QUYẾT ĐỊNH 1707/QĐ-BTNMT NĂM 2020 KẾ HOẠCH THỰC HIỆN CHỈ THỊ 42-CT/TW VỀ TĂNG CƯỜNG SỰ LÃNH ĐẠO CỦA ĐẢNG ĐỐI VỚI CÔNG TÁC PHÒNG NGỪA, ỨNG PHÓ, KHẮC PHỤC HẬU QUẢ THIÊN TAI

QUYẾT ĐỊNH

BAN HÀNH KẾ HOẠCH CỦA BỘ TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG THỰC HIỆN CHỈ THỊ SỐ 42- CT/TW NGÀY 24 THÁNG 3 NĂM 2020 CỦA BAN BÍ THƯ VỀ TĂNG CƯỜNG SỰ LÃNH ĐẠO CỦA ĐẢNG ĐỐI VỚI CÔNG TÁC PHÒNG NGỪA, ỨNG PHÓ, KHẮC PHỤC HẬU QUẢ THIÊN TAI

BỘ TRƯỞNG BỘ TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG

Căn cứ Nghị định số 36/2017/NĐ-CP ngày 04 tháng 4 năm 2017 của Chính phủ quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Bộ Tài nguyên và Môi trường;

Căn cứ Chỉ thị số 42-CT/TW ngày 24 tháng 3 năm 2020 của Ban Bí thư về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác phòng ngừa, ứng phó, khắc phục hậu quả thiên tai;

Căn cứ Quyết định số 987/QĐ-TTg ngày 09 tháng 7 năm 2020 của Thủ tướng Chính phủ về việc ban hành Kế hoạch triển khai thực hiện Chỉ thị số 42-CT/TW ngày 24 tháng 3 năm 2020 của Ban Bí thư về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác phòng ngừa, ứng phó, khắc phục hậu quả thiên tai;

Theo đề nghị của Tổng cục trưởng Tổng cục Khí tượng Thủy văn.

QUYẾT ĐỊNH:

Điều 1. Ban hành kèm theo Quyết định này Kế hoạch của Bộ Tài nguyên và Môi trường thực hiện Chỉ thị số 42-CT/TW ngày 24 tháng 3 năm 2020 của Ban Bí thư về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác phòng ngừa, ứng phó, khắc phục hậu quả thiên tai

Điều 2. Quyết định này có hiệu lực kể từ ngày ký.

Điều 3. Chánh Văn phòng Bộ, Vụ trưởng Vụ Kế hoạch – Tài chính, Tổng cục trưởng Tổng cục Khí tượng Thủy văn và Thủ trưởng các đơn vị có liên quan trực thuộc Bộ Tài nguyên và Môi trường chịu trách nhiệm thi hành Quyết định này./.

KẾ HOẠCH

TRIỂN KHAI THỰC HIỆN CHỈ THỊ SỐ 42-CT/TW NGÀY 24 THÁNG 3 NĂM 2020 CỦA BAN BÍ THƯ VỀ TĂNG CƯỜNG SỰ LÃNH ĐẠO CỦA ĐẢNG ĐỐI VỚI CÔNG TÁC PHÒNG NGỪA, ỨNG PHÓ, KHẮC PHỤC HẬU QUẢ THIÊN TAI
(Ban hành kèm theo Quyết định số 1707/QĐ-BTNMT ngày 05 tháng 8 năm 2020 của Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường)

Triển khai thực hiện Chỉ thị số 42-CT/TW ngày 24 tháng 3 năm 2020 của Ban Bí thư về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác phòng ngừa, ứng phó, khắc phục hậu quả thiên tai, Bộ Tài nguyên và Môi trường ban hành Kế hoạch thực hiện Chỉ thị số 42-CT/TW với các nội dung, nhiệm vụ chủ yếu sau:

I. MỤC ĐÍCH, YÊU CẦU

1. Mục đích

a) Quán triệt nội dung, cụ thể hóa, phân công và chỉ đạo các đơn vị có liên quan trực thuộc Bộ Tài nguyên và Môi trường thực hiện hiệu quả các nhiệm vụ tại Chỉ thị số 42-CT/TW ngày 24 tháng 3 năm 2020 của Ban Bí thư về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác phòng ngừa, ứng phó, khắc phục hậu quả thiên tai và Quyết định số 987/QĐ-TTg ngày 09 tháng 7 năm 2020 của Thủ tướng Chính phủ về việc ban hành Kế hoạch triển khai thực hiện Chỉ thị số 42-CT/TW;

b) Tổ chức thực hiện đồng bộ các giải pháp, nhiệm vụ về phòng, chống thiên tai nhằm khắc phục những hạn chế, yếu kém trong công tác phòng, chống thiên tai nâng cao năng lực, dự báo, cảnh báo, đáp ứng yêu cầu của xã hội;

c) Đề cao trách nhiệm và đảm bảo sự phối hợp thường xuyên, có hiệu quả giữa các đơn vị có liên quan trong việc tổ chức triển khai thực hiện Chỉ thị số 42-CT/TW, kịp thời giải quyết những vướng mắc phát sinh trong quá trình triển khai thi hành Chỉ thị.

2. Yêu cầu

a) Kế hoạch xác định các nhiệm vụ trọng tâm của Bộ Tài nguyên và Môi trường nhằm cụ thể hóa và tổ chức triển khai thực hiện có hiệu quả Chỉ thị;

b) Việc xây dựng và tổ chức thực hiện Kế hoạch phải đảm bảo phù hợp với chức năng, nhiệm vụ, điều kiện của Bộ Tài nguyên và Môi trường và các cơ quan, đơn vị trực thuộc. Đề cao vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu các cấp Ủy Đảng, cơ quan, đơn vị; định kỳ sơ kết, tổng kết, đánh giá nhằm giải quyết những khó khăn, vướng mắc, khắc phục những hạn chế, yếu kém và đề ra biện pháp thực hiện, đáp ứng yêu cầu đề ra;

c) Đẩy nhanh thực hiện các kế hoạch, chương trình, đề án có liên quan đến công tác phòng, chống thiên tai tại Quyết định số 2693/QĐ-BTNMT ngày 30 tháng 8 năm 2018 của Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường thực hiện Nghị Quyết số 76/NQ-CP ngày 18 tháng 6 năm 2018 của Chính phủ về công tác phòng, chống thiên tai.

II. NHIỆM VỤ CỤ THỂ

1. Hoàn thiện văn bản quy phạm pháp luật, cơ chế, chính sách về dự báo, cảnh báo khí tượng thủy văn, tài nguyên nước, địa chất khoáng sản có liên quan đến phòng, chống thiên tai

a) Hoàn thiện cơ chế, chính sách, quy định về khí tượng thủy văn, tài nguyên nước có liên quan đến phòng, chống thiên tai:

– Huy động nguồn lực quốc gia và nguồn lực xã hội trong đầu tư, quản lý, vận hành, duy tu bảo dưỡng, cung cấp dịch vụ quan trắc khí tượng thủy văn, tài nguyên nước;

– Ưu đãi, hỗ trợ các tổ chức, cá nhân hoạt động trong lĩnh vực khí tượng thủy văn, tài nguyên nước.

b) Rà soát, điều chỉnh, xây dựng và ban hành tiêu chuẩn quốc gia, quy chuẩn quốc gia, quy định kỹ thuật, định mức kinh tế kỹ thuật về dự báo, cảnh báo khí tượng thủy văn, tài nguyên nước để nâng cao hiệu quả công tác cảnh báo, dự báo khí tượng thủy văn, nguồn nước.

c) Nâng cao hiệu lực thi hành pháp luật khí tượng thủy văn, tài nguyên nước, kiểm tra, quản lý chặt chẽ việc khai thác cát, sỏi, tài nguyên khoáng sản:

– Đẩy mạnh công tác kiểm tra, giám sát, tăng cường các chế tài để đảm bảo việc thực thi pháp luật;

– Định kỳ và đột xuất kiểm tra và xử lý kịp thời triệt để các hành vi vi phạm.

2. Kiện toàn tổ chức bộ máy, nâng cao năng lực chỉ đạo, chỉ huy

a) Kiện toàn Ban Chỉ huy phòng, chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn của Bộ Tài nguyên và Môi trường;

b) Rà soát, xây dựng, sửa đổi các quy định về công tác trực ban, ứng phó sự cố, thiên tai, Quy chế hoạt động của Ban Chỉ huy phòng, chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn của Bộ Tài nguyên và Môi trường.

3. Nâng cao năng lực dự báo, cảnh báo, theo dõi, giám sát thiên tai, bảo đảm kịp thời, đủ độ tin cậy

Nhiệm vụ trọng tâm là hoàn thiện hệ thống quan trắc và nâng cao năng lực cảnh báo, dự báo đạt trình độ khoa học, công nghệ tiên tiến của khu vực Châu Á, đảm bảo sự chủ động trong phòng ngừa, ứng phó khắc phục hậu quả thiên tai của các cấp, các ngành, các tổ chức và người dân. Trong đó, tập trung thực hiện đồng bộ một số nhiệm vụ chính như sau:

a) Tập trung theo dõi diễn biến của thiên tai, chủ động cung cấp thông tin đầy đủ, kịp thời phục vụ công tác chỉ đạo ứng phó. Nâng cao chất lượng dự báo, cảnh báo thiên tai, đến năm 2025 đảm bảo độ chính xác ngang mức tiên tiến của khu vực Châu Á, phục vụ hiệu quả chỉ đạo, điều hành phòng, chống thiên tai, phát triển kinh tế – xã hội;

b) Tăng cường dự báo dài hạn về khí tượng thủy văn, nguồn nước, nhất là với các sông xuyên biên giới;

c) Đánh giá rủi ro thiên tai; rà soát, phân vùng rủi ro thiên tai, lập bản đồ cảnh báo thiên tai và điều chỉnh cấp độ rủi ro thiên tai phù hợp với đặc điểm và mức độ ảnh hưởng của thiên tai đối với từng vùng;

d) Ứng dụng công nghệ viễn thám xây dựng cơ sở dữ liệu nền, phục vụ cảnh báo, dự báo và phòng chống thiên tai;

đ) Tăng cường đào tạo nguồn nhân lực; đầu tư nâng cấp trang thiết bị, công nghệ theo dõi, phân tích, dự báo, cảnh báo thiên tai, đặc biệt là các công nghệ dự báo tiên tiến;

e) Rà soát, bổ sung quy hoạch mạng lưới quan trắc khí tượng thủy văn, luôn đặt ra nguyên tắc quan trọng là yêu cầu phải đảm bảo sự lồng ghép tối đa giữa các lĩnh vực trong Bộ Tài nguyên và Môi trường, lấy mạng lưới khí tượng thủy văn làm nòng cốt trong tổng thể mạng lưới trạm quan trắc tài nguyên môi trường quốc gia;

g) Hoàn thiện hệ thống quan trắc khí tượng thủy văn quốc gia, tăng mật độ mạng lưới quan trắc khí tượng thủy văn, đặc biệt là các khu vực mật độ trạm còn thưa và trên khu vực Biển Đông bao gồm các quần đảo Trường Sa, Hoàng Sa; các trạm giám sát biến đổi khí hậu; từng bước hoàn thiện, hiện đại hóa hệ thống quan trắc, dự báo, cảnh báo khí tượng thủy văn theo hướng tự động hóa. Xây dựng, hoàn thiện hệ thống quan trắc chuyên ngành, trong đó ưu tiên quan trắc mưa, lũ, xâm nhập mặn, chất lượng nước;

h) Định kỳ cập nhật kịch bản biến đổi khí hậu, nước biển dâng cho Việt Nam;

i) Tăng cường công tác điều tra cơ bản về khí tượng thủy văn, tài nguyên nước, địa chất;

k) Rà soát, đề xuất điều chỉnh quy trình vận hành liên hồ chứa;

l) Xây dựng hệ thống quản lý, quan trắc, giám sát và hệ thống hỗ trợ ra quyết định vận hành liên hồ chứa trên các lưu vực sông;

m) Hoàn thiện hệ thống để cập nhật tự động dữ liệu, thông tin vận hành hồ chứa và các công trình khai thác, sử dụng nước đã được cấp giấy phép;

n) Hoàn thiện lập Quy hoạch tài nguyên nước quốc gia và Quy hoạch tổng hợp lưu vực sông liên tỉnh, nguồn nước liên tỉnh.

4. Tuyên truyền phổ biến kiến thức, nâng cao nhận thức về thiên tai

a) Tăng cường công tác thông tin tuyên truyền trong lĩnh vực khí tượng thủy văn, phòng, chống thiên tai; kết hợp hài hòa giữa phương thức truyền thống với hiện đại để truyền tải thông tin chính xác, kịp thời về thiên tai, rủi ro thiên tai với nội dung và hình thức đơn giản, rõ ràng, dễ hiểu, dễ tiếp cận, phù hợp với đặc điểm thiên tai của từng vùng, chú trọng các đối tượng dễ bị tổn thương;

b) Phối hợp với các tổ chức đoàn thể xã hội: Đoàn thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam để tổ chức các chương trình tập huấn, phổ biến kiến thức về khí tượng thủy văn, phòng, chống thiên tai;

c) Hoàn thiện các tài liệu, công cụ hỗ trợ đào tạo, tập huấn về khí tượng thủy văn, phòng, chống thiên tai;

d) Tổ chức đào tạo, tập huấn, chia sẻ kinh nghiệm về thiên tai, cảnh báo, dự báo khí tượng thủy văn.

5. Tăng cường nghiên cứu, ứng dụng khoa học công nghệ trong dự báo, cảnh báo khí tượng thủy văn và phòng, chống thiên tai

Nhiệm vụ trọng tâm là xác định rõ sự hình thành, đặc điểm cơ bản và tác động của từng loại hình thiên tai, dự báo xu thế, diễn biến để đề xuất các giải pháp, phương án dự báo các loại thiên tai, cụ thể:

a) Nghiên cứu cơ chế hình thành, xu thế phát triển, tác động tiềm ẩn; dự báo, cảnh báo sớm thiên tai và tác động của thiên tai trong bối cảnh biến đổi khí hậu và phát triển kinh tế – xã hội;

b) Nghiên cứu, sản xuất, trang bị công nghệ quan trắc, theo dõi, giám sát, chỉ đạo điều hành giám sát thiên tai, đặc biệt là những công cụ quan trắc mới như máy bay không người lái, thuyền tự động…;

c) Nghiên cứu, ứng dụng công nghệ tiên tiến trong quản lý, vận hành hệ thống quan trắc, ứng dụng nguồn dữ liệu lớn (big data), trí tuệ nhân tạo (AI) trong dự báo, cảnh báo và khai thác sử dụng, cơ sở dữ liệu khí tượng thủy văn, tài nguyên nước;

d) Nghiên cứu cơ sở khoa học, cơ sở lý luận và thực tiễn phục vụ mục tiêu hoàn thiện văn bản quy phạm pháp luật, tiêu chuẩn kỹ thuật và quy chuẩn kỹ thuật;

đ) Ứng dụng công nghệ thông tin trong triển khai các hoạt động truyền thông, nâng cao nhận thức, cảnh báo sớm thiên tai;

e) Tăng cường năng lực các cơ quan nghiên cứu trong lĩnh vực khí tượng thủy văn, tài nguyên nước, địa chất;

g) Tăng cường hợp tác với các tổ chức trong và ngoài nước để đổi mới khoa học, công nghệ trong công tác dự báo, quản lý tài nguyên nước.

6. Hợp tác quốc tế trong dự báo khí tượng thủy văn và phòng, chống thiên tai

a) Tăng cường hợp tác song phương, đa phương với các quốc gia, đối tác phát triển, nhà tài trợ, cơ quan nghiên cứu khoa học trong khu vực và trên thế giới về công tác dự báo, cảnh báo khí tượng thủy văn, nhất là hợp tác chia sẻ thông tin dự báo, cảnh báo về thiên tai, quản lý tài nguyên nước;

b) Duy trì hợp tác, thường xuyên cung cấp thông tin về thiên tai và giữ liên lạc với các đầu mối quốc tế để tiếp nhận xu hướng quản lý rủi ro thiên tai trong điều kiện biến đổi khí hậu;

c) Triển khai thực hiện đầy đủ, có trách nhiệm các điều ước quốc tế, hiệp định, thỏa thuận hợp tác mà Việt Nam là thành viên;

d) Tham gia tích cực, chủ động trong các cơ chế hợp tác về phòng, chống thiên tai. Trong đó ưu tiên giải quyết các vấn đề thiên tai xuyên biên giới như: duy trì nguồn nước, chống hạn, ứng phó thảm họa…

III. GIẢI PHÁP

1. Thể chế, chính sách

a) Rà soát, điều chỉnh, bổ sung các văn bản quy phạm pháp luật bảo đảm đồng bộ, đáp ứng yêu cầu thực tiễn để thực thi hiệu quả Luật Khí tượng thủy văn, Luật Phòng, chống thiên tai và các luật có liên quan;

b) Ban hành chính sách thúc đẩy xã hội hóa, khuyến khích doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân tham gia công tác quan trắc, dự báo khí tượng thủy văn, đặc biệt là trong đầu tư xây dựng, cung cấp dịch vụ quan trắc tự động và dự báo khí tượng thủy văn.

2. Nâng cao năng lực dự báo, cảnh báo thiên tai

Đầu tư, nâng cao năng lực, hiện đại hóa công nghệ dự báo khí tượng thủy văn; đầu tư, tự động hóa hệ thống quan trắc, cơ sở hạ tầng nhằm nâng cao chất lượng dự báo, cảnh báo thiên tai.

3. Khoa học công nghệ

Ưu tiên ứng dụng khoa học và công nghệ trong quan trắc, giám sát dự báo thiên tai. Tập trung ứng dụng viễn thám, tin học, tự động hóa trong quan trắc, giám sát, quản lý, khai thác, dự báo, truyền cơ sở dữ liệu theo thời gian thực.

4. Hợp tác quốc tế

Đẩy mạnh hợp tác với các nước trong khu vực, các tổ chức quốc tế trong chia sẻ thông tin về khí tượng thủy văn, vận hành hồ chứa trên các sông xuyên biên giới, ứng dụng khoa học công nghệ, nâng cao năng lực dự báo, cảnh báo và phòng tránh giảm nhẹ thiên tai.

IV. TỔ CHỨC THỰC HIỆN

1. Tổng cục Khí tượng Thủy văn

a) Chủ trì phối hợp với các Vụ Kế hoạch – Tài chính, Hợp tác quốc tế và các đơn vị trực thuộc Bộ theo dõi, đôn đốc việc triển khai thực hiện Kế hoạch này;

b) Định kỳ sơ kết, tổng kết báo cáo Bộ trưởng kết quả thực hiện, đồng thời đề xuất các biện pháp cần thiết để đảm bảo thực hiện đồng bộ và có hiệu quả Kế hoạch này.

2. Vụ Kế hoạch – Tài chính

Chủ trì, phối hợp với Vụ Hợp tác quốc tế, Tổng cục Khí tượng Thủy văn và các đơn vị liên quan nghiên cứu, đề xuất với các cơ quan kịp thời bổ sung nguồn lực để đẩy nhanh tiến độ thực hiện các nhiệm vụ.

3. Vụ Hợp tác quốc tế

Chủ trì, phối hợp với Tổng cục Khí tượng Thủy văn, Vụ Kế hoạch – Tài chính đẩy mạnh vận động các tổ chức, đối tác quốc tế hỗ trợ nguồn lực, khoa học và công nghệ nhằm triển khai hiệu quả các nhiệm vụ tại Kế hoạch này.

4. Các đơn vị trực thuộc Bộ

a) Thủ trưởng các đơn vị trực thuộc Bộ căn cứ vào Kế hoạch này để đẩy mạnh triển khai các nhiệm vụ sau khi được phê duyệt, đảm bảo chất lượng và tiến độ theo yêu cầu;

b) Triển khai thực hiện các nhiệm vụ đã được phân công tại Quyết định số 2693/QĐ-BTNMT ngày 30 tháng 8 năm 2018 của Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường thực hiện Nghị Quyết số 76/NQ-CP ngày 18 tháng 6 năm 2018 của Chính phủ về công tác phòng, chống thiên tai;

c) Trong quá trình tổ chức thực hiện, nếu thấy cần sửa đổi, bổ sung những nội dung cụ thể của Kế hoạch, các cơ quan, đơn vị báo cáo, kiến nghị với Bộ Tài nguyên và Môi trường (qua Tổng cục Khí tượng Thủy văn) để xem xét, quyết định;

d) Định kỳ hàng năm, các đơn vị tiến hành đánh giá, báo cáo Bộ (qua Tổng cục Khí tượng Thủy văn) về kết quả thực hiện để tổng hợp, báo cáo Thủ tướng Chính phủ./.

PHỤ LỤC

KẾ HOẠCH THỰC HIỆN CHỈ THỊ SỐ 42/CT-TW CỦA BỘ TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG
(Ban hành kèm theo Quyết định số 1707/QĐ-BTNMT ngày 05 tháng 8 năm 2020 của Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường)