TIÊU CHUẨN QUỐC GIA TCVN 7679:2007 (ISO 6155 : 1998) VỀ MÁY CÔNG CỤ – ĐIỀU KIỆN KIỂM ĐỐI VỚI MÁY TIỆN RƠ VÔN VE CÓ TRỤC CHÍNH NẰM NGANG VÀ MÁY TIỆN TỰ ĐỘNG MỘT TRỤC CHÍNH – KIỂM ĐỘ CHÍNH XÁC

Tiêu chuẩn

Cỡ 0

Cỡ 1

Cỡ 2

≤ 250

250< D ≤400

400< D ≤800

≤ 25

25 < d ≤ 63

63 < d

≤ 125

125< d ≤ 250

250 < d

Kiểm đầu trục chính làm việc:

b) Sự trượt chiều trục theo chu kỳ;

Độ đảo của mặt mút trục chính.

Dung sai

Cỡ 0

Cỡ 1

Cỡ 2

a)

0,010

0,010

0,015

b)

0,008

0,010

0,010

c)

0,012

0,015

0,020

Đồng hồ so và dụng cụ chuyên dùng

Lực F, được quy định bởi nhà cung cấp/nhà sản xuất máy, phải tác động vào đầu trục chính. Khi sử dụng các ổ trục chịu tải trọng đặt trước thì không cần phải tác động lực vào trục chính.

a) 5.6.1.2.2;

Khi bề mặt là côn thì đầu đo của đồng hồ so phải vuông góc với bề mặt côn.

b) 5.6.2.2.1 và 5.6.2.2.2;

c) 5.6.3.2

Mặt mút trục chính có thể ở đầu trục chính c’ ) tùy thuộc vào kết cấu máy

Kiểm lỗ trong của trục chính gia công:

(Phép kiểm này chỉ áp dụng đối với máy có lỗ định vị cho gá lắp gia công)

b) Độ đảo của côn trong trục chính gia công.

1) Tại đầu trục chính;

2) Tại vị trí cách đầu trục chính 300mm.

(Phép kiểm này chỉ áp dụng đối với máy có đầu trục chính với lỗ côn trong)

Cỡ 0

Cỡ 1

Cỡ 2

a)

0,008

0,010

0,015

b)

1)

0,008

0,010

0,020

2)

0,012

0,015

0,030

Đồng hồ so

a) và b) 5.6.1.2.3

Kiểm độ đảo hướng kính của lỗ côn trong đầu trục chính (dùng cho các lỗ côn kéo ngược):

1) Sử dụng một trục kiểm đặc biệt

a) Trên đầu trục chính ;

b) Trên khoảng cách mm.

Phương án lựa chọn khác:

2) Bằng tiếp xúc trực tiếp

a) Mặt côn tựa trước;

b) Phần lỗ trụ sau (liên hợp).

Cỡ 0

Cỡ 1

Cỡ 2

a)

0,010

0,015

0,015

b)

0,015

0,030

0,030

 = 50

 = 100

 = 100

a) và b)

0,008

0,010

0,010

a) và b)

1) Trục kiểm và đồng hồ so

2) Đồng hồ so

1) Sử dụng một trục kiểm đặc biệt

a) Trên đầu trục chính;

b) Trên khoảng cách  mm.

Phương án lựa chọn khác

2) Bằng tiếp xúc trực tiếp

a) Mặt côn tựa trước;

b) Phần lỗ trụ sau (liên hợp);

c) Bề mặt trong của đai ốc.

Cỡ 0

Cỡ 1

Cỡ 2

a)

0,015

0,02

0,02

b)

0,020

0,04

0,04

 = 50

 = 100

 = 100

0,008

0,01

0,015

c)

0,012

0,015

0,020

1) Trục kiểm và đồng hồ so

2) Đồng hồ so

Kiểm độ vuông góc của chuyển động ngang (trục X) của bàn trượt ngang so với đường tâm trục chính (có thể sử dụng kiểm gia công M 2 như một lựa chọn khác đối với phép kiểm này)

Đối với toàn bộ cỡ kích thước

0,01 đối với chiều dài đo 100

Đối với bàn dao chỉ có một đầu cặp dụng cụ

a ≥ 90⁰

Đồng hồ so và căn mẫu dạng đĩa phẳng hoặc thước thẳng

Đồng hồ so được lắp trên bàn trượt ngang.

Kiểm độ song song của chuyển động trục W của xe dao so với đường tâm trục chính gia công:

a) Trong mặt phẳng nằm ngang;

b) Trong mặt phẳng thẳng đứng.

Đối với toàn bộ cỡ kích thước

(tiến về phía đầu tự do trước của trục kiểm)

(tiến về phía đầu tự do sau của trục kiểm)

Đồng hồ so và trục kiểm

Đồng hồ so được lắp trên bàn trượt ngang

Kiểm độ song song của chuyển động đầu rơ vôn ve trên băng máy (trục Z) so với đường tâm trục chính gia công:

a) Trong mặt phẳng nằm ngang;

b) Trong mặt phẳng thẳng đứng;

(Phép kiểm này chỉ áp dụng đối với máy tiện rơ vôn ve)

Đồng hồ so và trục kiểm

Đồng hồ so được lắp trên đầu rơ vôn ve

a) Trong mặt phẳng nằm ngang;

b) Trong mặt phẳng thẳng đứng.

(Phép kiểm này không áp dụng đối với máy có đầu rơ vôn ve kiểu B hoặc các máy không có đồ gá kẹp chuôi dụng cụ)

Đồng hồ so và trục kiểm

Trục kiểm không được kẹp trên đầu trên đầu rơ vôn ve nhưng phải được lắp chặt ở tại vị trí các lỗ của đầu rơ vôn ve, trục kiểm chỉ được kẹp chặt bằng cơ cấu khóa.

Phép kiểm phải được lặp lại cho mỗi lỗ của đầu rơ vôn ve.

Phương án lựa chọn khác

Kiểm bằng cách đo trực tiếp lỗ của đầu rơ vôn ve.

(Phép kiểm này không áp dụng đối với máy có đầu rơ vôn ve kiểu B)

Đồng hồ so có hoặc không có trục kiểm

Đồng hồ so phải được đặt gần đến mức có thể đến mặt của đầu rơ vôn ve, trục chính phải quay 360⁰

Trục kiểm không được kẹp trên đầu rơ vôn ve nhưng phải được lắp chặt ở tại vị trí các lỗ của đầu rơ vôn ve, trục kiểm chỉ được kẹp chặt bằng cơ cấu khóa. Phép kiểm phải được lặp lại cho mỗi lỗ của đầu rơ vôn ve.

CHÚ THÍCH: Chia tổng các số đọc của đồng hồ so cho 2 trước khi so sánh với dung sai.

1) Độ vuông góc của các mặt đầu rơ vôn ve đối với đường tâm trục chính gia công ;

2) Độ thẳng hàng của các trục lỗ lắp dao của đầu rơ vôn ve đối với đường tâm trục chính gia công;

(Phép kiểm này không áp dụng đối với máy có đầu rơ vôn ve kiểu A)

Cỡ 0

Cỡ 1

Cỡ 2

1)

–

0,015/100

0,015/100

2)

–

0,01 5

0,01 5

1) Đồng hồ so được lắp chặt trên đầu trục chính

Đồng hồ so được lắp chặt trên đầu trục chính và gần đầu trục chính đến mức có thể

1) 5.5.1.2.1 và 5.5.1.2.4

Đồng hồ so được lắp gần nhất với đầu trục chính.

Phép kiểm phải được lặp lại cho mỗi lỗ của đầu rơ vôn ve.

2) 5.4.4.2

Đầu rơ vôn ve phải nằm trong vị trí phía trước hoặc gần trục chính tới mức có thể.

Phép kiểm phải được lặp lại cho mỗi lỗ của đầu rơ vôn ve.

CHÚ THÍCH: Đối với phép kiểm 2, phải chia tổng các số đọc của đồng hồ so cho 2 trước khi so sánh với dung sai.

1) Độ song song của các mặt đầu rơ vôn ve với sự chuyển động của đầu rơ vôn ve ;

2) Độ song song của rãnh định vị (hoặc then) đầu kẹp dụng cụ của đầu rơ vôn ve đối với sự chuyển động của đầu rơ vôn ve;

(Phép kiểm này không áp dụng đối với máy có đầu rơ vôn ve định dạng kiểu B)

Cỡ 2

Đầu đo và dụng cụ chuyên dùng do nhà cung cấp/nhà sản xuất quy định

Cả 1) và 2)

Phép thử phải được tiến hành trên toàn bộ hành trình cắt, phải được lặp lại đối với mỗi mặt rơ vôn ve theo vị trí định vị

(Kiểm gia công M1 c) có thể được sử dụng như là một lựa chọn khác của phép kiểm này)

Kiểu

Cỡ 0

Cỡ 1 và Cỡ 2

A

0,01 tại  =50

0,01 tại  =100

A

0,01 tại  =50

0,01 tại  =100

B

–

0,01

C

0.01

0,01

Đồng hồ so và trục kiểm

Trục kiểm phải được kẹp trong lỗ của đầu kẹp dụng cụ lắp trên đầu rơ vôn ve và đặt trên đường tâm trục chính. Đồng hồ so được lắp trên phần cố định của máy.

Khi đầu rơ vôn ve ở vị trí giữa của hành trình, vị trí của đồng hồ so tựa vào trục kiểm, lấy số đọc lần thứ nhất.

Quay đầu rơ vôn ve đi một vòng (360 độ) và dừng lại (theo vòng xoay tự động).

Lấy số đọc mới.

Phép kiểm được lặp lại ba lần tại mỗi vị trí của đầu rơ vôn ve.

Dung sai đo được xác định bằng hiệu số của số đọc lớn nhất và nhỏ nhất.

0,02

Đồng hồ so và căn mẫu

Căn mẫu phải được đặt vuông góc với đầu rơ vôn ve giống như một dụng cụ. Đồng hồ so được lắp trên phần cố định của máy. Lấy số đọc lần thứ nhất.

Đẩy đầu rơ vôn ve ngược lại dọc theo đường tâm vuông góc với hướng của đầu đo đồng hồ so.

Quay đầu rơ vôn ve đi một vòng (360 độ) và dừng lại, lấy số đọc mới.

Phép kiểm được lặp lại ít nhất ba lần tại mỗi vị trí của đầu rơ vôn ve.

Dung sai đo được xác định bằng hiệu số của số đọc lớn nhất và nhỏ nhất.

a) Trong mặt phẳng ngang;

b) Trong mặt phẳng thẳng đứng.

Trên một vài loại máy, giá đỡ được cố định trên đầu máy; trên một số khác được cố định trên giá dao

Đối với a) và b)

0,020 đối với bất kỳ chiều dài đo 300

Đồng hồ so

2) Kiểm độ song song của bề mặt lắp dụng cụ của bàn dao ngang đối với:

a) Sự dịch chuyển dọc của xe dao ngang (trục Z);

b) Sự dịch chuyển ngang của bàn trượt ngang (trục X);

(Phép kiểm này chỉ áp dụng đối với máy có định dạng đầu rơ vôn ve kiểu D).

Đồng hồ so

a) và b): theo 5.4.2.2.2.1

M1

Đối với phép kiểm c) khả năng lặp lại, phải gia công ít nhất là ba mẫu kiểm. Đầu rơ vôn ve phải được phân độ định vị đủ 360⁰ trước khi gia công mẫu kiểm mới

Như một phương pháp lựa chọn khác, phép kiểm P1 c) có thể được tiến hành trên mẫu kiểm bậc với chiều dài cắt nhỏ nhất10mm.

Vật liệu của mẫu kiểm hoặc các loại mẫu kiểm, hình dạng và kiểu dụng cụ, tốc độ tiến, chiều sâu cắt và tốc độ cắt do nhà sản xuất/nhà cung cấp quy định.

l₁

l₂

D = 0,8 x kích thước danh nghĩa của phôi thanh

L = 0,8 x hành trình cắt lớn nhất

Hoặc 2,5 x kích thước danh nghĩa của phôi thanh

(bất cứ giá trị nhỏ hơn giá trị của 150mm)

Đối với các máy tiện có mâm cặp:

D =0,3 x đường kính danh nghĩa của mâm cặp

(tăng đến giá trị lớn nhất 150mm)

L = 0,8 x hành trình cắt lớn nhất

Hoặc 0,8 x đường kính d anh nghĩa của mâm cặp nhỏ hơn giá trị 200mm.

CHÚ THÍCH: Khi lớn hơn100mm thì phải gia công thêm bậc giữa có kích thước lớn nhất là 40mm.

5

5

10

40

Phép Kiểm

Áp dụng các phép kiểm

Dung sai

Dụng cụ đo

Quan sát và Tham chiếu TCVN7011-1

(Theo 17.3 của ISO 1101 )

Cỡ 0 : 0,005

Cỡ 0 : 0,005

Pan me và dụng cụ đo độ tròn

4.1 và 4.2

Phép kiểm này ứng dụng cho đầu rơ vôn ve có đường tâm song song hoặc vuông góc với đường tâm trục chính.

Kiểm độ không đổi của đường kính gia công là kiểm sự biến đổi giữa các đường kính của mỗi ổ trục của máy đo được trong một mặt phẳng chiều trục. Đo ba hoặc bốn lần tuỳ thuộc vào chiều dài của mẫu kiểm.

0,01 trên 50

Cỡ 1 và Cỡ 2:

0,02 trên 100

Nếu có nhiều hơn

hai dải trên mẫu kiểm thì dung sai giữa hai dải liền kề là 0,01

Sự biến đổi giữa các đường kính của đường kính và mẫu kiểm, đo được trong mặt phẳng được đánh dấu trên đầu trục chính

Cỡ 1 : 0,025

Cỡ 2 : 0,025

M2

Dụng cụ cắt được lắp trên bàn trượt ngang.

Vật liệu của mẫu kiểm, hình dạng và kiểu dụng cụ, tốc độ tiến, chiều sâu cắt và tốc độ cắt do nhà sản xuất/ nhà cung cấp quy định.

CHÚ THÍCH: Khi vị trí của dụng cụ và phôi cùng trên một trục trượt khi đó chỉ cần kiểm từng mặt riêng biệt

D = 0,75 x đường kính danh nghĩa của mâm cặp hoặc:

1,8 x hành trình cắt lớn nhất của bàn trượt ngang

(chọn kích thước nào nhỏ hơn)

Phép kiểm được áp dụng

Dung sai

Dụng cụ đo

Quan sát và Tham chiếu TCVN7011-1

Độ phẳng của bề mặt được gia công(chỉ các bề mặt lõm)

Đối với tất cả các cỡ

0,015 đối với đường kính 100

M3

Điểm bắt đầu cắt ren được lấy từ điểm bất kỳ trên vít cái.

Phép kiểm được áp dụng

Dung sai

Dụng cụ đo

Quan sát và Tham chiếu TCVN7011-1

Sai số tích lũy của bước ren

0,01 cho chiều dài đo 30 bất kỳ

Và 6.2

0,02 cho chiều dài đo 60 bất kỳ

P1

Chiều dài đo

Sai lệch đo được

≤125

≤250

≤500

A

0,013

0,018

0,020

R↑hoặc R↓

0,005

0,008

0,010

R

0,010

0,012

0,015

B

0,008

0,010

0,013

0,004

0,005

0,006

E

0,008

0,010

0,012

M

0,004

0,005

0,006

Thước dài tiêu chuẩn làm cơ sở để nghiệm thu máy

Thước dài tiêu chuẩn hoặc trục của dụng cụ đo laze được đặt song song với trục dịch chuyển.Về nguyên tắc, tốc độ tiến nhanh được sử dụng để định vị nhưng tốc độ tiến tuỳ chọn có thể được sử dụng theo sự thỏa thuận giữa người sử dụng và nhà cung cấp/ nhà sản xuất.

P2

Chiều dài đo

Sai lệch đo được

≤125

≤250

≤500

A

0,013

0,018

0,020

R↑hoặc R↓

0,005

0,008

0,010

R

0,010

0,012

0,015

B

0,008

0,010

0,013

B

0,004

0,005

0,006

E

0,008

0,010

0,012

M

0,004

0,005

0,006

Thước dài tiêu chuẩn và kính hiển vi hoặc dụng cụ đo la-ze

Thước dài tiêu chuẩn hoặc trục của dụng cụ đo laze được đặt song song với trục dịch chuyển.

Về nguyên tắc, tốc độ tiến nhanh được sử dụng để định vị nhưng tốc độ tiến tuỳ chọn có thể được sử dụng theo sự thỏa thuận giữa người sử dụng và nhà cung cấp/ nhà sản xuất.