24. Cấp, cấp lại Giấy chứng nhận khả năng chuyên môn hoa tiêu hàng hải
Cấp Giấy chứng nhận khả năng chuyên môn hoa tiêu hàng hải (GCNKHCMHTHH) là thủ tục hành chính do tổ chức hoặc cá nhân thực hiện để được cấp giấy chứng nhận này từ Cục Hàng hải Việt Nam. GCNKNCMHTHH sẽ được cấp 01 bản chính cho hoa tiêu hàng hải hoặc thuyền trưởng. Sau đây, Dữ Liệu Pháp Lý sẽ cụ thể nội dung trên theo Bộ luật Hàng hải 2015, Thông tư 27/2016/TT-BGTVT.
1. Một số khái niệm cơ bản
1.1. Chế độ hoa tiêu hàng hải tại Việt Nam
Việc sử dụng hoa tiêu hàng hải tại Việt Nam nhằm bảo đảm an toàn hàng hải, an ninh hàng hải và phòng ngừa ô nhiễm môi trường; góp phần bảo vệ chủ quyền, thực hiện quyền chủ quyền và quyền tài phán của quốc gia (khoản 1 Điều 247 Bộ luật Hàng hải 2015).
Tàu thuyền Việt Nam và tàu thuyền nước ngoài khi hoạt động trong vùng hoa tiêu hàng hải bắt buộc của Việt Nam phải sử dụng hoa tiêu hàng hải Việt Nam dẫn tàu và trả chi phí dịch vụ hoa tiêu (khoản 2 Điều 247 Bộ luật Hàng hải 2015).
Lưu ý:
– Các trường hợp không bắt buộc phải sử dụng dịch vụ hoa tiêu hàng hải (khoản 3 Điều 247 Bộ luật Hàng hải 2015):
- Vùng hoa tiêu hàng hải không bắt buộc;
- Tàu thuyền Việt Nam chở hành khách, chở dầu, khí hóa lỏng, xô hóa chất dưới 1.000 GT; các loại tàu thuyền khác của Việt Nam dưới 2.000 GT;
- Tàu thuyền nước ngoài dưới 100 GT;
- Tàu thuyền có thuyền trưởng là công dân Việt Nam đã được cấp giấy chứng nhận chuyên môn hoa tiêu hàng hải, giấy chứng nhận vùng hoạt động hoa tiêu hàng hải phù hợp với loại tàu thuyền và vùng hoa tiêu hàng hải bắt buộc mà tàu thuyền hoạt động được phép tự dẫn tàu.
– Thuyền trưởng của tàu thuyền quy định tại khoản 3 Điều này có thể yêu cầu hoa tiêu dẫn tàu nếu thấy cần thiết (khoản 4 Điều 247 Bộ luật Hàng hải 2015).
Lưu ý:
Căn cứ theo quy định tại Khoản 17 và Khoản 18 Điều 3 Thông tư 27/2016/TT-BGTVT:
– Vùng hoa tiêu hàng hải bắt buộc (sau đây viết tắt là vùng hoa tiêu bắt buộc) là phần giới hạn trong vùng nước cảng biển hoặc khu vực khai thác dầu khí ngoài khơi, được xác định từ vùng đón trả hoa tiêu đến cầu cảng, bến phao, bến cảng, khu neo đậu, khu chuyển tải, khu tránh bão, nhà máy đóng – sửa chữa tàu biển, cảng dầu khí ngoài khơi và ngược lại mà tàu biển khi di chuyển phải sử dụng hoa tiêu dẫn tàu theo quy định của Bộ luật Hàng hải Việt Nam. Một vùng hoa tiêu bắt buộc bao gồm một hoặc nhiều tuyến dẫn tàu.
– Vùng hoa tiêu hàng hải không bắt buộc (sau đây viết tắt là vùng hoa tiêu không bắt buộc) là vùng nước mà tàu biển khi di chuyển không bắt buộc sử dụng hoa tiêu dẫn tàu theo quy định của Bộ luật Hàng hải Việt Nam.
1.2. Địa vị pháp lý của hoa tiêu hàng hải
Căn cứ theo quy định tại Điều 249 Bộ luật Hàng hải 2015 thì địa vị pháp lý của hoa tiêu hàng hải như sau:
– Hoa tiêu hàng hải là người cố vấn cho thuyền trưởng điều khiển tàu phù hợp với điều kiện hàng hải ở khu vực dẫn tàu của hoa tiêu hàng hải. Việc sử dụng hoa tiêu hàng hải không miễn trách nhiệm chỉ huy tàu của thuyền trưởng.
– Trong thời gian dẫn tàu, hoa tiêu hàng hải thuộc quyền chỉ huy của thuyền trưởng tàu được dẫn.
– Thuyền trưởng có quyền lựa chọn hoa tiêu hàng hải hoặc đình chỉ hoạt động của hoa tiêu hàng hải và yêu cầu thay thế hoa tiêu hàng hải khác.
1.3. Điều kiện hành nghề của hoa tiêu hàng hải
Hoa tiêu hàng hải cần phải đáp ứng những điều kiện hành nghề sau (Điều 250 Bộ luật Hàng hải 2015):
– Là công dân Việt Nam.
– Đủ tiêu chuẩn sức khỏe.
– Có chứng chỉ chuyên môn hoa tiêu hàng hải.
– Chỉ được phép dẫn tàu trong vùng hoa tiêu hàng hải phù hợp với giấy chứng nhận vùng hoa tiêu hàng hải được cấp.
– Chịu sự quản lý của một tổ chức hoa tiêu hàng hải.
2. Giấy chứng nhận khả năng chuyên môn hoa tiêu hàng hải
Căn cứ theo quy định tại Khoản 1 Điều 2 Thông tư 27/2016/TT-BGTVT về GCNKNCMHTHH thì:
– GCNKNCMHTHH là chứng chỉ cấp cho hoa tiêu hàng hải, thuyền trưởng đáp ứng các quy định tại Chương II của Thông tư này. Hoa tiêu hàng hải, thuyền trưởng chỉ được phép dẫn tàu biển trong giới hạn cho phép được ghi trong GCNKNCMHTHH.
– GCNKNCMHTHH bao gồm GCNKNCMHTHH hạng Ba, hạng Nhì, hạng Nhất, Ngoại hạng (cấp cho hoa tiêu hàng hải) và GCNKNCMHTHH cấp cho thuyền trưởng tự dẫn tàu.
Lưu ý:
– GCNKNCMHTHH cấp cho hoa tiêu hàng hải có thời hạn sử dụng là 05 năm, kể từ ngày cấp, trường hợp tuổi lao động của hoa tiêu hàng hải không còn đủ 05 năm thì thời hạn sử dụng của GCNKNCMHTHH tương ứng với tuổi lao động còn lại của hoa tiêu theo quy định của pháp luật về lao động. GCNKNCMHTHH cấp cho thuyền trưởng tự dẫn tàu có thời hạn sử dụng là 02 năm (điểm c khoản 1 Điều 2 Thông tư 27/2016/TT-BGTVT).
3. Hạng hoa tiêu hàng hải
Căn cứ theo quy định tại Điều 3 Thông tư 27/2016/TT-BGTVT thì các hạng hoa tiêu hàng hải bao gồm:
– Hoa tiêu hàng hải hạng Ba là hoa tiêu được cấp GCNKNCMHTHH hạng Ba. Hoa tiêu hàng hải hạng Ba được phép dẫn các loại tàu biển có tổng dung tích đến 4000 GT và có chiều dài tối đa đến 115 m.
– Hoa tiêu hàng hải hạng Nhì là hoa tiêu được cấp GCNKNCMHTHH hạng Nhì. Hoa tiêu hàng hải hạng Nhì được phép dẫn các loại tàu biển có tổng dung tích đến 10.000 GT và có chiều dài tối đa đến 145 m.
– Hoa tiêu hàng hải hạng Nhất là hoa tiêu được cấp GCNKNCMHTHH hạng Nhất. Hoa tiêu hàng hải hạng Nhất được phép dẫn các loại tàu biển có tổng dung tích đến 20.000 GT và có chiều dài tối đa đến 175 m.
– Hoa tiêu hàng hải Ngoại hạng là hoa tiêu được cấp GCNKNCMHTHH Ngoại hạng. Hoa tiêu hàng hải Ngoại hạng được phép dẫn tất cả các loại tàu biển.
Lưu ý:
– Hoa tiêu hàng hải được phép dẫn các loại tàu công vụ, tàu cá, phương tiện thủy nội địa, tàu ngầm, tàu lặn, kho chứa nổi, giàn di động, thủy phi cơ và tàu quân sự nước ngoài đến Việt Nam tương ứng với hạng hoa tiêu quy định tại khoản 1, 2, 3, 4 Điều 3 Thông tư 27/2016/TT-BGTVT (khoản 5 Điều 3 Thông tư 27/2016/TT-BGTVT).
4. Chương trình đào tạo hoa tiêu hàng hải
Căn cứ theo Điều 4 Thông tư 27/2016/TT-BGTVT thì chương trình đào tạo hoa tiêu hàng hải được quy định như sau:
4.1. Chương trình đào tạo hoa tiêu hàng hải bao gồm:
– Chương trình đào tạo hoa tiêu hàng hải cơ bản là chương trình đào tạo áp dụng đối với những người tập sự hoa tiêu hàng hải;
– Cương trình đào tạo hoa tiêu hàng hải nâng cao là chương trình đào tạo áp dụng để nâng hạng hoa tiêu từ hạng Nhì lên hạng Nhất;
– Chương trình đào tạo hoa tiêu hàng hải cho thuyền trưởng tự dẫn tàu.
4.2. Chương trình đào tạo hoa tiêu hàng hải cơ bản và nâng cao bao gồm những nội dung chính dưới đây:
– Bộ luật Hàng hải Việt Nam, Luật Giao thông đường thủy nội địa, các văn bản pháp luật liên quan đến hoa tiêu hàng hải, điều ước quốc tế liên quan đến an toàn hàng hải, an ninh hàng hải và phòng ngừa ô nhiễm môi trường;
– Nghiệp vụ hoa tiêu hàng hải;
– Huấn luyện điều động tàu biển;
– Vùng hoa tiêu hàng hải bắt buộc của Việt Nam;
– Tiếng Anh nghiệp vụ hoa tiêu hàng hải;
– Quản trị nguồn lực buồng lái;
– Khai thác, sử dụng thiết bị hàng hải trên buồng lái;
– Quy tắc quốc tế phòng ngừa đâm va tàu thuyền trên biển;
– Vận chuyển hàng hóa nguy hiểm, tàu khách và tàu Roro.
4.3. Chương trình đào tạo hoa tiêu hàng hải cho thuyền trưởng tự dẫn tàu bao gồm các nội dung:
– Bộ luật Hàng hải Việt Nam, Luật Giao thông đường thủy nội địa, các văn bản pháp luật liên quan đến hoa tiêu hàng hải, điều ước quốc tế liên quan đến an toàn hàng hải, an ninh hàng hải và phòng ngừa ô nhiễm môi trường;
– Nghiệp vụ hoa tiêu hàng hải;
– Huấn luyện điều động tàu biển;
– Vùng hoa tiêu hàng hải bắt buộc của Việt Nam;
– Tiếng Anh nghiệp vụ hoa tiêu hàng hải;
Lưu ý:
– Cơ sở đào tạo hoa tiêu hàng hải xây dựng Chương trình đào tạo hoa tiêu hàng hải, trình Bộ Giao thông vận tải ban hành (khoản 4 Điều 4 Thông tư 27/2016/TT-BGTVT).
5. Điều kiện tham dự khóa đào tạo hoa tiêu hàng hải
Điều kiện tham dự khóa đào tạo hoa tiêu hàng hải quy định tại Điều 8 Thông tư 27/2016/TT-BGTVT:
5.1. Học viên tham dự khóa đào tạo hoa tiêu hàng hải cơ bản phải đáp ứng các điều kiện dưới đây:
– Tốt nghiệp chuyên ngành Điều khiển tàu biển từ bậc đại học trở lên;
– Đã đảm nhiệm chức danh sỹ quan vận hành boong tàu biển có tổng dung tích từ 500 GT trở lên ít nhất 12 tháng;
– Đủ tiêu chuẩn sức khỏe theo quy định;
– Có chứng chỉ tiếng Anh hàng hải trình độ 2 trở lên theo quy định của Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải.
5.2. Học viên tham dự khóa đào tạo hoa tiêu hàng hải nâng cao phải đáp ứng các điều kiện dưới đây:
– Có bằng tốt nghiệp chuyên ngành Điều khiển tàu biển từ bậc đại học trở trở lên;
– Đủ tiêu chuẩn sức khỏe theo quy định;
– Có chứng chỉ tiếng Anh hàng hải trình độ 3 theo quy định của Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải;
– Có GCNKNCMHTHH hạng Nhì;
– Độc lập dẫn tàu an toàn ít nhất 300 lượt với cương vị hoa tiêu hàng hải hạng Nhì hoặc có thời gian đảm nhiệm tốt công việc của hoa tiêu hàng hải hạng Nhì ít nhất 24 tháng, được tổ chức hoa tiêu hàng hải và Cảng vụ hàng hải khu vực xác nhận.
5.3. Học viên tham dự khóa đào tạo hoa tiêu hàng hải cho thuyền trưởng tự dẫn tàu phải đáp ứng các điều kiện dưới đây:
– Tốt nghiệp chuyên ngành Điều khiển tàu biển từ bậc cao đẳng trở lên;
– Đủ tiêu chuẩn sức khỏe theo quy định;
– Có chứng chỉ tiếng Anh hàng hải trình độ 2 trở lên theo quy định của Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải;
– Có thời gian đảm nhiệm chức danh thuyền trưởng ít nhất 36 tháng.
Lưu ý:
-Thí sinh dự thi đạt điểm 5 trở lên (theo thang điểm 10) tất cả các môn thi thì được công nhận tốt nghiệp (khoản 1 Điều 10 Thông tư 27/2016/TT-BGTVT).
6. Điều kiện cấp Giấy chứng nhận khả năng chuyên môn hoa tiêu hàng hải
Căn cứ theo quy định tại Điều 11 Thông tư 27/2016/TT-BGTVT thì để được cấp GCNKNCMHTHH thì cần phải đáp ứng những điều kiện như sau:
6.1. Điều kiện cấp GCNKNCMHTHH hạng Ba
– Đã hoàn thành khóa đào tạo hoa tiêu hàng hải cơ bản;
– Đã thực tập hoa tiêu hàng hải hạng Ba với 400 lượt dẫn tàu an toàn hoặc có 200 lượt dẫn tàu an toàn trong thời gian tối thiểu 36 tháng, được tổ chức hoa tiêu nơi thực tập sát hạch, Cảng vụ hàng hải khu vực xác nhận. Trường hợp hoa tiêu tập sự đã đảm nhiệm chức danh thuyền trưởng tàu biển có tổng dung tích từ 500 GT trở lên thì phải có 200 lượt thực tập dẫn tàu an toàn hoặc có 100 lượt dẫn tàu an toàn trong thời gian tối thiểu 24 tháng, được tổ chức hoa tiêu nơi thực tập sát hạch, Cảng vụ hàng hải khu vực xác nhận.
6.2. Điều kiện cấp GCNKNCMHTHH hạng Nhì đối với hoa tiêu hàng hải đã có GCNKNCMHTHH hạng Ba
– Có 300 lượt dẫn tàu an toàn với cương vị hoa tiêu hàng hải hạng Ba hoặc có thời gian đảm nhiệm tốt công việc của hoa tiêu hàng hải hạng Ba tối thiểu 24 tháng với 200 lượt dẫn tàu an toàn, được tổ chức hoa tiêu nơi thực tập sát hạch, Cảng vụ hàng hải khu vực xác nhận;
– Có 50 lượt thực tập dẫn tàu an toàn đối với loại tàu có tổng dung tích trên 4.000 GT hoặc chiều dài tối đa trên 115 mét; hoặc có thời gian thực tập hoa tiêu hàng hải hạng Nhì tối thiểu 12 tháng với 30 lượt dẫn tàu an toàn, được tổ chức hoa tiêu nơi thực tập sát hạch, Cảng vụ hàng hải khu vực xác nhận.
6.3. Điều kiện cấp GCNKNCMHTHH hạng Nhì đối với người có giấy chứng nhận khả năng chuyên môn thuyền trưởng tàu biển có tổng dung tích từ 3.000 GT trở lên và đã có thời gian đảm nhiệm chức danh thuyền trưởng tương ứng tối thiểu 36 tháng
– Đã hoàn thành khóa đào tạo hoa tiêu hàng hải cơ bản;
– Có 200 lượt thực tập dẫn tàu an toàn đối với loại tàu có tổng dung tích trên 4.000 GT hoặc chiều dài tối đa trên 115 mét; hoặc có 100 lượt dẫn tàu an toàn trong thời gian tối thiểu 12 tháng với chức danh thực tập hoa tiêu hàng hải hạng Nhì, được tổ chức hoa tiêu nơi thực tập sát hạch, Cảng vụ hàng hải khu vực xác nhận.
6.4. Điều kiện, cấp GCNKNCMHTHH hạng Nhất
– Đã hoàn thành khóa đào tạo hoa tiêu hàng hải nâng cao;
– Có 50 lượt thực tập dẫn tàu an toàn đối với loại tàu có tổng dung tích trên 10.000 GT hoặc chiều dài tối đa trên 145 mét; hoặc có 30 lượt dẫn tàu an toàn trong thời gian tối thiểu 06 tháng thực tập hoa tiêu hàng hải hạng Nhất dưới sự hướng dẫn của hoa tiêu hàng hải có GCNKNCMHTHH từ hạng Nhất trở lên, được tổ chức hoa tiêu nơi thực tập sát hạch, Cảng vụ hàng hải khu vực xác nhận.
6.5. Điều kiện cấp GCNKNCMHTHH Ngoại hạng
– Có GCNKNCMETTHH hạng Nhất;
– Có 300 lượt dẫn tàu an toàn tối thiểu với cương vị hoa tiêu hàng hải hạng Nhất hoặc có 200 lượt dẫn tàu an toàn trong thời gian tối thiểu 36 tháng, được tổ chức hoa tiêu nơi thực tập sát hạch, Cảng vụ hàng hải khu vực xác nhận;
– Có 50 lượt thực tập dẫn tàu an toàn đối với loại tàu có tổng dung tích trên 20.000 GT hoặc chiều dài tối đa trên 175 mét; hoặc có 30 lượt dẫn tàu an toàn trong thời gian tối thiểu 06 tháng thực tập hoa tiêu hàng hải Ngoại hạng dưới sự hướng dẫn của hoa tiêu hàng hải có GCNKHGMHTHH Ngoại hạng, được tổ chức hoa tiêu nơi thực tập sát hạch, Cảng vụ hàng hải khu vực xác nhận.
6.6. Điều kiện cấp Giấy chứng nhận khả năng chuyên môn hoa tiêu hàng hải cho thuyền trưởng tự dẫn tàu
– Đã hoàn thành khóa đào tạo hoa tiêu hàng hải cho thuyền trưởng tự dẫn tàu;
– Có Giấy chứng nhận khả năng chuyên môn thuyền trưởng còn thời hạn;
– Có tối thiểu 12 lượt dẫn tàu an toàn trong thời gian 06 tháng, được Cảng vụ hàng hải khu vực xác nhận.
7. Điều kiện cấp lại Giấy chứng nhận khả năng chuyên môn hoa tiêu hàng hải
GCNKNCMHTHH được cấp lại trong trường hợp bị hỏng, mất, sai thông tin hoặc đã hết thời hạn sử dụng (Điều 13 Thông tư 27/2016/TT-BGTVT).
Trường hợp GCNKNCMHTHH hết thời hạn sử dụng phải đáp ứng các điều kiện như sau:
– Đủ tiêu chuẩn sức khỏe theo quy định.
– Hoa tiêu hàng hải đã đảm nhiệm chức danh hoa tiêu hàng hải phù hợp với GCNKNCMHTHH từ 24 tháng trở lên trong vòng 05 năm. Trường hợp không đủ 24 tháng thì phải qua thời gian thực tập lại ít nhất 03 tháng được tổ chức hoa tiêu nơi thực tập, Cảng vụ hàng hải khu vực xác nhận. Đối với thuyền trưởng tự dẫn tàu phải hoàn thành ít nhất 12 lượt tự dẫn tàu an toàn (có xác nhận của Cảng vụ hàng hải khu vực) trong thời gian sử dụng GCNKNCMHTHH.
8. Kéo dài thời gian nâng hạng và thu hồi Giấy chứng nhận
8.1. Kéo dài thời gian nâng hạng
Trong thời gian đảm nhiệm chức danh, hoa tiêu hàng hải dẫn tàu có lỗi dẫn đến tai nạn hàng hải ít nghiêm trọng thì thời gian nâng hạng của hoa tiêu sẽ kéo dài thêm 03 tháng, nghiêm trọng thì thời gian nâng hạng của hoa tiêu sẽ kéo dài thêm 06 tháng, đặc biệt nghiêm trọng thì thời gian nâng hạng của hoa tiêu sẽ kéo dài thêm 12 tháng (khoản 1 Điều 21 Thông tư 27/2016/TT-BGTVT).
8.2. Các Giấy chứng nhận được cấp theo quy định tại Thông tư này bị thu hồi khi vi phạm một trong các trường hợp sau đây (khoản 2 Điều 21 Thông tư 27/2016/TT-BGTVT):
– Sửa chữa, tẩy xóa, làm sai lệch nội dung Giấy chứng nhận;
– Mua bán, cho thuê, cho mượn Giấy chứng nhận;
– Khai báo sai lệch thông tin hoặc sử dụng giấy tờ giả mạo trong hồ sơ xin cấp, gia hạn, cấp lại Giấy chứng nhận;
– Thuyền trưởng tự dẫn tàu để xẩy ra tai nạn hàng hải;
– Các trường hợp khác theo quy định của pháp luật.
9. Xử phạt hành chính
– Phạt tiền từ 6.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng đối với hành vi bố trí hoa tiêu hàng hải dẫn tàu không phù hợp với giấy chứng nhận khả năng chuyên môn hoa tiêu hàng hải hoặc giấy chứng nhận vùng hoạt động của hoa tiêu hàng hải(điểm a khoản 2 Điều 44 Nghị định 142/2017/NĐ-CP).
Kết luận: Cấp Giấy chứng nhận khả năng chuyên môn hoa tiêu hàng hải (GCNKHCMHTHH) là thủ tục hành chính do tổ chức hoặc cá nhân thực hiện để được cấp giấy chứng nhận này từ Cục Hàng hải Việt Nam. GCNKNCMHTHH sẽ được cấp 01 bản chính cho hoa tiêu hàng hải hoặc thuyền trưởng. Khi thực hiện thủ tục này, các tổ chức hoặc cá nhân cần phải tuân thủ theo quy định tại Bộ luật Hàng hải 2015, Thông tư 27/2016/TT-BGTVT.
Chi tiết trình tự, hồ sơ, mẫu đơn thực hiện xem tại đây:
Cấp Giấy chứng nhận khả năng chuyên môn hoa tiêu hàng hải
Cấp lại Giấy chứng nhận khả năng chuyên môn hoa tiêu hàng hải
