TIÊU CHUẨN QUỐC GIA TCVN 1724-1:2007 (ISO 18669-1 : 2004) VỀ ĐỘNG CƠ ĐỐT TRONG − CHỐT PITTÔNG PHẦN 1: YÊU CẦU KỸ THUẬT CHUNG

TIÊU CHUẨN QUỐC GIA

TCVN 1724-1 : 2007

ISO 18669-1 : 2004

ĐỘNG CƠ ĐỐT TRONG − CHỐT PITTÔNG PHẦN 1: YÊU CẦU KỸ THUẬT CHUNG

Internal combustion engines – Piston pins – Part 1: General specifications

Lời nói đầu

TCVN 1724-1 : 2007 thay thế TCVN 1724 : 1985.

TCVN 1724-1 : 2007 hoàn toàn tương đương với ISO 18669-1 : 2004.

TCVN 1724-1 : 2007 do Ban kỹ thuật tiêu chuẩn TCVN/TC 70 Động cơ đốt trong biên soạn, Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng đề nghị, Bộ Khoa học và Công nghệ công bố.

Bộ Tiêu chuẩn TCVN 1724 gồm 2 phần dưới tên chung Động cơ đốt trong – Chốt pittông:

Phần 1: Yêu cầu kỹ thuật chung.

Phần 21): Nguyên tắc đo kiểm.

 

ĐỘNG CƠ ĐỐT TRONG − CHỐT PITTÔNG − PHẦN 1: YÊU CẦU KỸ THUẬT CHUNG

Internal combustion engines – Piston pins – Part 1: General specifications

1. Phạm vi áp dụng

Tiêu chuẩn này qui định các đặc trưng kích thước chính của chốt pittông có đường kính ngoài từ 8 mm đến 100 mm dùng cho động cơ đốt trong kiểu pittông. Ngoài ra tiêu chuẩn này qui định thuật ngữ, phân loại kiểu chốt, qui định về vật liệu dựa trên cơ tính, các đặc điểm chung và yêu cầu về chất lượng. Tiêu chuẩn này cũng có thể sử dụng cho chốt pittông của máy nén khí làm việc trong các điều kiện tương tự.

Cũng có thể sử dụng tiêu chuẩn này với các cải tiến thích hợp trong một số ứng dụng, ngoại trừ các phương tiện giao thông đường bộ, với điều kiện là có thỏa thuận giữa nhà sản xuất và khách hàng.

2. Thuật ngữ và định nghĩa

Tiêu chuẩn này sử dụng các thuật ngữ và định nghĩa sau.

2.1. Thuật ngữ chung

2.1.1.

Chốt pittông (piston pin)

Chi tiết hình trụ tròn có bề mặt trụ ngoài cứng, nhẵn chính xác nối pittông với thanh truyền.

2.2. Đặc điểm hình học và chế tạo của chốt pittông

2.2.1.

Kiểu lỗ (bore types)

2.2.1.1.

Lỗ trụ (cylindrical)

Chốt có lỗ hình trụ thẳng.

2.2.1.2.

Lỗ có gờ ở giữa (centre web)

Chốt có lỗ đường kính được tạo hình đối xứng ở hai đầu và để lại gờ ở giữa chốt.

CHÚ THÍCH Sau khi tạo hình, mặt gờ được gia công để tạo thành bậc như chỉ dẫn trên Hình 2.

2.2.1.3.

Lỗ côn (tapered)

Chốt có các đường kính lỗ hình côn ở gần các đầu mút để giảm khối lượng của chốt pittông.

2.2.1.4.Lỗ được gia công cắt gọt (machined)

Chốt có đường kính lỗ tạo thành duy nhất bằng gia công cắt gọt.

2.2.1.5.

ống kéo không hàn (seamless drawn tube)

Sản phẩm thép rỗng không có bất kỳ đường nối nào tạo thành từ phương pháp gia công.

2.2.1.6.

Lỗ có gờ ở đầu mút (end web)

Chốt có đường kính lỗ được tạo thành ở một đầu mút và có gờ ở gần đầu mút đối diện.

CHÚ THÍCH Gờ được tạo ra bởi đột dập, sau đó chốt được kéo qua trục tâm và có thể tạo ra một đường gờ được chỉ dẫn trên Hình 3.

2.2.2.

Kết cấu của mép ngoài (outside−edge configurations)

2.2.2.1.

Mép vát (chamfer)

Yếu tố của mặt nghiêng trên mép ngoài đôi khi được sử dụng để tiếp xúc với vòng hãm có tiết diện tròn.

CHÚ THÍCH Có liên quan đến “mép vát hãm” khi mà một vòng hãm bằng dây thép tiết diện tròn được định vị trên góc vát và được dùng để giữ chặt chốt pittông trong pittông.

2.2.2.2.

Góc gia công (form angle) d

Vùng mép ngoài tạo ra sự chuyển tiếp êm với bề mặt trụ ngoài của chốt để tạo điều kiện lắp ráp dễ dàng.

2.2.2.3.

Độ vát (drop−off)

Yếu tố gia công không tham gia vào quá trình làm việc của chốt để tạo ra sự chuyển tiếp giữa mép ngoài và bề mặt trụ ngoài.

Xem Hình 6, Hình 7 và Hình 9.

2.2.2.4.

Mép vát trong (inside-edge chamfer)

Mặt nghiêng giữa bề mặt lỗ và các mặt mút của chốt pittông.

2.2.2.5.

Điểm hiệu chuẩn (gauge point)

Điểm trên mép vát ngoài tại đó đo đường kính hiệu chuẩn (d₅) và chiều dài hiệu chuẩn (l₅).

2.2.3.

Các yếu tố khác (other features)

2.2.3.1.

Sự thay đổi thể tích (volume change)

Sự thay đổi được phát hiện như sai lệch kích thước đường kính ngoài thường xuyên của chốt ở nhiệt độ chuẩn sau khi đã được nung nóng tới nhiệt độ thử trong thời gian qui định.

2.2.3.2.

Vạch xỉ (slag lines)

Vết rạn theo đường của các tạp chất phi kim loại.

3. Ký hiệu

Tiêu chuẩn này sử dụng các ký hiệu được qui định trong Bảng 1.

Bảng 1 − Các ký hiệu

Chữ ký hiệu	Mô tả
a	Chiều dầy
b	Chiều dài độ vát mép ngoài
c	Chiều cao độ vát mép ngoài
d1	Đường kính ngoài
d2	Đường kính trong
d3	Đường kính lỗ côn
d4	Đường kính gờ ở giữa
d5	Đường kính hiệu chuẩn
f	Chiều dài mép ngoài
g	Chiều dài mép vát mép ngoài
l1	Chiều dài
l3	Chiều dài lỗ côn
l4	Chiều dài gờ ở giữa
l5	Chiều dài hiệu chuẩn
r	Bán kính mép ngoài
Rm	Độ bền của lõi
s	Độ đảo mặt mút
t	Chiều dài mép vát trong
a	Góc lỗ côn
b	Góc vát mép ngoài
d	Góc tạo hình mép ngoài
Hs	Độ cứng giới hạn

4 Tên gọi

4.1 Các yếu tố trên mặt ngoài, mặt trong và mặt mút

Các thuật ngữ thông dụng để mô tả chốt có lỗ trụ được giới thiệu trong Hình 1.

Chú dẫn:

1	mặt mút	d1	đường kính ngoài
2	bề mặt lỗ	d2	đường kính trong
3	bề mặt trụ ngoài	l1	chiều dài
a	chiều dầy thành

Hình 1 − Chốt có lỗ trụ

Các tên gọi thông dụng để mô tả chốt có gờ ở giữa được giới thiệu trong Hình 2.

Chú dẫn:

1 bán kính gờ ở giữa

l₄ chiều dài gờ ở giữa

d₄ đường kính gờ ở giữa

Hình 2 − Chốt có gờ ở giữa được gia công nguội

Các tên gọi thông dụng để mô tả chốt có gờ ở đầu mút được gia công nguội, được giới thiệu trong Hình 3.

Chú dẫn:

1 đường gia công gờ ở đầu mút.

Hình 3 − Chốt có gờ ở đầu mút được gia công nguội

Các tên gọi thông dụng để mô tả chốt có lỗ côn được giới thiệu trong Hình 4.

Chú dẫn:

1 bề mặt lỗ côn	a góc lỗ côn
d3 đường kính lỗ côn	l3 chiều dài lỗ côn

Hình 4 − Chốt có lỗ côn

4.2 Kết cấu của mép vát ngoài và trong

Tên gọi thông dụng để mô tả kết cấu hình của các mép vát ngoài và trong được giới thiệu trong Hình 5.

Chú dẫn:

1 bán kính mép ngoài hoặc mép vát (xem Hình 6 và 7)

2 mép vát trong

t chiều dài mép vát trong

a xem Hình 6

b xem Hình 7

CHÚ THÍCH Có thể sử dụng cấu hình này với vòng hãm có tiết diện tròn hoặc hình chữ nhật.

Hình 5 − Kết cấu của mép ngoài

Tên gọi thông dụng để mô tả kết cấu của mép vát ngoài và độ vát mép ngoài được giới thiệu trong Hình 6 a).

Tên gọi thông dụng để mô tả kết cấu của mép vát ngoài kép được giới thiệu trong Hình 6 b).

CHÚ DẪN:	CHÚ DẪN:
b Chiều dài độ vát mép ngoài	f Chiều dài mép ngoài
f Chiều dài mép ngoài	G Chiều dài mép vát mép ngoài
c Chiều cao độ vát mép ngoài	d Góc gia công mép ngoài
d Góc vát mép ngoài	b Góc vát mép ngoài
a) Mép vát và độ vát	b) Mép vát kép

CHÚ THÍCH Độ vát của mép ngoài có thể được sử dụng với kết cấu mép vát, mép vát kép và mép vát ngoài có bán kính lượn.

Hình 6 − Chi tiết X của Hình 5

Tên gọi thông dụng để mô tả kết cấu của mép ngoài có bán kính lượn được giới thiệu trong Hình 7.

 CHÚ DẪN:

r bán kính mép ngoài

f chiều dài mép ngoài

d góc gia công mép ngoài

Hình 7 − Chi tiết Y của Hình 5

CHÚ DẪN:

1 các điểm hiệu chuẩn

l₅ chiều dài hiệu chuẩn

d₅ đường kính hiệu chuẩn

Hình 8 − Mép ngoài có mép vát hãm dùng cho vòng hãm có tiết diện tròn

Chú dẫn:

1 điểm hiệu chuẩn

d₅ đường kính hiệu chuẩn

f chiều dài mép ngoài

g chiều dài mép vát mép ngoài

l₅ chiều dài hiệu chuẩn

Hình 9 − Chi tiết Z của Hình 8

5. Mã

Các mã cùng với mô tả về chúng dùng cho các chốt pittông được giới thiệu trong Bảng 2.

Bảng 2 − Các mã và mô tả

Mã	Mô tả	Điều có liên quan
P1… P6	Phân loại kiểu chốt theo phương pháp chế tạo lỗ chốt	7.1
X	Các chốt pittông và với ổ bi kim	8.3
F1, F2	Cấp dung sai của kết cấu mép ngoài	7.2.4
K	Thép thấm các bon cấp K	8.1 / 8.2
S	Thép thấm các bon cấp S	8.1 / 8.2
L	Thép thấm các bon cấp L	8.1 / 8.2
M	Thép thấm các bon cấp M	8.1 / 8.2
N	Thép thấm nitơ cấp N	8.1 / 8.2
V	Chốt pittông có sự thay đổi thể tích hạn chế	8.3 / 8.4 / 8.5
R1, R2	Cấp độ nhám của mặt trụ ngoài	9.1.1
G	Cấu hình mép ngoài có mép vát hãm (điểm hiệu chuẩn)	6.2 / 7.2.4
R	Mép ngoài có bán kính lượn	7.2.4 / 6.1.2
C1	Mép ngoài có mép vát	7.2.4
C2	Mép ngoài có mép vát kép	7.2.4
LA, LB	Cấp dung sai của chiều dài	7.2.3
MM	Nhãn của nhà sản xuất	9.2
TC	Chốt pittông có mặt lỗ được gia công nguội	7.2.6

6 Ký hiệu chốt pittông

6.1 Các thành phần kí hiệu và thứ tự

Các chốt pittông được ký hiệu bởi các thành phần và theo thứ tự dưới đây. Phải sử dụng các mã được giới thiệu trong Bảng 2.

6.1.1 Các thành phần bắt buộc

Các thành phần bắt buộc sau sẽ tạo ra ký hiệu của chốt pittông :

− tên gọi, chốt pittông;

− số hiệu của tiêu chuẩn, TCVN 1724;

− kiểu chốt pittông, ví dụ P1;

− dấu gạch nối;

− kích thước của chốt pittông, d₁ x d₂ x l₁ hoặc d₁ / d₃ − a x d₂ x l₁ đối với chốt có lỗ côn;

− dấu gạch nối;

− mã vật liệu, ví dụ L.

6.1.2 Các thành phần bổ sung

Có thể thêm vào ký hiệu của chốt pittông các thành phần tùy chọn sau, trong trường hợp này chúng phải được tách khỏi các thành phần bắt buộc bằng dấu gạch chéo (/):

− mã của cấu hình mép ngoài, ví dụ R, C₁, C₂, G;

− cỡ của các kích thước hiệu chuẩn mép vát hãm, d₅ x l₅ x b khi qui định mã G;

− mã đối với sự thay đổi thể tích hạn chế, V;

− mã đối với độ nhám bề mặt, R₁, R₂.

6.2 Ví dụ về ký hiệu

Sau đây là các ví dụ về ký hiệu chốt pittông phù hợp với tiêu chuẩn này.

Ví dụ 1: Ký hiệu của một chốt pittông tuân theo các yêu cầu của TCVN 1724, kiểu chế tạo P5 (P5), đường kính ngoài d₁ = 20 mm (20), đường kính trong d₂ = 11 mm (11) và chiều dài l₁ = 50 mm (50) được chế tạo từ thép thấm cacbon cấp L (L) với cấu hình mép ngoài có mép vát kép (C2), chọn cấu hình mép ngoài có mép vát hãm (G) với đường kính hiệu chuẩn d₅ = 18,9 mm (18,9), chiều dài hiệu chuẩn l₅ = 49 mm (49) và góc vát mép ngoài b = 45^o (45), sự thay đổi thể tích hạn chế (V) và độ nhám cấp 1 trên mặt trụ ngoài (R1):

Chốt pittông TCVN 1724 (ISO 18669) P5−20 x 11 x 50 L / C2 G−18,9 x 49 x 45 VR1

Ví dụ 2: Ký hiệu của một chốt pittông tuân theo các yêu cầu của TCVN 1724-1 : 2007, kiểu chế tạo P2 (P2), đường kính ngoài d₁ = 22 mm (22), đường kính lỗ côn d₃ = 18 mm (18), góc lỗ côn a = 20^o (20), đường kính trong d₂ = 12 mm (12) và chiều dài l₁ = 60 mm (60) được chế tạo từ thép thấp ni tơ cấp (N):

Chốt pittông TCVN 1724 (ISO 18669) P2-22 / 18-20 x 12 x 60 N

7 Kiểu pittông, kích thước và dung sai

7.1 Kiểu chế tạo

Bảng 3 − Các phương pháp chế tạo chốt pittông

Mã chế tạo	Các phương pháp chế tạo cho phép
	Gia công cắt gọt	Gia công nguội	Gờ ở giữa được gia công nguội	Ống kéo không hàn
P1	x	x	x	x
P2	x	x	x	không
P3	không	x	x	không
P4	x	x	không	không
P5	không	x	không	không
P6	x	không	không	không

7.2 Kích thước và dung sai

7.2.1 Dung sai đường kính ngoài, dung sai hình dạng và vị trí

Độ vát của mép ở mặt trụ ngoài như chỉ dẫn trên Hình 10 có liên quan đến tất cả các kết cấu của mép ngoài.

Chú dẫn:

^a xem Hình 11

Hình 10 − Độ vát của mép

Bảng 4 giới thiệu dung sai đường kính ngoài, dung sai độ trụ, độ tròn và dung sai độ vát của mép.

Bảng 4 − Đường kính ngoài (d₁), và dung sai hình dạng và vị trí

Kích thước tính bằng milimét

Đường kính ngoài		Độ trụ max	Độ tròn max	Độ vát mép
d1	dung sai			b	c
				max	max
8 đến16	0 đến − 0,004	0,0015	0,001	0,12 x d1	0,001
> 16 đến 30	0 đến − 0,005	0,002	0,001 5
> 30 đến 60	0 đến − 0,006	0,002 5	0,002
> 60 đến 100	0 đến − 0,008	0,003	0,002 5	0,08 x d1	0,001 5

7.2.2 Dung sai đường kính trong

Dung sai đường kính trong (d₂) và độ đồng tâm (chênh lệch cho phép của thành) qui định trong Bảng 5.

Bảng 5 − Dung sai đường kính trong và độ đồng tâm ở chiều dầy a

Kích thước tính bằng milimét

Đường kính trong		Độ đồng tâm
		a ≤ 3	3 < a ≤ 5	a > 5
d2	dung sai	max	max	max
≤ 30 > 30	+ 0,1 / − 0,2 + 0,2 / − 0,4	0,3 −	0,4	0,5 / 0,6 a
a Chỉ dùng cho chốt pittông được chế tạo từ ống không hàn.

7.2.3 Các dung sai chiều dài (l₁) và chiều dài hiệu chuẩn (l₅)

Bảng 6 giới thiệu các dung sai của chiều dài và độ đảo cho phép của mặt mút.

Bảng 6 − Dung sai chiều dài và độ đảo mặt mt

Kích thước tính bằng milimét

Đường kính ngoài d1	Dung sai chiều dài l1		Dung sai chiều dài hiệu chuẩn l5	Độ đảo mặt mút, s max
	Cấp 1 mã: LA	Cấp 2 mã: LB
8 đến 16	0 đến − 0,25		± 0,125	0,12
> 16 đến 35	0 đến − 0,3	0 đến − 0,6	± 0,15	0,15
> 35 đến 60	0 đến − 0,4		± 0,2	0,15
> 60 đến 100	0 đến − 0,5		± 0,25	0,25

7.2.4 Dạng mép ngoài

Kết cấu của mép ngoài được cho trong Hình 11.

 Chú dẫn:

1 điểm chuẩn

a) Có bán kính lượn	b) Có mép vát	c) Có mép vát kép
Mã: R	Mã: C1	Mã: C2

Chú thích Có thể có các kết cấu mép ngoài có mép vát hãm (điểm hiệu chuẩn, mã: G) với mép ngoài có mép vát hoặc mép vát kép. Các giá trị cho điểm hiệu chuẩn l₅ và d₅ và các góc b và d phải được đưa vào ký hiệu của chốt pittông.

Hình 11 − Cấu hình của mép ngoài

Các kích thước của mép ngoài có bán kính lượn được qui định trong Bảng 7.

Bảng 7 − Kích thước của mép ngoài có bán kính lượn

Kích thước tính bằng milimét

Đường kính ngoài d1	ƒ và r cấp 1 mã: F1	ƒ và r cấp 2 mã: F2
8 đến 16	0,15 đến 0,3	0,3 đến 0,6
> 16 đến 25	0,2 đến 0,5	0,4 đến 0,8
> 25 đến 32	0,3 đến 0,6
> 32 đến 60	0,4 đến 0,8	0,5 đến 1,0
> 60 đến 100	0,5 đến 1,0	0,8 đến 1,5

Các kích thước của mép ngoài có mép vát được qui định trong Bảng 8.

Bảng 8 − Kích thước của mép ngoài có mép vát

Kích thước tính bằng milimét

Đường kính ngoài d1	Có mép vát C1		Có mép vát kép C2
	ƒ cấp 1 mã: F1	ƒ cấp 2 mã: F2	ga	ƒ a
8 đến 16	0,15 đến 0,3	0,35 đến 1,05	0,35 đến 1,05	1,25 đến 2,15
> 16 đến 25	0,2 đến 0,5	0,5 đến 1,2	0,5 đến 1,2	1,25 đến 2,4
> 25 đến 32	0,3 đến 0,6
> 32 đến 60	0,4 đến 0,8
> 60 đến 100	0,5 đến 1,0	0,8 đến 1,5	0,8 đến 1,5	–
a g ≤ f − 0,25.

7.2.5 Prôfin của mép trong

Kết cấu của mép vát trong được giới thiệu trong Hình 12.

Hình 12 − Kết cấu của mép vát trong

Các kích thước của mép vát trong được giới thiệu trong Bảng 9.

Bảng 9 − Kích thước của mép vát trong

Kích thước tính bằng milimét

Chiều dầy a	Chiều dài mép vát trong t
1,5 đến 3	0,1 đến 0,5
> 3 đến 5	0,3 đến 0,8
> 5 đến 8	0,3 đến 1,3
> 8 đến 12	0,5 đến 2
>12	1 đến 3

7.2.6 Kích thước lỗ côn

Hình 13 giới thiệu kết cấu của lỗ côn.

CHÚ DẪN:

a Độ đảo, xem Bảng 11.

b Có liên quan đến thiết kế và tính toán.

Hình 13 − Kết cấu của lỗ côn

Bảng 10 giới thiệu các dung sai cho góc lỗ côn và đường kính.

Bảng 10 – Các dung sai cho góc lỗ côn (a) và đường kính (d₃)

Kích thước tính bằng milimét

Góc lỗ côn a			Dung sai
a, độ	Dung sai		d3
	Gia công cắt gọt	Gia công nguội mã: TC	Gia công cắt gọt	Gia công nguội mã: TC
< 8	± 1 5′	± 1o	± 0,10	± 0,20
≥ 8 đến < 25	± 30′		± 0,15	± 0,25
≥ 25 đến < 45	± 1o	± 2o	± 0,25	± 0,30
≥ 45 đến < 60			± 0,30	± 0,35

Bảng 11 giới thiệu dung sai độ đảo đường kính lỗ côn.

Bảng 11 − Dung sai độ đảo đường kính lỗ côn

Kích thước tính bằng milimét

Đường kính ngoài d1	Độ đảo max
	Gia công cắt gọt	Gia công nguội
8 đến ≤ 16	0,2	0,3
> 16 đến ≤ 25	0,3	0,4
> 25 đến ≤ 32	0,4	0,5
> 16 đến 100	0,5	0,6

7.2.7 Kích thước gờ ở giữa (xem Hình 14)

 CHÚ DẪN:

1 Có bán kính lượn.

Hình 14 − Kích thước gờ ở giữa

7.2.7.1 Chiều dài gờ ở giữa (l₄)

Có thể xác định chiều dài của gờ ở giữa (l₄) theo công thức:

l₄ = 1,3 x a + 2,5 mm

Dung sai thông dụng cho chiều dài của gờ ở giữa (l₄) là ± 1 mm.

7.2.7.2 Đường kính gờ ở giữa (d₄)

Có thể xác định đường kính gờ ở giữa (d₄) theo công thức:

d₄ = 0,94 x d₂ − 0,7 mm

Dung sai thông dụng cho đường kính gờ ở giữa (d₄) là ± 0,5 mm.

8. Vật liệu và xử lý nhiệt

8.1. Loại vật liệu

Xem Bảng 12.

Bảng 12 − Thành phần hóa học và cơ lý tính

Đặc trưng	Vật liệu
Thành phần hóa học (% khối lượng)	Thép thấm cacbon cấp K mã: K	Thép thấm cacbon cấp S mã: S	Thép thấm cacbon cấp L mã: L	Thép thấm cacbon cấp M mã: M	Thép thấm nitơ cấp N mã: N
C	0,13 đến 0,20	0,13 đến 0,25	0,12 đến 0,22	0,14 đến 0,19	0,26 đến 0,34
Si	−	0,15 đến 0,35	≤ 0,40	0,15 đến 0,40	0,15 đến 0,35
Mn	0,60 đến 1,00	0,60 đến 0,95	0,55 đến 0,90	1,00 đến 1,30	0,40 đến 0,70
P	≤ 0,040	≤ 0,035	≤ 0,035	≤ 0,035	≤ 0,025
S	≤ 0,050	≤ 0,040	≤ 0,040	≤ 0,035	≤ 0,025
Cr	−	0,35 đến 0,65	0,70 đến 1,25	0,80 đến 1,10	2,3 đến 2,7
Mo	−	0,15 đến 0,30	−	−	0,15 đến 0,25
V	−	−	−	−	0,10 đến 0,20
Ni	−	0,35 đến 0,75	−	−	−
Môđun đàn hồi MPa hoặc N/mm2	195000	206000	210000	210000	210000
Ví dụ	SAE 1016d	SAE 8620e SNCM 220Ha	SAE 5120e 17 Cr 3b SCr 415Ha	16M nCr5b	31 CrMoV9c
Chú thích Chỉ dùng cho tính toán: khối lượng riêng 7,8 g / cm3.
a Ký hiệu vật liệu theo qui định của JIS G 4052 (xem thư mục). b Ký hiệu vật liệu theo qui định của EN 10084 (xem thư mục). c Ký hiệu vật liệu theo qui định của EN 10085 (xem thư mục). d Ký hiệu vật liệu theo qui định của SAE J403 (xem thư mục). e Ký hiệu vật liệu theo qui định của SAE J404 (xem thư mục).

8.2 Độ cứng của lõi / độ bền của lõi

Xem Bảng 13.

Bảng 13 − Độ cứng của lõi

Chiều dầy a	Độ cứng Vickers của lõi, HV 30 (Độ bền lõi, N / mm2)a
mm	Cấp K	Cấp S	Cấp L	Cấp M	Cấp N
1,5 đến 2	240 đến 450 (780 đến 1450)	−	310 đến 515 (1000 đến 1650)	310 đến 470 (1000 đến 1500)	310 đến 470 (1000 đến 1500)
> 2 đến 5		270 đến 485 (870 đến 1560)	280 đến 470 (900 đến 1500)
> 5 đến 10			270 đến 470 (850 đến 1500)	280 đến 470 (900 đến 1500)
> 10 đến 15		240 đến 450 (780 đến 1450)	250 đến 470 (800 đến 1500)
> 15			235 đến 470 (750 đến 1500)
a Các giá trị độ bền của lõi Rm được giới thiệu chỉ để tham khảo và được xác định từ độ cứng của lõi HV bằng phép chuyển đổi với hệ số 3,2.

8.3 Chiều sâu lớp thấm cacbon và nitơ

Xem Bảng 14

Bảng 14 − Chiều sâu lớp thấm

 Kích thước tính bằng milimét

Chiều dầy A	Chiều sâu lớp thấm cacbon					Chiều sâu lớp thấm nitơ
	Mặt ngoài		Mặt trong min	Mặt ngoài và trong đồng thời		Mặt ngoài min	Mặt trong min
	min	mã: X min		max	mã: X max
1,5 đến < 2	−	0,4	0,1	0,65 x a	0,80 x a	0,3	0,2
2 đến 3	0,3	0,5
> 3 đến 5	0,4	0,6	0,2	0,50 x a	0,65 x a
> 5 đến 15	0,6	−	0,4	0,35 x a	−
> 15	0,8	−		0,35 x a	−
CHÚ THÍCH 1 Để xác định chiều sâu lớp thấm, độ cứng giới hạn Hs là 550 HV. CHÚ THÍCH 2 Đối với các chốt pittông có mã thay đổi thể tích hạn chế V, độ cứng giới hạn là 500 HV.

8.4 Độ cứng bề mặt

Xem Bảng 15

Bảng 15 − Độ cứng bề mặt

Phương pháp đo độ cứng	Độ cứng bề mặt
	Thép thấm cacbon		Thép thấm nitơ
	Sự thay đổi thể tích không bị hạn chế	Sự thay đổi thể tích bị hạn chế mã: V
Vickers HV 10 Rockwell HRC a	675 min 59 min	635 min 57 min	690 min −
a Chiều sâu tối thiểu của lớp thấm 0,7 mm.

8.5 Sự thay đổi thể tích

Xem Bảng 16.

Bảng 16 − Độ thay đổi đường kính ngoài ∆ d₁ sau khi thử độ ổn định nhiệt

Kích thước tính bằng milimét

Điều kiện thử	Đường kính ngoài d1	Mức tăng max, ∆ d1
		Thép thấm cacbon		Thép thấm nitơ
		Sự thay đổi thể tích không bị hạn chế	Sự thay đổi thể tích bị hạn chế mã: V
Sau 4 h ở180 oC	≤ 50	+ 0,006	0	0
	> 50 đến ≤ 60	+ 0,008	0
	> 60 đến 100	+ 0,012	0
Sau 4 h ở 220 oC	≤ 50	−	+ 0,006
	> 50 đến ≤ 60	−	+ 0,008
	> 60 đến 100	−	+ 0,012

9. Đặc điểm chung

9.1. Độ nhám bề mặt

9.1.1. Độ nhám của các bề mặt được gia công cắt gọt

Xem Bảng 17.

Bảng 17 − Độ nhám

Bề mặt	d1 mm	Cấp 1 mã: R1		Cấp 2 mã: R2		Rt max mm
		Ra mm	Rz mm	Ra mm	Rz mm
Bề mặt trụ ngoài	8 đến ≤ 16	0,06	0,8	0,1	−	−
	> 16 đến ≤ 35	0,07	0,9		−	−
	> 35 đến ≤ 54	0,08	1,0	0,15	−	−
	> 54 đến 100	0,09	1,1		−	−
Bề mặt lỗ và các bề mặt khác	tất cả	5	−	5	−	30

9.1.2 Độ nhám của bề mặt lỗ được ép đùn và kéo không hàn

Độ sâu cho phép của rãnh dọc: 16 mm, max.

Các giá trị khác được phép theo sự thỏa thuận giữa nhà sản xuất và khách hàng.

9.2 Ghi nhZn chốt pittông

Chốt pittông phải được ghi nhãn theo thỏa thuận giữa nhà sản xuất và khách hàng.

Nếu việc ghi nhãn đã được thỏa thuận, mã: MM, các chốt pittông phải được ghi nhãn trên các mặt mút, ví dụ, bằng đóng dấu hoặc khắc. Thông tin tối thiểu phải được ghi nhãn cho mỗi chốt pittông tại các mặt mút là:

− chiều dầy a < 3 mm: nhãn của nhà sản xuất;

− chiều dầy a ≥ 3 mm: nhãn của nhà sản xuất và ngày sản xuất bằng các chữ số (quí và năm). Bất cứ sự ghi nhãn nào khác phải theo thỏa thuận giữa nhà sản xuất và khách hàng.

Việc ghi nhãn không được ảnh hưởng đến chức năng của chi tiết.

9.3 Các đặc điểm khác

9.3.1 Tình trạng sạch sẽ

Các chốt pittông phải ở trong tình trạng sạch sẽ. Không cho phép các chất còn sót lại trong sản xuất, chất bẩn, phoi gia công và các chất tương tự trong lỗ các chốt. Giá trị được giới hạn của kích thước và / hoặc số lượng các hạt lạ hoặc phương pháp kiểm tra đối với các hạt phải theo thỏa thuận giữa nhà sản xuất và khách hàng.

9.3.2 Bảo vệ chống ăn mòn

Các chốt pittông phải được bảo vệ chống ăn mòn một cách tin cậy sao cho chúng không bị ăn mòn khi bảo quản ở nơi khô ráo trong thời gian tối thiểu là một năm. Loại và đặc tính kỹ thuật của chất bảo quản phải theo thỏa thuận giữa nhà sản xuất và khách hàng, có tính đến tuổi thọ bảo quản, điều kiện bảo quản, các yêu cầu về lắp ráp và tất cả các qui định về pháp lý tương ứng.

9.3.3 Độ từ dư

Độ từ dư tối đa trong các chốt pittông là 150 A /m.

9.3.4 Bao gói

Gói hoặc kiện hàng chỉ được chứa một kiểu chốt pittông.

Các yêu cầu khác về bao gói phải theo thỏa thuận giữa nhà sản xuất và khách hàng.

10 Yêu cầu về chất lượng

10.1 Đặc tính của vật liệu

10.1.1 Sự thoát cacbon

Sự thoát cacbon bề mặt được phép tương ứng với mức giảm độ cứng 50 HV 1, nhờ đó các giá trị độ cứng có thể thấp hơn độ cứng bề mặt tối thiểu yêu cầu được nêu trong Bảng 15.

10.1.2 Tổ chức mạng xêmentit

Không cho phép có tổ chức mạng xêmentit xít chặt.

Không cho phép có hạt cacbit ở biên giới hạt của tổ chức mạng.

10.1.3 Lớp phủ nitrua

Không cho phép có lớp phủ nitrua trắng và/hoặc cacbon nitrua trên bề mặt trụ ngoài của các chốt pittông được thấm nitơ.

10.1.4 Vết cháy do mài

Không cho phép có các vết cháy do mài.

10.2 Khuyết tật của vật liệu

Các khuyết tật của vật liệu chỉ được phép ở trong giới hạn của Bảng 18. Có thể kiểm tra các khuyết tật bằng cách sử dụng các hạt từ tính hoặc kiểm tra siêu âm.

Bảng 18 − Các khuyết tật của vật liệu

Kích thước tính bằng milimét

Loại khuyết tật	Kích thước khuyết tật max
	d1 < 16	16 < d1 ≤ 50	50 < d1 ≤ 100
Các vạch xỉ lộ thiên	Không cho phép	Hướng kính: 0,05 Chiều trục: 3	Hướng kính: 0,10 Chiều trục: 5
Tạp chất xỉ / các vạch xỉ dưới bề mặt	Hướng kính: 0,10 Chiều trục: 4	Hướng kính: 0,10 Chiều trục: 6	Hướng kính: 0,20 Chiều trục: 10

10.2.1 Vết nứt

Không cho phép có các vết nứt do tôi, mài hoặc các vết nứt khác.

10.2.2 Các vệt gia công

10.2.2.1 Hướng kính

Cho phép có các vệt gia công để lại trên đường kính trong (d₂) của các chốt pittông gia công nguội, có gờ ở giữa với các giới hạn sau:

có tối đa là 2 vòng, chiều cao 0,15 mm, các vòng theo đường tròn;

d₁ ≤ 30 mm: cách một đầu mút trong khoảng 10 mm;

d₁ > 30 mm: cách một đầu mút trong khoảng 17 % l₁.

10.2.2.2 Chiều trục

Cho phép có các vệt gia công dọc như đã xác định trong 9.1.2.

10.3 Các khuyết tật nhìn thấy được

Đặc trưng cho kiểm tra bằng thị giác là tất cả các khuyết tật / sai lệch nhìn thấy được, các khuyết tật này được phát hiện thông qua kiểm tra bằng mắt thường hoặc bằng các hệ thống quang điện tử. Kiểm tra bằng mắt thường là kiểm tra không có sự phóng đại, được thực hiện bởi các kiểm tra viên có thị lực bình thường, nếu cần thiết. Để trợ giúp cho kiểm tra, cần sắp xếp các mẫu kiểm có các khuyết tật / sai lệch theo các giới hạn phù hợp với Bảng 19.

Bảng 19 − Các khuyết tật nhìn thấy được

Kích thước tính bằng milimét

Khuyết tật	d1 ≤ 30			30 < d1 ≤ 60			60 < d1 ≤ 100
	Độ dài tối đa của khuyết tật	Chiều sâu của khuyết tật	Số lượng khuyết tật	Độ dài tối đa của khuyết tật	Chiều sâu của khuyết tật	Số lượng khuyết tật	Độ dài tối đa của khuyết tật	Chiều sâu của khuyết tật	Số lượng khuyết tật
Chỗ lõm và vết khía không có vật liệu đắp lên trên bề mặt trụ ngoài	0,5	0,01	4	1	0,02	4	2	0,03	4
Chỗ lõm và vết khía không có vật liệu đắp lên trên mép ngoài và các mặt mút	1	0,25	2	2	0,25	6	2	0,25	8
Khuyết tật do mài	2	0,01	1	3	0,02	1	4	0,03	1
Vết cháy hoặc vật liệu đắp lên trên mép vát trong	Cho phép với điều kiện là vật liệu đắp lên không vi phạm vào đường kính trong (d2) và không sắc nhọn
Vết thử độ cứng	Không cho phép
Biến đổi nhìn thấy được của bề mặt, vết dụng cụ, vết xước	Cho phép với điều kiện là chi tiết gia công tuân theo các đặc tính qui định của bề mặt

 

THƯ MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

[1] JIS G 4052 : 1979, Structural steels with Specified Hardenability Bands (Thép kết cấu có dải độ cứng qui định).

[2] EN 10084 : 1998, Case hardening steels – Technical delivery conditions (Thép thấm các bon – Điều kiện kỹ thuật xuất xưởng).

[3] EN 10085 : 2001, Nitriding steels – Technical delivery conditions (Thép thấm nitơ – Điều kiện kỹ thuật xuất xưởng).

[4] SAE J 403 : 2001, Chemical Compositions of SAE Carbon Steels (Thành phần hóa học của thép các bon SAE).

[5] SAE J 404 : 2000, Chemical Compositions of SAE Alloy Steels (Thành phần hóa học của thép hợp kim SAE).