TỔNG QUAN NHÂN SỰ CHUẨN BỊ ĐẠI HỘI ĐẢNG LẦN THỨ XIII

Công tác nhân sự khởi động từ năm 2017 và đang gấp rút để tiến hành quy trình giới thiệu và quyết định nhân sự Bộ Chính trị, Ban Bí thư khóa XIII tới.

Hôm nay (5-10), Hội nghị lần thứ 13 Ban Chấp hành (BCH) Trung ương khóa XII họp tại Hà Nội.

Như thường lệ, đây là hội nghị gần sát cuối nhiệm kỳ để chuẩn bị cho Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII đang rất gần.

Hội nghị sẽ dành nhiều thời gian xem xét, triển khai, quyết định những vấn đề quan trọng chuẩn bị cho đại hội, trong đó có công tác nhân sự.

Khởi động từ năm 2017

Công tác chuẩn bị Đại hội Đảng toàn quốc đã được khởi động từ Hội nghị lần thứ 8 vào tháng 10-2018 bằng việc thành lập các Tiểu ban nhân sự, Tiểu ban văn kiện…

Tại Hội nghị lần thứ 8, Bộ Chính trị khóa XII đã họp và sau đó ban hành Kế hoạch 11, gọi tắt là về xây dựng quy hoạch cán bộ cấp chiến lược cho nhiệm kỳ Đại hội XIII (2021-2026).

Trước đó, tháng 8-2017, Bộ Chính trị đã ban hành Quy định 90 về khung tiêu chuẩn chức danh, tiêu chí đánh giá cán bộ thuộc diện trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư quản lý. Quy định 90 đến tháng 1-2020 được Bộ Chính trị bổ sung, chi tiết hơn thành Quy định 214 cùng tên.

Khác với các khóa trước, lần này cả hai văn bản được công khai để mọi người dân, cán bộ, công chức, đảng viên có thể nghiên cứu, trên cơ sở đó có thể có đánh giá của riêng mình về những đảng viên cấp cao đương nhiệm có đáp ứng các tiêu chuẩn mà Đảng đặt ra hay không. Cũng trên cơ sở ấy, cán bộ, đảng viên có thể ý kiến về những trường hợp có thể được xem xét, giới thiệu, đưa vào quy hoạch cán bộ cấp chiến lược…

Công khai, minh bạch

Với bước đi, cách làm mới, thận trọng, chặt chẽ, hướng dẫn chi tiết trong Kế hoạch 11, ngay tháng 11-2018, các bộ, ngành, địa phương, tổ chức đảng trực thuộc trung ương đã tiến hành bước đầu tiên là phát hiện, giới thiệu những người có năng lực, tiêu biểu để làm quy trình đưa vào quy hoạch Trung ương khóa XIII.

Nhiều cơ quan, đơn vị đã chủ động thông tin, công khai phần nào nội dung, kết quả của bước giới thiệu ban đầu này.

Trên cơ sở đó, Ban chỉ đạo quy hoạch cán bộ cấp chiến lược rà soát, tập hợp kết quả, báo cáo Bộ Chính trị xem xét, đánh giá. Tới Hội nghị thứ 9, tháng 12-2018, trình trung ương cho ý kiến, lấy phiếu về kết quả giới thiệu quy hoạch BCH Trung ương để Bộ Chính trị có thêm cơ sở quyết định quy hoạch ở cán bộ cấp này.

Quy hoạch cấp cao hơn thì tới hội nghị cán bộ toàn quốc, hồi tháng 4-2020, các ủy viên trung ương đã triển khai bước đầu tiên là giới thiệu người vào quy hoạch Bộ Chính trị, Ban Bí thư khóa XIII.

Trên cơ sở đó, Bộ Chính trị đã xem xét, thảo luận, thông qua dự kiến danh sách ứng viên tiêu biểu nhất, phù hợp nhất với yêu cầu, nhiệm vụ. Và tới Hội nghị Trung ương 12, tháng 5-2020, trung ương tiếp tục thể hiện quan điểm của mình bằng lá phiếu với danh sách này để Bộ Chính trị có thêm căn cứ quyết định quy hoạch.

Có thể hiểu đến thời điểm này, Bộ Chính trị khóa XII đã có danh sách quy hoạch cán bộ cấp chiến lược, là nguồn mới mẻ cho BCH Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư khóa XIII.

Tiếp theo, nếu làm được quy hoạch bốn chức danh chủ chốt gồm Tổng bí thư, Chủ tịch nước, Thủ tướng Chính phủ, Chủ tịch Quốc hội thì có thể khẳng định công tác quy hoạch cán bộ cấp chiến lược của khóa XIII sẽ có kết quả tốt hơn rất nhiều so với khóa trước…

Ứng viên lần đầu phải nằm trong quy hoạch

Từ công tác xây dựng quy hoạch, Hội nghị lần thứ 12 có các bước đi cụ thể, thông qua Phương hướng công tác nhân sự chuẩn bị cho Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII.

Tương tự các khóa trước, Phương hướng công tác nhân sự có tính tổng quát, toàn diện về tiêu chuẩn, điều kiện độ tuổi, cơ cấu, số lượng ủy viên BCH Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư cũng như lãnh đạo chủ chốt Đảng, Nhà nước khóa XIII.

Phương hướng cũng mô tả quy trình, cách thức tiến hành công tác nhân sự để trên cơ sở đó trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư khóa XII, Tiểu ban nhân sự và Đoàn chủ tịch Đại hội XIII triển khai công tác nhân sự cho đến khi bầu được BCH Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Tổng bí thư khóa XIII.

Có thể tóm tắt cách làm nhân sự là: Làm với nhóm tái cử trước, lần đầu sau; với người còn đủ độ tuổi theo quy định trước, “đặc biệt” sau; nhân sự BCH Trung ương trước, rồi mới tới Bộ Chính trị, Ban Bí thư; nhân sự bốn chức danh chủ chốt Tổng bí thư, Chủ tịch nước, Thủ tướng Chính phủ, Chủ tịch Quốc hội làm sau cùng.

Đặc biệt khác với khóa XII, với ứng viên lần đầu tham gia trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư… thì bắt buộc là trong quy hoạch, không có ngoại lệ.

Bộ Chính trị bỏ phiếu kín giới thiệu nhân sự

Trên cơ sở kết quả quy hoạch cán bộ cấp chiến lược và số lượng được Bộ Chính trị phân bổ, từ đầu tháng 8 vừa qua, các bộ, ngành, địa phương, cơ quan trung ương đã tiến hành giới thiệu ứng viên tham gia Trung ương khóa XIII với cả trường hợp lần đầu và tái cử.

Với ứng viên lần đầu tham gia trung ương, sau khi vượt qua quy trình năm bước ở khâu quy hoạch, đến khâu giới thiệu chính thức này, họ sẽ phải trải qua quy trình năm bước giới thiệu nữa – tổng cộng là 10 lần với rất nhiều vòng lấy phiếu, ý kiến ở nhiều phạm vi rộng, hẹp khác nhau.

Còn với ứng viên thuộc diện đủ tuổi tái cử thì họ trải qua năm bước của quy trình giới thiệu tái cử.

Theo các nguồn tin am hiểu công tác nhân sự của Đảng, từ kết quả giới thiệu của các địa phương, cơ quan, đơn vị, Tiểu ban Nhân sự đã chỉ đạo thẩm định, xác minh các vấn đề liên quan đến nhân sự được giới thiệu để trình Bộ Chính trị thảo luận, bỏ phiếu kín giới thiệu nhân sự với cả hai nhóm lần đầu và tái cử.

Nếu không có gì thay đổi, Hội nghị Trung ương 13 này sẽ biểu quyết bằng phiếu kín danh sách mà Bộ Chính trị đệ trình.

Nếu mọi việc thuận lợi, Hội nghị Trung ương 13 này cũng sẽ tiến hành quy trình giới thiệu và quyết định nhân sự Bộ Chính trị, Ban Bí thư khóa XIII.

Nhân sự là vấn đề hệ trọng của đại hội. Công việc này sẽ chưa thể hoàn tất ở Hội nghị Trung ương 13 này, mà như kinh nghiệm các nhiệm kỳ trước, sẽ còn phải giải quyết ở hội nghị tiếp theo khi đi vào quyết định các trường hợp “đặc biệt” và nhân sự bốn chức danh chủ chốt…

Đây sẽ là nhiệm vụ quan trọng mà BCH Trung ương khóa XII phải hoàn tất để gửi tới Đại hội toàn quốc lần thứ XIII của Đảng xem xét, quyết định.