LIỆU KIM LOẠI – THỬ ĐỘ CỨNG ROCKWELL

PHẦN 1: PHƯƠNG PHÁP THỬ (THANG A, B, C, D, E, F, G, H, K, N, T)

Metallic materials – Rockwell hardness test

Part 1: Test method (scales A, B, C, D, E, F, G, H, K, N, T)

Lời nói đầu

TCVN 257-1 : 2001 thay thế cho TCVN 257 : 1985 và TCVN 4170 : 1985.

TCVN 257-1 : 2001 hoàn toàn tương đương với ISO 6508-1 : 1999.

TCVN 257-1 : 2001 do Ban Kỹ thuật tiêu chuẩn TCVN/TC 164 Thử cơ lý kim loại biên soạn, Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng đề nghị, Bộ Khoa học, Công nghệ và Môi trường ban hành.

VẬT LIỆU KIM LOẠI – THỬ ĐỘ CỨNG ROCKWELL

PHẦN 1: PHƯƠNG PHÁP THỬ (THANG A, B, C, D, E, F, G, H, K, N, T)

Metallic materials – Rockwell hardness test

Part 1: Test method (scales A, B, C, D, E, F, G, H, K, N, T)

1. Phạm vi áp dụng

Tiêu chuẩn này quy định phương pháp thử độ cứng Rockwell và thử độ cứng Rockwell bề mặt (thang đo và lĩnh vực áp dụng theo bảng 1) đối với vật liệu kim loại.

Đối với vật liệu và / hoặc sản phẩm đặc biệt áp dụng các tiêu chuẩn khác (ví dụ ISO 3738-1 và ISO 4498-1).

Chú thích – Đối với một số vật liệu, lĩnh vực áp dụng có thể hẹp hơn.

2. Tiêu chuẩn trích dẫn

TCVN 257-2 : 2001 (ISO 6508-2 : 1999) Vật liệu kim loại – Thử độ cứng Rockwell – Phần 2: Kiểm định và hiệu chuẩn máy thử (thang A, B, C, D, E, F, G, H, K, N, T).

3. Nguyên lý thử

Ấn mũi thử (mũi kim cương hình chóp nón, bi thép hoặc bi hợp kim cứng) lên bề mặt mẫu theo hai bước với các điều kiện quy định (xem điều 7). Đo độ sâu vết lõm h dưới tác dụng của lực thử sơ bộ sau khi bỏ lực thử chính.

Từ giá trị h và hai hằng số N và S (xem bảng 2) tính giá trị độ cứng Rockwell theo công thức sau:

Độ cứng Rockwell 

4. Ký hiệu và tên gọi

Xem bảng 1, 2 và hình 1.

Bảng 1 – Thang Rockwell

Bảng 2 – Ký hiệu và tên gọi

Ký hiệu	Tên gọi	Đơn vị
Fo	Lực thử sơ bộ	N
F1	Lực thử chính	N
F	Lực thử tổng	N
S	Đơn vị thang, đặc trưng cho thang	mm
N	Số, đặc trưng cho thang
h	Chiều sâu vết lõm được tác dụng của lực thử sơ bộ sau khi bỏ lực thử chính (độ sâu vết lõm dư)	mm
HRA	Độ cứng Rockwell
HRC
HRD
HRB	Độ cứng Rockwell
HRE
HRF
HRG
HRH
HRK
HRN	Độ cứng Rockwell
HRT

4.1. Độ cứng Rockwell thang A, C và D được biểu thị bằng ký hiệu HR ở sau giá trị độ cứng và bổ sung thêm chữ cái chỉ thang đo.

VÍ DỤ: 59 HRC = Độ cứng Rockwell 59, được đo trên thang C.

4.2. Độ cứng Rockwell thang B, E, F, H và K được biểu thị bằng ký hiệu HR ở sau giá trị độ cứng và bổ sung thêm chữ cái chỉ thang và chữ cái đối với loại mũi thử bằng bi được dùng (S đối với thép và W đối với hợp kim cứng).

VÍ DỤ: 60 HRBW = Độ cứng Rockwell 60, được đo trên thang B bằng mũi thử bằng bi hợp kim cứng.

4.3. Độ cứng bề mặt Rockwell thang N được biểu thị bằng ký hiệu HR ở sau giá trị độ cứng và tiếp theo là chữ số (chỉ lực thử tổng) và chữ cái N chỉ thang đo.

Ví dụ: 70 HR30N = Độ cứng bề mặt Rockwell 70 được đo trên thang 30N bằng lực thử tổng 294,2 N.

4.4. Độ cứng bề mặt Rockwell thang T được biểu thị bằng ký hiệu HR ở sau giá trị độ cứng và tiếp theo là chữ số (chỉ lực thử tổng và chữ T chỉ thang đo, tiếp theo là chữ cái đối với loại mũi thử bằng bi được dùng (S đối với thép và W đối với hợp kim cứng).

Ví dụ: 40 HR30TS = Độ cứng bề mặt Rockwell 40 được đo trên thang 30T bằng lực thử tổng 294,2 N dùng mũi thử bằng bi thép.

Chỉ dẫn

Hình 1 – Sơ đồ nguyên lý thử Rockwell