TIÊU CHUẨN QUỐC GIA TCVN 7921-3-2:2008 (IEC 60721-3-2 : 1997) VỀ PHÂN LOẠI ĐIỀU KIỆN MÔI TRƯỜNG – PHẦN 3-2: PHÂN LOẠI THEO NHÓM CÁC THAM SỐ MÔI TRƯỜNG VÀ ĐỘ KHẮC NGHIỆT – VẬN CHUYỂN

TIÊU CHUẨN QUỐC GIA

TCVN 7921-3-2 : 2008

IEC 60721-3-2 : 1997

PHÂN LOẠI ĐIỀU KIỆN MÔI TRƯỜNG – PHẦN 3-2: PHÂN LOẠI THEO NHÓM CÁC THAM SỐ MÔI TRƯỜNG VÀ ĐỘ KHẮC NGHIỆT – VẬN CHUYỂN

Classification of environmental conditions – Part 3-2: Classification of groups of environmental parameters and their severities – Transportation

Lời nói đầu

TCVN 7921-3-2: 2008 hoàn toàn tương đương với IEC 60721-3-2: 1997;

TCVN 7921-3-2: 2008 do Ban kỹ thuật tiêu chuẩn quốc gia TCVN/TC/E3 Thiết bị điện tử dân dụng biên soạn, Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng đề nghị, Bộ Khoa học và Công nghệ công bố.

Lời giới thiệu

TCVN 7921-3-2: 2008 là một phần của bộ tiêu chuẩn Quốc gia TCVN 7921.

Bộ tiêu chuẩn TCVN 7921 (IEC 60721), Phân loại điều kiện môi trường, gồm các phần sau: TCVN 7921-1: 2008 (IEC 60721-1: 2002), Phần 1: Tham số môi trường và độ khắc nghiệt

TCVN 7921-2-1: 2008 (IEC 60721-2-1: 2002), Phần 2-1: Điều kiện môi trường xuất hiện trong tự nhiên – Nhiệt độ và độ ẩm

TCVN 7921-3-0: 2008 (IEC 60721-3-0: 2002), Phần 3-0: Phân loại theo nhóm các tham số môi trường và độ khắc nghiệt – Giới thiệu

TCVN 7921-3-1: 2008 (IEC 60721-3-1: 1997), Phần 3-1: Phân loại theo nhóm các tham số môi trường và độ khắc nghiệt – Bảo quản

TCVN 7921-3-2: 2008 (IEC 60721-3-2: 1997), Phần 3-2: Phân loại theo nhóm các tham số môi trường và độ khắc nghiệt – Vận chuyển

PHÂN LOẠI ĐIỀU KIỆN MÔI TRƯỜNG – PHẦN 3-2: PHÂN LOẠI THEO NHÓM CÁC THAM SỐ MÔI TRƯỜNG VÀ ĐỘ KHẮC NGHIỆT – VẬN CHUYỂN

Classification of environmental conditions – Part 3-2: Classification of groups of environmental parameters and their severities – Transportation

1. Phạm vi áp dụng và mục đích

Tiêu chuẩn này phân loại theo nhóm các tham số môi trường và độ khắc nghiệt của chúng mà sản phẩm phải chịu khi được vận chuyển từ địa điểm này sang địa điểm khác sau khi đã được chuẩn bị sẵn sàng để gửi đi từ xưởng chế tạo.

Các phương pháp vận chuyển được sử dụng phổ biến nhất, bao gồm:

– vận tải đường bộ: ô tô, xe tải, xe đẩy, xe động vật kéo, băng tải;

– vận tải đường sắt: tàu hỏa, xe điện, băng tải;

– vận tải đường thủy, nội địa và gần biển: tàu thủy, tàu đi là là trên mặt nước, băng tải;

– vận tải hàng không: máy bay, băng tải;

– vận tải thẳng đứng: cần trục, thang máy vận chuyển, đường cáp.

Các điều kiện môi trường được qui định trong tiêu chuẩn này là các điều kiện mà sản phẩm gặp phải khi vận chuyển. Nếu sản phẩm được đóng gói thì điều kiện môi trường áp dụng cho gói có chứa sản phẩm. Chỉ tính các điều kiện khắc nghiệt có thể gây hại cho sản phẩm.

Các điều kiện bảo quản và sử dụng được cho trong TCVN 7921-3 (IEC 60721-3).

Mục đích của tiêu chuẩn này là phân loại các nhóm tham số môi trường và độ khắc nghiệt của chúng mà sản phẩm sẽ phải chịu khi được vận chuyển trên đất liền, trên nước và trên không, kể cả trong quá trình chất tải và dỡ tải.

Số lượng có hạn của các loại điều kiện môi trường được đưa ra bao trùm phạm vi ứng dụng rộng. Người sử dụng tiêu chuẩn này cần chọn loại điều kiện thấp nhất cần thiết để bao trùm các điều kiện vận chuyển dự kiến. Một số hướng dẫn cho điều này được nêu trong Phụ lục A.

2. Tài liệu viện dẫn

Các tài liệu viện dẫn dưới đây là cần thiết để áp dụng tiêu chuẩn này. Đối với các tài liệu có ghi năm công bố, chỉ áp dụng các bản được nêu. Đối với các tài liệu không ghi năm công bố, áp dụng bản mới nhất (kể cả các sửa đổi).

TCVN 7921-1 (IEC 60721-1: 2002), Phân loại điều kiện môi trường – Phần 1: Tham số môi trường và độ khắc nghiệt

TCVN 7921-2-1 (IEC 60721-2-1: 2002), Phân loại điều kiện môi trường – Phần 2-1: Điều kiện môi trường xuất hiện trong tự nhiên – Nhiệt độ và độ ẩm

TCVN 7921-3-0 (IEC 60721-3-0: 2002), Phân loại điều kiện môi trường – Phần 3-0: Phân loại theo nhóm các tham số môi trường và độ khắc nghiệt – Giới thiệu

3. Định nghĩa

Trong tiêu chuẩn này, áp dụng các định nghĩa dưới đây cùng với các định nghĩa trong Điều 3 của TCVN 7921-1 (IEC 60721-1).

3.1. Có bảo vệ khỏi thời tiết (weatherprotected)

Sản phẩm, đóng gói hoặc không đóng gói, được đựng trong một vỏ bọc để có khả năng tạo ra một mức độ bảo vệ nào đó khỏi tác động môi trường, từ vật chứa có khống chế nhiệt độ đến nắp đậy chống thấm nước đặt bên trên sản phẩm. Việc thông gió bao gồm từ luồng không khí có khống chế đến việc nâng cao một phần nắp đậy chống thấm nước để không khí lưu thông tự nhiên.

3.2. Không có bảo vệ khỏi thời tiết (non-weatherprotected)

Sản phẩm, đóng gói hoặc không đóng gói, không được bảo vệ khỏi môi trường theo bất kỳ cách nào.

4. Yêu cầu chung

Cần tham khảo TCVN 7921-3-0 (IEC 60721-3-0) để tránh sử dụng sai các loại điều kiện môi trường đã được định nghĩa trong TCVN 7921-3 (IEC 60721-3).

Các độ khắc nghiệt được qui định là các mức có xác suất bắt gặp bị vượt quá là thấp. Tất cả các giá trị được qui định là các giá trị lớn nhất hoặc giá trị giới hạn. Có thể đạt tới các giá trị này nhưng xảy ra không lâu. Tùy thuộc vào vị trí có thể có tần suất xuất hiện khác nhau liên quan đến khoảng thời gian nhất định. Tần suất xuất hiện này chưa được đề cập trong tiêu chuẩn này nhưng cần được xem xét đối với tham số môi trường bất kỳ. Cần qui định bổ sung về tần suất xuất hiện, nếu thuộc đối tượng áp dụng.

Thông tin về khoảng thời gian và tần suất xuất hiện được nêu ở điều 6 của TCVN 7921-3-0 (IEC 60721-3-0).

Cần lưu ý là sự kết hợp của các tham số môi trường cho trước có thể làm tăng ảnh hưởng lên sản phẩm. Điều này đặc biệt đúng khi có độ ẩm tương đối cao cộng với các điều kiện về sinh học, hoặc có các hoạt chất hóa học hoặc chất tác động cơ học.

5. Phân loại theo nhóm các tham số môi trường và độ khắc nghiệt

Các loại điều kiện khí hậu (K), điều kiện sinh học (B), hoạt chất hóa học (C), chất tác động cơ học (S) hoặc điều kiện về cơ (M) được cho trong các bảng từ Bảng 1 đến Bảng 5. Đối với sản phẩm cho trước, cần tham khảo toàn bộ tập hợp các loại điều kiện, ví dụ 2K2/2B1/2C2/2S2/2M3.

Xem thêm Điều 6.

Cơ sở để phân loại được trình bày trong điều A.2 của Phụ lục A.

Điều kiện khí hậu trong khu vực nhiệt đới được qui định trong loại 2K6 và 2K7 được giải thích trong Phụ lục C.

Kết hợp các loại thấp nhất 2K1/2B1/2C1/2S1/2M1 tạo thành các điều kiện mà sản phẩm phải chịu khi được vận chuyển trong các điều kiện rất hạn chế. Kết hợp các loại cao nhất 2K5/2B3/2C3/2S3/2M3 bao trùm việc vận chuyển trong điều kiện có biến đổi rất rộng kể cả các điều kiện rất khắc nghiệt.

Loại có điều kiện với chữ số lớn hơn bao gồm tất cả các loại có các chữ số nhỏ hơn.

Với các tham số môi trường nhất định, chưa có khả năng qui định độ khắc nghiệt một cách định lượng.

Tóm tắt các điều kiện đề cập trong các loại môi trường được nêu trong điều A.3 của Phụ lục A.

6. Tập hợp các loại điều kiện môi trường

Như chỉ ra trong Điều 5, việc phân loại cho phép theo số khả năng kết hợp của các điều kiện môi trường đặt lên sản phẩm tại nơi sử dụng. Vì vậy, số khả năng và tính linh hoạt, là rất lớn. Tuy nhiên, trong thực tế, tính linh hoạt này không phải khi nào cũng thuận tiện, ví dụ, khi các qui định kỹ thuật về điều kiện môi trường cho một vị trí nhất định do các bên khác nhau xây dựng luôn tạo ra những sai khác tuy nhỏ nhưng rất phiền phức.

Để giới hạn về số khả năng cho các trường hợp chung, tập hợp các loại điều kiện tiêu chuẩn có thể được chọn từ Bảng 6. Với vị trí hoặc sản phẩm cho trước, có thể tham khảo tiêu chuẩn này, ví dụ IE22. Chỉ khi các điều kiện được xem là không được đề cập bởi qui định kỹ thuật đó thì tham khảo từng loại như chỉ ra trong điều 5. Một cách khác, nếu một số độ khắc nghiệt của tham số chệch khỏi độ khắc nghiệt của kết hợp các loại thì cần được thể hiện bằng cách thêm vào tên gọi tập hợp cụm từ sau: “trừ …(tham số)…(độ khắc nghiệt và đơn vị)”, ví dụ, IE22 trừ cát 10 mg/m³.

Phụ lục B nêu tóm tắt các điều kiện được đề cập bởi tập hợp các loại điều kiện.

Bảng 1 – Phân loại theo điều kiện khí hậu

Bảng 2 – Phân loại theo các điều kiện sinh học

Bảng 3 – Phân loại theo các hoạt chất hóa học

Bảng 4 – Phân loại theo các chất tác động cơ học

Bảng 5 – Phân loại theo các điều kiện cơ học

Điều kiện cơ học được đưa ra áp dụng cho các hạng mục đặt trên sàn của khoang vận chuyển.

Bảng 6 – Tập hợp loại điều kiện môi trường

Ví dụ về độ rộng xung nửa hình sin:

Phổ loại I: độ rộng 11 ms

Phổ loại II: độ rộng 6 ms

Hình 1 – Phổ đáp tuyến mô hình xóc

(phổ đáp tuyến xóc lớn nhất bậc một)

Xem giải thích ở chú thích 6 của Bảng 1 của TCVN 7921-1 (IEC 60721-1).

PHỤ LỤC A

(tham khảo)

Khảo sát các điều kiện ảnh hưởng đến việc chọn các tham số môi trường và độ khắc nghiệt

A.1. Qui định chung

Phụ lục này giải thích cơ sở của các loại điều kiện môi trường. Khảo sát về các điều kiện ảnh hưởng đến việc chọn các tham số về môi trường và độ khắc nghiệt được đưa ra cùng với bản tóm tắt các điều kiện được đề cập bởi mỗi loại, kể cả các ví dụ áp dụng.

A.2. Khảo sát các điều kiện

Đối với mỗi tham số môi trường, các điều kiện khác nhau có thể có sẽ tạo ra các mức điều kiện môi trường khác nhau được thể hiện. Việc sắp xếp các điều kiện theo trật tự độ khắc nghiệt tăng dần đã được thực hiện.

Cột thứ nhất của các điều được trình bày theo các bảng từ A.2.1 đến A.2.5 mô tả các điều kiện. Trong các cột dọc có tiêu đề “loại”, chữ cái “x” chỉ ra các điều kiện được đề cập trong loại. Loại thấp nhất đề cập một điều kiện nhất định có thể thấy được bằng cách đọc theo chiều ngang từ điều kiện đó đến khi gặp chữ “x” đầu tiên.

Qui trình tìm loại thích hợp như mô tả ở trên có hiệu lực đối với tất cả các điều, nhưng phần thứ nhất của Điều A.2.1 có chứa yếu tố bổ sung của kiểu khí hậu cần chú ý.

Do đó, loại điều kiện thấp nhất đề cập đến một điều kiện nhất định có thể thấy được bằng cách đọc theo chiều dọc từ trên xuống của cột kiểu khí hậu liên quan đến chữ “x” thứ nhất ở hàng ngang của điều kiện tương ứng, sau đó đọc theo chiều ngang về phía phải đến khi gặp chữ “x” đầu tiên như mô tả ở trên.

Các kiểu khí hậu được mô tả trong TCVN 7921-2-1 (IEC 60721-2-1) và là:

Cực lạnh (trừ vùng trung tâm Nam cực)

Lạnh

Lạnh vừa

Nóng vừa

Nóng khô

Nóng khô vừa

Cực nóng khô

Nóng ẩm

Nóng ẩm đều

Cần lưu ý rằng điều kiện nhất định được đề cập trong phụ lục này được bao trùm bởi loại nhất định đối với mỗi tham số đơn lẻ, nhưng không nhất thiết là loại mô tả độ khắc nghiệt thấp nhất của môi trường cần thiết để bao trùm điều kiện.

CHÚ THÍCH: Không bao gồm các sự kiện ngẫu nhiên. Tuy nhiên, trong các trường hợp nhất định, khả năng xuất hiện chúng có thể cần được tính đến. Một ví dụ là hỏng hóc bao gói trong khoang tàu do rò rỉ chất lỏng từ thùng hàng bên cạnh.

A.2.1. Điều kiện khí hậu K

A.2.1 Điều kiện khí hậu K (tiếp theo)

A.2.2. Điều kiện sinh học B

A.2.3. Hoạt chất hóa học C

A.2.4 Chất tác động cơ học S

A.2.5 Các điều kiện cơ học M

Điều kiện cơ học được đưa ra áp dụng cho các hạng mục đặt trên sàn của khoang vận chuyển.

A.3. Tóm tắt các điều kiện được đề cập bởi các loại điều kiện môi trường

Bản tóm tắt này mô tả sự phân loại đầy đủ và đề cập đến các ví dụ áp dụng.

A.3.1. Điều kiện khí hậu K

Các điều kiện này được đề cập bởi 9 ký hiệu về loại như dưới đây.

A.3.2. Điều kiện sinh học B

Các điều kiện này được đề cập bởi ba ký hiệu về loại như sau:

A.3.3. Hoạt chất hóa học C

Các điều kiện này được đề cập bởi ba ký hiệu loại như sau:

A.3.4. Chất tác động cơ học

Các điều kiện này được đề cập bởi 3 ký hiệu loại như sau:

A.3.5. Điều kiện cơ học M

Các điều kiện này được đề cập bởi 3 ký hiệu loại như sau:

PHỤ LỤC B

(tham khảo)

Tóm tắt các điều kiện được đề cập bởi tập hợp các loại

Phụ lục này bao gồm mô tả cô đọng sự phân loại đầy đủ đối với bốn trường hợp điều kiện môi trường tiêu chuẩn hóa.

Để có mô tả chi tiết hơn, xem Phụ lục A.

Các điều kiện môi trường nói chung được đề cập bởi 4 bộ ký hiệu như sau:

PHỤ LỤC C

(tham khảo)

Giải thích các điều kiện môi trường trong khu vực nhiệt đới như qui định ở loại 2K6 và 2K7

C.1. Qui định chung

Khu vực nhiệt đới là khu vực nằm giữa chí tuyến Bắc và chí tuyến Nam (giữa các vĩ tuyến 23^o27′ nam và vĩ tuyến 23^o27′ bắc). Trong khu vực nhiệt đới, áp dụng các kiểu khí hậu ngoài trời dưới đây, như qui định trong TCVN 7921- 2-1 (IEC 60721-2-1):

Nóng khô (WDr)

Nóng khô vừa (MWDr)

Cực nóng khô (EWDr)

Nóng ẩm (WDa)

Nóng ẩm đều (WDaE)

Khu vực nhiệt đới là các vùng trên trái đất mà ở đó, vào ban ngày, nhiệt độ cao, thường kết hợp với lượng mưa cao, thịnh hành. Trong các khu vực đó, sự thay đổi theo mùa không rõ rệt.

Khí hậu nhiệt đới kéo dài từ các điều kiện khí hậu nóng ẩm trong vùng rừng mưa nhiệt đới ở xích đạo đến khí hậu nóng khô ở hoang mạc gần các chí tuyến. Do đó, cần phân biệt hai kiểu khí hậu nhiệt đới:

– nhiệt đới khô là sự kết hợp của các kiểu khí hậu nóng khô, nóng khô vừa và cực nóng khô; và

– nhiệt đới ẩm là sự kết hợp của các kiểu khí hậu nóng ẩm và nóng ẩm đều.

Cũng có các vùng mà ở đó, do độ cao đặc biệt so với mực nước biển, khí hậu khác biệt đáng kể so với điều kiện bình thường ở các vĩ độ đó, ví dụ bức xạ mặt trời và áp suất không khí hoặc nước đá và tuyết trên các đỉnh núi. ở nhiều khu vực trong miền nhiệt đới, điều kiện môi trường được đặc trưng bởi các điều kiện đồng đều, và ở các khu vực khác được đặc trưng bởi các điều kiện khí hậu cực hạn:

Các điều kiện cân bằng:

– biến động nhiệt độ trong ngày nhỏ nhất nhỏ hơn 1 ^oC và biến động nhiệt độ trong năm lớn nhất là 6 ^oC;

– Thời gian ngày cân bằng từ 10,5 h đến 13,5 h;

– cường độ bức xạ mặt trời đồng đều;

– các điều kiện cân bằng đối với quần thể động vật phong phú. Các điều kiện cực hạn:

– lượng mưa: mưa quanh năm ở khu vực cận xích đạo, lượng mưa lớn trong các giai đoạn nhất định trong năm ở gần khu vực nhiệt đới;

– lốc nhiệt đới trong khu vực biển: tốc độ gió là 30 m/s giật lên tới lớn hơn 60 m/s, ví dụ như bão lớn ở bờ tây Thái Bình Dương và bão ở biển Caribê;

– các điều kiện không thuận lợi về đất: xói mòn đất mùn và đất khoáng trong các khu vực có mưa lớn;

– khô nhanh đất trong vùng hoang mạc do nhiệt độ cao và gió mạnh;

– cây cối rậm rạp ở vùng mưa nhiệt đới, ít rậm rạp hơn ở vùng trên núi;

– khu vực đồng cỏ của hoang mạc và thảo nguyên, không có thực vật ở vùng sa mạc.

C.2. Biểu đồ khí hậu

Biểu đồ khí hậu đối với hai loại mô tả điều kiện khí hậu trong khu vực nhiệt đới được cho trong Hình C.1. Biểu đồ này dựa trên giá trị trung bình của các giá trị cực trị hàng năm về nhiệt độ không khí và độ ẩm đối với các kiểu khí hậu được qui định trong C.1 ở trên.

Hình C.1 – Biểu đồ khí hậu đối với kiểu khí hậu nhiệt đới ẩm và nhiệt đới khô

MỤC LỤC

Lời nói đầu

Lời giới thiệu

1. Phạm vi áp dụng và mục đích

2. Tài liệu viện dẫn

3. Định nghĩa

4. Yêu cầu chung

5. Phân loại theo nhóm các tham số môi trường và độ khắc nghiệt

6. Tập hợp các loại điều kiện môi trường

Phụ lục A (tham khảo) – Khảo sát các điều kiện ảnh hưởng đến việc chọn tham số môi trường và độ khắc nghiệt

Phụ lục B (tham khảo) – Tóm tắt các điều kiện được đề cập bởi tập hợp các loại

Phụ lục C (tham khảo) – Giải thích các điều kiện môi trường trong khu vực nhiệt đới như qui định ở loại 2K6 và 2K7