TIÊU CHUẨN QUỐC GIA TCVN 9951:2013 VỀ PHỤ GIA THỰC PHẨM – CHẤT TẠO MÀU – INDIGOTINE

TIÊU CHUẨN QUỐC GIA

TCVN 9951:2013

PHỤ GIA THỰC PHẨM – CHẤT TẠO MÀU – INDIGOTINE

Food additives – Colours – Indigotine

1. Phạm vi áp dụng

Tiêu chuẩn này áp dụng cho chất tạo màu indigotine được sử dụng làm phụ gia thực phẩm.

CHÚ THÍCH: Lượng ăn vào hàng ngày chấp nhận được (ADI) của Indigoline là từ 0 mg/kg đến 5 mg/kg thể trọng.

2. Tài liệu viện dẫn

Các tài liệu viện dẫn sau rất cần thiết cho việc áp dụng tiêu chuẩn này. Đối với các tài liệu viện dẫn ghi năm công bố thì áp dụng phiên bản được nêu. Đối với các tài liệu viện dẫn không ghi năm công bố thì áp dụng phiên bản mới nhất, bao gồm cả các sửa đổi, bổ sung (nếu có).

TCVN 6469:2010, Phụ gia thực phẩm – Phương pháp đánh giá ngoại quan và xác định các chỉ tiêu vật lý

TCVN 6470:2010, Phụ gia thực phẩm – Phương pháp thử đối với các chất tạo màu

TCVN 8900-6:2012, Phụ gia thực phẩm – Xác định các thành phần vô cơ – Phần 6: Định lượng antimon, bari, cadimi, crom, đồng, chì và kẽm bằng đo phổ hấp thụ nguyên tử ngọn lửa

TCVN 8900-8:2012, Phụ gia thực phẩm – Xác định các thành phần vô cơ – Phần 8: Định lượng chì và cadimi bằng đo phổ hấp thụ nguyên tử dùng lò graphit

3. Mô tả

3.1. Thành phần cơ bản là hỗn hợp của dinatri 3,3′-dioxo-[delta^2,2′-biindolin]-5,5′-disulfonat (thành phần chính) và dinatri 3,3′-dioxo-[delta2,2′-biindolin]-5,7′-disulfonat (đồng phân), các chất màu phụ cùng với các thành phần cơ bản không tạo màu là natri clorua và/hoặc natri sulfat.

Idigotine có thể được chuyển thành màu muối nhôm (aluminium lake) tương ứng. Khi đó, áp dụng các quy định đối với chất tạo màu dạng muối nhôm.

3.2. Tên gọi

Tên hóa học: dinatri 3,3′-dioxo-[delta2’2′-biindolin]-5,5′-disulfonat (thành phần chính)

Tên khác: Cl Food Blue 1, FD&C Blue No. 2, indigo carmine, Cl (1975) No.73015

3.3. Kí hiệu

INS (mã số quốc tế về phụ gia thực phẩm): 132

C.A.S (mã số hóa chất): 860-22-0 (thành phần chính)

3.4. Công thức hóa học: C₁₆H₈N₂Na₂O₈S₂ (thành phần chính)

3.5. Công thức cấu tạo (xem Hình 1)

Hình 1 – Công thức cấu tạo của dinatri 3,3′-dioxo-[delta^2-2′-biindolin]-5,5′-disulfonat (thành phần chính của indigotine)

3.6. Khối lượng phân tử: 466,36 (thành phần chính).

4. Các yêu cầu

4.1. Ngoại quan

Dạng bột hoặc dạng hạt màu xanh lam.

4.2. Độ hòa tan

Tan trong nước, ít tan trong etanol.

4.3. Nhận biết các chất màu

Đạt yêu cầu của phép thử quy định trong 5.2.

4.4. Các chỉ tiêu lí – hóa

Các chỉ tiêu lí – hóa của indigotine theo quy định trong Bảng 1.

Bảng 1 – Chỉ tiêu lí – hóa của indigotine

5. Phương pháp thử

5.1. Xác định độ hòa tan, theo 3.7 trong TCVN 6469:2010.

5.2. Nhận biết các chất màu, theo 3.2 trong TCVN 6470:2010.

5.3. Xác định hao hụt khối lượng khi sấy, theo 3.15 trong TCVN 6470:2010.

5.4. Xác định hàm lượng các chất không tan trong nước, theo 3.5 trong TCVN 6470:2010.

5.5. Xác định hàm lượng chất màu tổng số, theo 3.3.2 (Phương pháp chuẩn độ với titan triclorua) trong TCVN 6470:2010.

Lượng mẫu: từ 1,0 g đến 1,1 g;

Chất đệm: 15 g natri hydro tartrat.

1,00 ml dung dịch titan triclorua (TiCI₃) 0,1 N tương đương 23,32 mg chất màu.

5.6. Xác định hàm lượng dinatri 3,3′-dioxo-[delta^2,2′-biindolin]-5,5′-disulfonat, dinatri 3,3′-dioxo- [delta^2,2′-biindolin]-5,7′-disulfonat và các chất màu phụ

5.6.1. Nguyên tắc

Tách các đồng phân và các chất màu phụ bằng sắc kí lỏng hiệu năng cao (HPLC) sử dụng phương pháp ngoại chuẩn.

5.6.2. Thuốc thử

Tất cả thuốc thử được sử dụng phải là loại tinh khiết phân tích, nước sử dụng phải là nước cất hoặc nước có độ tinh khiết tương đương, trừ khi có quy định khác.

5.6.2.1. Axetonitril, dùng cho HPLC.

5.6.2.2. Amoni axetat, dùng cho HPLC.

5.6.2.3. Chất chuẩn dinatri 3,3′-dioxo-[delta^2,2′-biindolin]-5,5′-disulfonat.

5.6.2.4. Chất chuẩn dinatri 3,3′-dioxo-[delta^2,2′-biindolin]-5,7′-disulfonat.

5.6.2.5. Dung dịch chuẩn gốc, 1 000 mg/ml

Cân 0,10 g chất chuẩn (5.6.2.3 hoặc 5.6.2.4), chính xác đến 0,1 mg, chuyển vào bình định mức 100 ml và thêm nước đến vạch.

5.6.2.6. Dung dịch chuẩn làm việc

Từ các dung dịch chuẩn gốc (5.6.2.5), chuẩn bị năm dung dịch chuẩn làm việc có dải nồng độ từ 1 mg/ml đến 20 mg/ml.

5.6.3. Thiết bị, dụng cụ

Sử dụng thiết bị, dụng cụ của phòng thử nghiệm thông thường và cụ thể như sau:

5.6.3.1. Bình định mức, dung tích 50 ml và 100 ml.

5.6.3.2. Hệ thống HPLC, được trang bị detector tử ngoại-khả kiến (UV/VIS) hoặc detector mảng diod và bộ bơm mẫu.

5.6.4. Cách tiến hành

5.6.4.1. Chuẩn bị mẫu thử

Cân 0,10 g mẫu thử (w₂), chính xác đến 0,1 mg, chuyển vào bình định mức 100 ml (V) (5.6.3.1) và thêm nước đến vạch (dung dịch mẫu thử S_A).

Chuyển 1,00 ml (v_s1) và 5,00 ml (v_s5) dung dịch S_A vào hai bình định mức 50 ml (v_S) (5.6.3.1) riêng rẽ và thêm nước đến vạch (dung dịch mẫu thử S₁ và S₅).

5.6.4.2. Điều kiện HPLC

Các chất màu phụ được tách khỏi các thành phần chính và các đồng phân. Chất màu phụ mononatri 3,3′-dioxo-[delta2,2′-biindolin]-5 sulfonat rửa giải ở khoảng 21 min.

5.6.4.3. Dựng đường chuẩn

Bơm năm dung dịch chuẩn làm việc (5.6.2.6) của mỗi đồng phân theo các điều kiện cụ thể nêu trong 5.6.4.2 và tích phân các diện tích pic ở phút thứ 6,5 đối với đồng phân 5,5′ (dinatri 3,3′-dioxo-[delta^2,2′– biindolin]-5,5′-disulfonat) và ở phút thứ 10,8 đối với đồng phân 5,7′ (dinatri 3,3′-dioxo-[delta^2,2′-biindolin]- 5,7′-disulfonat).

Dựng đường chuẩn của diện tích píc theo nồng độ của mỗi chất chuẩn, tính bằng microgam trên mililit (mg/ml).

5.6.4.4. Phép xác định

Bơm các dung dịch mẫu thử s_A, s₁ và s₅. Diện tích píc của đồng phân 5,7′ trong dung dịch mẫu thử phải tuyến tính trên đường chuẩn, nếu không, phải tăng thể tích V_s5. Dung dịch mẫu thử s₁, s₅ và s_A được dùng để định lượng lần lượt từng đồng phân 5,5′, đồng phân 5,7′ và các chất màu phụ.

5.6.5. Tính kết quả

Tính nồng độ của đồng phân 5,5′, C_5,5′, biểu thị bằng phần trăm khối lượng, theo công thức sau:

Tính nồng độ của đồng phân 5,7′, C_5,7‘, biểu thị bằng phần trăm khối lượng, theo công thức sau:

Tính nồng độ của các chất màu phụ, C_sub, biểu thị bằng phần trăm khối lượng, theo công thức sau:

Trong đó:

A_5,5′ là diện tích píc của đồng phân 5.5′ trên sắc đồ;

A_5,7′ là diện tích píc của đồng phân 5,7′ trên sắc đồ;

A_sum là tổng diện tích của tất cả các píc trên sắc đồ ở bước sóng 610 nm, ngoại trừ hai đồng phân 5,5′ và 5,7′;

b_5,5′ và b_5,7′ lần lượt là hệ số tuyến tính của đường chuẩn đối với đồng phân 5,5′ và đồng phân 5,7′;

m_5,5′ và m_5,7′ lần lượt là độ dốc của đường chuẩn (đơn vị diện tích: ml/mg) đối với đồng phân 5,5′ và đồng phân 5,7′;

w_s là khối lượng mẫu thử, tính bằng gam (g);

v là thể tích dung dịch mẫu thử s_A, tính bằng mililit (ml);

v_s1 là thể tích dung dịch mẫu thử s₁, tính bằng mililit (ml);

v_s5 là thể tích dung dịch mẫu thử s₅, tính bằng mililit (ml);

v_s là thể tích dung dịch mẫu thử sau khi pha loãng, tính bằng mililit (trong trường hợp này v_s = 50 ml).

5.7. Xác định hàm lượng các hợp chất hữu cơ không phải là chất màu, theo 3.11 trong TCVN 6470:2010.

Gradient rửa giải HPLC: từ 2 % đến 100 % với tốc độ 4 % mỗi phút (tuyến tính), sau đó rửa giải ở 100 %;

5.8. Xác định hàm lượng các amin thơm bậc 1 không sulfonat hóa, theo 3.9 trong TCVN 6470:2010.

5.9. Xác định hàm lượng các chất chiết được bằng ete, theo 3.6 trong TCVN 6470:2010, sử dụng 2 g mẫu thử.

5.10. Xác định hàm lượng chì, theo TCVN 8900-6:2012 hoặc TCVN 8900-8:2012.