TIÊU CHUẨN NGÀNH 10TCN 1012:2006 VỀ HOA ĐỒNG TIỀN – KHẢO NGHIỆM TÍNH KHÁC BIỆT, TÍNH ĐỒNG NHẤT VÀ TÍNH ỔN ĐỊNH

TIÊU CHUẨN NGÀNH

10TCN 1012 : 2006

HOA ĐỒNG TIỀN-QUI PHẠM KHẢO NGHIỆM TÍNH KHÁC BIỆT, TÍNH  ĐỒNG NHẤT VÀ TÍNH ỔN ĐỊNH

Gerbera-Procedure to conduct tests for Distinctness, Uniformity and Stability

(Ban hành kèm theo Quyết định số 4100 QĐ/BNN-KHCN, ngày 29 tháng 12 năm 2006 của Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn)

1. Đối tượng và phạm vi áp dụng

1.1. Quy phạm này quy định nguyên tắc, nội dung và phương pháp khảo nghiệm tính khác biệt (Distinctness), tính đồng nhất (Uniormity), tính ổn định (Stability)-gọi tắt là khảo nghiệm DUS-của các giống hoa đồng tiền mới nhân giống vô tính thuộc loài Gerbera Cass, họ Compositae (Asteraceae).

1.2. Quy phạm này áp dụng cho các giống hoa đồng tiền mới của mọi tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước đăng ký khảo nghiệm DUS để bảo hộ quyền tác giả hoặc công nhận giống.

2. Giải thích từ ngữ

Trong quy phạm này các từ ngữ dưới đây được hiểu như sau:

2.1. Giống khảo nghiệm: Là giống hoa đồng tiền mới được đăng ký khảo nghiệm DUS.

2.2 Giống điển hình: Là giống được sử dụng làm chuẩn đối với một trạng thái biểu hiện cụ thể của một tính trạng.

2.3. Giống đối chứng: Là các giống cùng nhóm với giống khảo nghiệm, có nhiều tính trạng tương tự nhất với giống khảo nghiệm.

2.4. Mẫu chuẩn: Là mẫu giống có các tính trạng đặc trưng phù hợp với bản mô tả giống, được cơ quan chuyên môn có thẩm quyền công nhận.

2.5. Tính trạng đặc trưng: Là những tính trạng được di truyền ổn định, ít bị biến đổi bởi các tác động ngoại cảnh, có thể nhận biết và mô tả được một cách chính xác.

2.6. Cây khác dạng: Là cây khác biệt rõ ràng với giống khảo nghiệm ở một hoặc nhiều tính trạng được sử dụng trong khảo nghiệm DUS.

3. Yêu cầu vật liệu khảo nghiệm

3.1. Giống khảo nghiệm

3.1.1. Số lượng cây giống tối thiểu tác giả phải gửi cho cơ quan khảo nghiệm là 25 cây con.

3.1.2. Cây con phải sinh trưởng tốt, không bị giảm sức sống hoặc bị ảnh hưởng bởi bất cứ loại sâu bệnh nguy hại nào.

3.1.3. Vật liệu gửi khảo nghiệm không được xử lý bằng bất cứ hình thức nào, trừ khi cơ quan khảo nghiệm cho phép hoặc yêu cầu. Nếu trường hợp có xử lý phải cung cấp đầy đủ thông tin về quá trình xử lý.

3.1.4  Thời gian gửi giống: theo quy định của cơ quan khảo nghiệm.

3.2. Giống đối chứng

3.2.1. Trong bản đăng ký khảo nghiệm tác giả đề xuất các giống đối chứng và nói rõ những tính trạng khác biệt giữa chúng với giống khảo nghiệm. Cơ quan khảo nghiệm xem xét đề xuất của tác giả và quyết định các giống được chọn làm đối chứng.

3.2.2. Giống đối chứng được lấy từ  mẫu giống chuẩn của cơ quan khảo nghiệm. Trường hợp cần thiết cơ quan khảo nghiệm có thể yêu cầu tác giả cung cấp giống đối chứng và tác giả phải chịu trách nhiệm về mẫu giống cung cấp. Số lượng và chất lượng giống đối chứng như quy định ở mục 3.1

4. Phân nhóm giống khảo nghiệm

Các tính trạng được sử dụng để phân nhóm như sau:

–  Bông hoa: Kiểu (Tính trạng 12)

– Hoa con phía ngoài:  Màu mặt trong (Tính trạng 31)

– Giống đơn hoặc hoa nửa kép: Đĩa màu tối , trước khi đĩa hoa nở (Tính trạng 42)

5. Phương pháp khảo nghiệm

5.1. Thời gian khảo nghiệm: khảo nghiệm được tiến hành trong thời gian một năm, nếu tính khác biệt hoặc tính đồng nhất chưa được xác định chắc chắn thì khảo nghiệm cần được tiến hành thêm một năm nữa.

5.2. Số điểm khảo nghiệm:bố trí tại một điểm, nếu có tính trạng quan trọng không thể quan sát được ở nơi đó thì có thể thêm một điểm khảo nghiệm bổ sung.

5.3.  Bố trí thí nghiệm: Mỗi giống  trồng 20 cây, chia làm 2 lần nhắc lại

5.4. Các biện pháp kỹ thuật: áp dụng theo Quy trình trồng hoa đồng tiền thông thường.

6. Bảng các tính trạng đặc trưng

6.1. Để đánh giá tính khác biệt, tính đồng nhất và tính ổn định phải sử dụng bảng các tính trạng đặc trưng của giống hoa đồng tiền

6.2. Trong bảng tính trạng đặc trưng, những tính trạng đánh dấu (*) được sử dụng cho tất cả các giống trong vụ khảo nghiệm và luôn có trong bảng mô tả giống, trừ khi trạng thái biểu hiện của tính trạng trước đó hoặc điều kiện môi trường làm cho nó không biểu hiện được. Ký hiệu (+) để đánh dấu các tính trạng được giải thích thêm hoặc minh họa ở phụ lục 1. Kiểu theo dõi được ký hiệu như sau:

– MG (Single measurement of a group of plants or parts of plants): Đo đếm một nhóm cây hoặc một bộ phận của một nhóm cây.

– MS (Measurement of a number of individual plants or parts of plants): Đo đếm từng cây hoặc từng bộ phận của cây.

– VG (Visual assessment by a single observation of a group of plants or parts of plants): Quan sát một nhóm cây hoặc một bộ phận của một nhóm cây.

– VS (Visual assessment by a single observation of a group of plans or parts of plants): Quan sát từng cây hoặc từng bộ phận của cây.

7. Phương pháp đánh giá

7.1 Đánh giá tính khác biệt

Tính khác biệt được xác định bởi sự khác nhau của từng tính trạng đặc trưng giữa giống khảo nghiệm và giống đối chứng.

Tính trạng VG: giống khảo nghiệm và giống đối chứng được coi là khác biệt, nếu ở tính trạng cụ thể chúng biểu hiện ở hai trạng thái khác nhau một cách rõ ràng và chắc chắn, dựa vào khoảng cách tối thiểu trong quy phạm này.

Tính trạng VS và MS: sự khác biệt có ý nghĩa giữa giống khảo nghiệm và giống đối chứng dựa trên giá trị LSD ở xác xuất tin cậy tối thiểu 95%.

Tính trạng MG: tùy từng trường hợp cụ thể được xử lý như tính trạng VG hoặc tính trạng VS và MS

7.2. Đánh giá tính đồng nhất và tính ổn định

Giống hoa đồng tiền nhân giống vô tính nên được xem là đồng nhất và ổn định. Nếu có cây khác dạng là do xuất hiện đột biến tự nhiên, lẫn tạp giống hoặc cả biến dị do nhân giống bằng nuôi cấy mô tế bào.

7.2.1. Các theo dõi xác định bằng phương pháp đo đếm được tiến hành trên 10 cây hoặc trên các bộ phận của 10 cây đó.

7.2.2. Tất cả các quan sát phải được tiến hành trên các bộ phận của 10 cây ở thời điểm nở hoa hoàn toàn, trừ khi có chỉ định ở thời điểm khác.Tất cả các quan sát  trên lá được tiến hành trên lá lớn nhất  (ở 1/3 giữa của lá).

7.2.3.  Màu sắc các bộ phận của cây được quan sát dưới ánh sáng đèn hoặc ánh sáng tự nhiên vào giữa ngày nhưng tránh ánh sáng mặt trời trực tiếp. Để xác định màu dùng bảng so màu RHS trên nền giấy trắng.

7.2.4. Phương pháp chi tiết đánh giá tính khác biệt, tính đồng nhất và tính ổn định áp dụng theo “Hướng dẫn chung về khảo nghiệm DUS và về cách xây dựng bảng mô tả thống nhất các loài cây trồng mới” (UPOV –TG/1/3) và các tài liệu liên quan khác của Hiệp hội Quốc tế bảo hộ giống cây trồng mới (UPOV).

8. Tổng kết và công bố kết quả khảo nghiệm

Cơ quan khảo nghiệm phải hoàn thành báo cáo kết quả khảo nghiệm DUS chậm nhất không quá 60 ngày sau khi kết thúc thí nghiệm.

Phụ lục 1. Bảng các tính trạng đặc trưng của giống hoa đồng tiền

Phụ lục 1.  Giải thích và minh họa một số tính trạng

Tính trạng 12. Bông hoa: dạng

Tính trạng 14. Bông hoa (Với giống kép và nửa kép): đường kính của khối hoa con bên trong so với bông hoa

Tính trạng 15. Bông hoa (Với giống kép và nửa kép): ranh giới của khối hoa con bên trong

Tính trạng 21. Hoa con phía ngoài: mức của đỉnh hoa so với đỉnh của tổng bao

Tính trạng 30. Hoa con phía ngoài: sự tạo thành cánh hoa tự do dài

Phụ lục 2. Bản đăng ký khảo nghiệm DUS giống hoa đồng tiền

1 Loài: Gerbera Cass

2 Tên giống

3 Tổ chức, cá nhân đăng ký khảo nghiệm

– Tên:

– Địa chỉ:

4 Họ và tên, địa chỉ tác giả giống

5 Nguồn gốc, phương pháp chọn tạo

5.1 Vật liệu

5.2 Phương pháp

5.3 Thời gian và địa điểm chọn giống

6 Giống đã được bảo hộ hoặc công nhận ở nước ngoài

– Nước                                                            ngày      tháng      năm

– Nước                                                            ngày      tháng      năm

7 Các đặc điểm chính của giống

8 Giống đối chứng và sự khác biệt với giống khảo nghiệm

– Tên giống đối chứng

– Những tính trạng khác biệt với giống khảo nghiệm

9 Những thông tin có liên quan khác.

9.1 Chống chịu sâu bệnh

9.2 Các yêu cầu đặc biệt về môi trường để khảo nghiệm

9.3 Thông tin khác