TIÊU CHUẨN QUỐC GIA TCVN 9988:2013 (ISO 12875:2011) VỀ XÁC ĐỊNH NGUỒN GỐC SẢN PHẨM CÁ CÓ VÂY – QUY ĐỊNH VỀ THÔNG TIN CẦN GHI LẠI TRONG CHUỖI PHÂN PHỐI CÁ ĐÁNH BẮT

TIÊU CHUẨN QUỐC GIA

TCVN 9988:2013

ISO 12875:2011

XÁC ĐỊNH NGUỒN GỐC SẢN PHẨM CÁ CÓ VÂY – QUY ĐỊNH VỀ THÔNG TIN CẦN GHI LẠI TRONG CHUỖI PHÂN PHỐI CÁ ĐÁNH BẮT

Traceability of finfish products – Specification on the information to be recorded in captured finfish distribution chains

Lời nói đầu

TCVN 9988:2013 hoàn toàn tương đương ISO 12875:2011.

TCVN 9988:2013 do Tiểu Ban kĩ thuật tiêu chuẩn quốc gia TCVN/JTC1/SC31 Thu thập dữ liệu tự động biên soạn, Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng đề nghị, Bộ Khoa học và Công nghệ công bố.

Lời giới thiệu

Ngày càng có nhiều nhu cầu đối với thông tin chi tiết về đặc tính tự nhiên và nguồn gốc xuất xứ của các sản phẩm thực phẩm. Khả năng xác định nguồn gốc đang trở thành thiết yếu trong thương mại và mang tính pháp lý.

Định nghĩa của ISO về khả năng xác định nguồn gốc đề cập đến khả năng truy nguyên lịch sử, ứng dụng và địa điểm của đối tượng quan tâm, và đối với sản phẩm thì khả năng xác định nguồn gốc có thể bao gồm cả nguồn gốc xuất xứ của nguyên liệu và các bộ phận, lịch sử chế biến và quy trình phân phối cũng như vị trí của sản phẩm sau khi chuyển giao. Khả năng xác định nguồn gốc không chỉ bao gồm yêu cầu mang tính nguyên tắc về khả năng truy nguyên sản phẩm theo quy luật tự nhiên suốt chuỗi phân phối, từ nơi xuất xứ tới điểm đến và ngược lại, mà còn về khả năng cung cấp thông tin về nguyên liệu tạo ra sản phẩm và cái gì đã xảy ra với chúng. Các khái niệm bổ sung này về khả năng xác định nguồn gốc là quan trọng trong mối liên hệ với an toàn thực phẩm, chất lượng và nhãn.

Hệ thống quy định trong tiêu chuẩn này không yêu cầu khả năng xác định nguồn gốc hoàn hảo, tức là một sản phẩm bán lẻ cụ thể phải có khả năng truy nguyên ngược đến riêng một tàu đánh cá hoặc một mẻ cá khởi nguyên, hoặc ngược lại từ nơi xuất xứ tới điểm đến. Thực tế thừa nhận việc trộn lẫn các đơn vị hay xuất hiện tại một số giai đoạn của chuỗi phân phối, ví dụ, trong quy trình phân cỡ tại chợ đấu giá cá trước khi bán và trong khi chế biến nguyên liệu thô vào sản phẩm. Tại nơi xuất hiện việc trộn lẫn như vậy, kinh doanh thực phẩm sẽ biến đổi các đơn vị thương mại. Yêu cầu đối với xác định nguồn gốc là bên kinh doanh ghi lại số phân định của đơn vị thương mại nhận được. Đơn vị này có thể được cho vào mỗi đơn vị thương mại tạo ra sau đó, và ngược lại. Sản phẩm cụ thể sau đó sẽ có khả năng truy nguyên ngược đến một số có hạn tàu đánh bắt hoặc mẻ cá, và ngược lại.

Hiện có rất nhiều loại sản phẩm cá và các chuỗi phân phối của chúng đang hoạt động trong phạm vi và giữa các quốc gia khác nhau, có nhiều yêu cầu pháp lý khác nhau, các quy định về thông tin không thể ghi thành từng khoản tất cả thông tin có thể được yêu cầu trong mọi tình huống. Tiêu chuẩn này cung cấp quy định cơ bản phổ biến về khả năng xác định nguồn gốc. Độ linh hoạt cho phép các bên kinh doanh ghi lại thêm nhiều thông tin, trong các tệp dữ liệu phi tiêu chuẩn của riêng họ, nhưng được nhập vào máy theo cùng các số phân định đơn vị.

Thông tin lưu trữ tại đơn vị sở hữu hoạt động kinh doanh thực phẩm đã tạo ra nó, nhưng vẫn có sẵn khi được luật pháp yêu cầu cho các mục đích về khả năng xác định nguồn gốc (trong trường hợp có vấn đề về an toàn thực phẩm) hoặc theo thỏa thuận thương mại giữa các bên kinh doanh. Cấu trúc, tên và nội dung thông tin được tiêu chuẩn hóa để có thể được trao đổi ngay từ bên kinh doanh này đến bên kinh doanh khác thông qua các kênh phân phối, đảm bảo việc thông hiểu chung về thuật ngữ và ý nghĩa.

Khuyến khích sự chuẩn bị về thương mại cho các bên kinh doanh để trao đổi thông tin suốt chuỗi phân phối, đặc biệt đối với thông tin do ngành thương mại thiết kế để có thể xác định được tại các điểm giao dịch khác nhau trong chuỗi, nhưng đó không phải là chủ đề của tiêu chuẩn này.

Tiêu chuẩn này được thiết kế với sự trình bày và trao đổi dữ liệu dạng điện tử, nhưng đây không phải là yêu cầu khi sử dụng tiêu chuẩn này. Các quy định có thể được đáp ứng bởi hệ thống giấy tờ, mặc dù sẽ mất đi lợi ích hiển nhiên về tính hiệu quả của hoạt động kinh doanh, bao gồm sự trao đổi nhanh chóng.

XÁC ĐỊNH NGUỒN GỐC SẢN PHẨM CÁ CÓ VÂY – QUY ĐỊNH VỀ THÔNG TIN CẦN GHI LẠI TRONG CHUỖI PHÂN PHỐI CÁ ĐÁNH BẮT

Traceability of finfish products – Specification on the information to be recorded in captured finfish distribution chains

1. Phạm vi áp dụng

Tiêu chuẩn này quy định thông tin sẽ được ghi lại trong các chuỗi cung ứng cá đánh bắt trên biển nhằm thiết lập việc xác định nguồn gốc sản phẩm có xuất xứ từ cá đánh bắt. Tiêu chuẩn này quy định cách thức các sản phẩm cá được buôn bán, và thông tin về chúng sẽ được mỗi bên kinh doanh thực phẩm mua các sản phẩm này qua chuỗi phân phối tạo ra và lưu giữ. Tiêu chuẩn này áp dụng cụ thể cho quá trình phân phối đến người tiêu dùng cá đánh bắt ở biển và các sản phẩm của chúng, từ khâu đánh bắt đến nhà bán lẻ hoặc bếp ăn lớn.

CHÚ THÍCH: Cùng với TCVN 9989 (ISO 12877) về cá nuôi, tiêu chuẩn này cung cấp các vấn đề cơ bản để thực hiện chuỗi xác định nguồn gốc cá.

2. Tài liệu viện dẫn

Các tài liệu viện dẫn sau là cần thiết cho việc áp dụng tiêu chuẩn này. Đối với các tài liệu viện dẫn ghi năm công bố thì áp dụng phiên bản được nêu. Đối với các tài liệu viện dẫn không ghi năm công bố thì áp dụng phiên bản mới nhất, bao gồm cả các sửa đổi.

TCVN 7217-1 (ISO 3166-1), Mã thể hiện tên và vùng lãnh thổ của các nước. Phần 1: Mã nước.

ISO 8601, Data elements and interchange formats – Information interchange – Representation of dates and times (Thành phần dữ liệu và các định dạng trao đổi – Trao đổi thông tin – Thể hiện ngày và giờ).

3. Thuật ngữ và định nghĩa

Tiêu chuẩn này áp dụng các thuật ngữ và định nghĩa sau

3.1. Xác định nguồn gốc (traceability)

Khả năng để truy tìm về lịch sử, sự áp dụng hay vị trí của đối tượng được xét.

CHÚ THÍCH 1: Khi xem xét sản phẩm, xác định nguồn gốc có thể liên quan đến

– nguồn gốc của vật liệu hay chi tiết, bộ phận;

– lịch sử quy trình chế tạo, và

– việc phân phối và vị trí của sản phẩm sau khi giao.

CHÚ THÍCH 2: Thuật ngữ này phù hợp định nghĩa số 3.5.4 trong TCVN ISO 9000:2005*

3.2. Số phân định đơn vị giao nhận vận chuyển đơn nhất (Unique Logistic Unit Identifier)

ULUI

Bất cứ thành phần nào được thiết lập để vận chuyển và/ hoặc lưu kho cần được phân định và quản lý suốt chuỗi cung ứng.

3.3. Số phân định đơn vị thương mại đơn nhất (Unique Trade Unit ldentifier)

UTUI

Đơn vị nhỏ nhất được bảo đảm để giữ lại nguyên vẹn tình trạng của nó khi nó di chuyển từ một mắt xích trong chuỗi cung ứng đến mắt xích tiếp theo.

CHÚ THÍCH: UTUI là đơn vị nhỏ nhất được giữ lại toàn bộ và không bị chia nhỏ, không thay đổi về thành phần hoặc nhãn/ sự phân định.

4. Chữ viết tắt

Tiêu chuẩn này áp dụng các từ viết tắt sau

EFSIS Cơ quan kiểm tra an toàn thực phẩm Châu Âu (European Food Safety Inspection Service)

EPC Mã điện tử của sản phẩm, mã số đơn nhất do GS1 cung cấp, được dùng để phân định các trường hợp về thương phẩm (các đơn vị thương mại riêng) đặc biệt phù hợp để thể hiện trong con chíp RFID (Electronic Product Code)

FAO Tổ chức lương thực và nông nghiệp liên hợp quốc (The Food and Agriculture Organization of the United Nations)

FBO Cơ sở sản xuất kinh doanh thực phẩm (Food Business Operator)

GLN Mã số toàn cầu phân định địa điểm, gồm 13 chữ số đơn nhất toàn cầu do GS1 cung cấp, được dùng để phân định các bên và các địa điểm vật lý (Global Location Number)

GMP Quy phạm sản xuất (Good Manufacturing Practice)

GS1 Tổ chức phi lợi nhuận mang tính toàn cầu, tập trung vào việc thiết kế và thực hiện các tiêu chuẩn và giải pháp toàn cầu để cải thiện hiệu quả và tính minh bạch của chuỗi cung cầu trên phạm vi toàn cầu và ở mọi lĩnh vực. Trước đây có tên là EAN/UCC

GTIN Mã số toàn cầu phân định thương phẩm, gồm từ 8 đến 14 chữ số đơn nhất toàn cầu do GS1 cung cấp, được sử dụng để phân định các loại thương phẩm (các loại sản phẩm) (Global Trade Item Number)

HACCP Phân tích mối nguy và kiểm soát điểm tới hạn (Hazard Analysis Critical Control Points)

HS Hệ thống hài hòa mô tả và mã hóa hàng hóa (Harmonized Commodity Description and Coding System)

ID Số phân định (Identifier)

LU Đơn vị giao nhận vận chuyển (Logistic Unit)

MSC Hội đồng quản lý biển quốc tế (Marine Stewardship Council)

RFID Phân định bằng tần số radio, việc sử dụng một đối tượng (thường là thẻ RFID) được áp dụng vào hoặc kết hợp vào sản phẩm cho mục đích phân định và theo dõi sử dụng sóng radio (Radio Frequency Identification)

SCI Khoa học (Scientific)

SGTIN Mã số toàn cầu phân định thương phẩm được xê-ri hóa, mã số đơn nhất do GS1 cung cấp, được sử dụng để phân định các trường hợp thương phẩm (các đơn vị thương mại riêng) bằng việc mở rộng GTIN (Serialized Global Trade Item Number)

SSCC Mã công-ten-nơ vận chuyển theo xê-ri, gồm 18 chữ số đơn nhất toàn cầu do GS1 cung cấp để phân định các đơn vị giao nhận vận chuyển (Serial Shipping Container Code)

TU Đơn vị thương mại (Trade Unit)

5. Nguyên tắc

Nguyên tắc cơ bản của xác định nguồn gốc chuỗi là các đơn vị thương mại (TU) phải được phân định bằng các mã đơn nhất (UI). Mã này có thể tự bản thân nó là đơn nhất trên phạm vi toàn cầu (ví dụ mã số GS1 SGTIN hoặc EPC) hoặc nó có thể là đơn nhất chỉ trong phạm vi cụ thể, điều này nghĩa là trong phần đó của chuỗi các đơn vị thương mại (TU) khác không thể có cùng mã với nó. Nếu phạm vi (công ty, chuỗi, lĩnh vực, quốc gia, loại sản phẩm hoặc tương tự) được cấp một mã số đơn nhất trên phạm vi toàn cầu, thì sự kết hợp mã số phạm vi đơn nhất trên phạm vi toàn cầu và mã số đơn vị thương mại (TU) đơn nhất ở địa phương phải tạo thành một số phân định đơn nhất trên phạm vi toàn cầu cho đơn vị thương mại (TU) đó.

CHÚ THÍCH 1: Thuật ngữ UTUI được giới thiệu để chỉ ra số phân định TU được làm thành, hoặc có thể được làm thành, là đơn nhất trên phạm vi toàn cầu.

Các đơn vị thương mại (TUs) có thể được nhóm lại để tạo thành các đơn vị giao nhận vận chuyển (LUs) hoặc LUs có thể được nhóm lại để tạo thành LUs cấp cao hơn. Nguyên tắc cơ bản của xác định nguồn gốc chuỗi là phải phân định các đơn vị giao nhận vận chuyển bằng một mã đơn nhất. Mã này có thể tự bản thân nó là đơn nhất trên phạm vi toàn cầu (ví dụ mã GS1 SSCC) hoặc nó có thể là đơn nhất chỉ trong phạm vi cụ thể đó, điều này nghĩa là không được có LU khác có thể có cùng mã số trong phần đó của chuỗi. Nếu phạm vi (công ty, chuỗi, lĩnh vực, quốc gia, loại sản phẩm hoặc tương tự) được cấp một mã số đơn nhất trên toàn cầu, thì sự kết hợp mã số đơn nhất trên toàn cầu và mã số LU đơn nhất ở địa phương phải tạo thành một số phân định đơn nhất trên toàn cầu cho LU đó.

CHÚ THÍCH 2: Thuật ngữ ULUI được giới thiệu để chỉ ra số phân định đơn vị giao nhận vận chuyển (LU) được làm thành, hoặc có thể được làm thành, đơn nhất trên phạm vi toàn cầu.

Điều then chốt của hoạt động trong hệ thống xác định nguồn gốc này là việc dán nhãn mỗi đơn vị hàng hóa được buôn bán, dù là nguyên liệu thô hoặc thành phẩm, với một số phân định (ID) đơn nhất. Điều này phải được thực hiện bởi bên kinh doanh thực phẩm tạo ra mỗi đơn vị. Bên kinh doanh làm thay đổi các đơn vị, như nhà chế biến, chuyển các đơn vị nguyên liệu thô nhận được vào sản phẩm được gửi đi, phải tạo ra các đơn vị mới và phải gắn cho chúng các ID mới.

Như đã nêu ở trên, cách đơn giản nhất để thực hiện UTUI và ULUI là sử dụng mã GS1 SGTIN/EPC và SSCC.Thực tiễn này được khuyến nghị nhưng không bắt buộc. Nguyên tắc cơ bản của tiêu chuẩn này là các bên kinh doanh tạo ra TU hoặc LU phải cấp các mã số đơn nhất cho chúng.

Mỗi bên kinh doanh thực phẩm tạo ra hoặc buôn bán những đơn vị này, phải tạo ra và duy trì thông tin cần thiết để xác định nguồn gốc suốt chuỗi phân phối từ nhà đánh bắt đến nhà bán lẻ hoặc các bếp ăn lớn. Thông tin sẽ được giữ trên giấy hoặc bằng phương pháp điện tử có khóa là ID của đơn vị.

Các loại hình kinh doanh được phân định trong tiêu chuẩn này tạo thành chuỗi phân phối cá đánh bắt bao gồm:

– tàu đánh cá, xem 6.3;

– bên dịch vụ cảng cá và chợ đấu giá cá, xem 6.4;

– nhà chế biến, xem 6.5;

– nhà vận chuyển và nhà lưu kho, xem 6.6;

– nhà mua bán sỉ, xem 6.7;

– nhà bán lẻ và bếp ăn lớn, xem 6.8.

Bất kì chuỗi phân phối cá đánh bắt nào trong thực tế đều có thể bao gồm một số hoặc tất cả các hợp phần này nhưng không cần thiết theo đúng thứ tự đã liệt kê.

6. Yêu cầu

6.1. Phân định đơn vị thương mại

Đơn vị kinh doanh cung cấp các sản phẩm cá không thuộc phạm vi quy định của tiêu chuẩn này và tiếp tục mua bán chúng phải phân định mỗi đơn vị thương mại và ghi lại các yếu tố thông tin liên đới như quy định trong Bảng 3 đến Bảng 9.

6.2. Ghi lại thông tin

Để phân biệt giữa các danh mục thông tin khác nhau, tất cả các yếu tố thông tin được phân loại là “phải ”, “nên” hoặc “có thể” cùng định nghĩa, xem Bảng 1.

Bảng 1 – Phân loại các yếu tố thông tin

Bên kinh doanh buôn bán các sản phẩm cá nhất định phải tạo ra và giữ thông tin được yêu cầu, phù hợp với loại hình kinh doanh, đối với mỗi đơn vị thương mại.

Các yêu cầu về thông tin chi tiết được trình bày thành bảng trong Bảng 2.

Bảng 2 – Các yêu cầu về thông tin mà các bên kinh doanh khác nhau ghi lại

Các quy định về thông tin được trình bày thành bảng một cách riêng biệt với thông tin sẽ được mỗi loại hình kinh doanh ghi lại. Một vài bên kinh doanh có thể thực hiện các chức năng của nhiều loại hình như đã liệt kê, ví dụ các cơ sở (bên kinh doanh) phân phối có thể hành động như nhà mua bán sỉ và nhà vận chuyển, trong trường hợp này những bên kinh doanh như vậy nhất định phải ghi lại các yêu cầu về thông tin liên quan cho mỗi chức năng đã thực hiện.

CHÚ THÍCH 1: Tiêu chuẩn này hạn chế trong phạm vi phân phối cá đánh bắt và các sản phẩm của chúng cho con người tiêu dùng. Quy định về thông tin đối với cá nuôi và đánh bắt cơ bản là giống nhau từ quy trình chế biến trở đi.

Thực tế thừa nhận rằng một vài nguồn cung cấp sản phẩm cá và nguồn cung cấp các thành phần nguyên liệu v.v…sẽ đến từ ngoài phạm vi cơ sở và có thể thiếu ID và hồ sơ thông tin theo yêu cầu. Để điều chỉnh điều này, bên kinh doanh đem cá và nguyên liệu từ ngoài phạm vi cơ sở nhất định phải tạo ra và giữ thông tin cơ bản cần để xác định nguồn gốc các đơn vị mang đến, và nếu chúng được buôn bán, phải ghi nhãn các đơn vị này với ID theo yêu cầu.

CHÚ THÍCH 2: Các quy định này được thiết kế với cách thể hiện và trao đổi dữ liệu dạng điện tử, nhưng không phải là yêu cầu khi sử dụng tiêu chuẩn này. Các quy định có thể được đáp ứng bằng hệ thống giấy tờ, mặc dù sẽ mất đi lợi ích hiển nhiên về tính hiệu quả của hoạt động kinh doanh bao gồm sự trao đổi nhanh.

Quy định (xem 6.3 đến 6.8) là về dữ liệu được tạo ra, ghi lại và lưu tại điểm liên kết tương ứng. Đối với tất cả các mắt xích liên kết ngoại trừ “Tàu đánh cá”, dữ liệu liên quan nhất định phải được tạo ra tại mắt xích liên kết trước trong chuỗi cung ứng và lưu thông cùng với đơn vị thương mại/ đơn vị giao nhận vận chuyển.

CHÚ THÍCH 3: Trong các bảng này, không có sự lặp lại thông tin đã được ghi lại lúc bắt đầu để mô tả các đơn vị đã được tạo ra và lịch sử của chúng, mặc dù sau đó bên kinh doanh nhận các đơn vị này trong chuỗi phân phối thường sẽ cần một vài thông tin trong số đó. Thông tin được chốt tới các ID của đơn vị và có thể được cung cấp theo thỏa thuận thương mại giữa các bên kinh doanh mà không phải nhập lại dữ liệu.

Các mã (mã quốc gia) thể hiện tên nước, thuộc địa và các vùng địa lý đặc biệt nhất định phải được nêu theo TCVN 7217-1 (ISO 3166-1).

Ngày và giờ phải được nêu theo định dạng quy định trong ISO 8601.

6.3. Tàu đánh cá

Trong tiêu chuẩn này, tàu đánh cá là tàu bắt cá, có thể thực hiện các hoạt động cơ bản về cá như chọc tiết, moi ruột, bỏ đầu, rửa, phân loại, cân, sau đó chất xếp và vận chuyển cá đến điểm dỡ hàng. Cá cũng có thể được đông lạnh trên tàu đánh cá. Tàu đánh cá có thể thực hiện các hoạt động dỡ hàng riêng của mình bao gồm phân loại, cân, xếp cá vào hộp/ thùng khi dỡ hàng, trước khi chuyển các sản phẩm của họ đến khâu kinh doanh thực phẩm tiếp theo. Hoặc, bên kinh doanh thực phẩm tiếp theo có thể dỡ hàng trên tàu đánh cá.

Các đơn vị thương mại do tàu đánh cá tạo ra có thể là từ một con cá to hoặc các thùng cá đã được phân loại và đã được tàu đánh cá dán nhãn riêng từng thùng, đến các khoang cá hỗn hợp được chuyển đến bên kinh doanh thực phẩm tiếp theo.

Trong thực tế, một vài yếu tố thông tin quy định trong Bảng 3 có thể được ghi lại kết nối với những chuyến đi, một vài thông tin có thể kết nối với các mẻ lưới đã biết. Không quy định các yêu cầu về thông tin phải được ghi lại cho các cấp trung gian này. Điều quan trọng nhất là, bất kể thông tin nào về các chuyến đi hoặc mẻ lưới có liên quan được ghi lại, đơn vị thương mại tạo ra là một phần của thông tin này và phải được liên kết với đơn vị thương mại đã biết (UTUI).

Các tàu cá, như tàu sản xuất hoặc tàu cấp đông thực hiện các hoạt động chế biến như róc xương/ fillet và lạng thịt cá hoặc đông lạnh, phải được xem xét như là tàu đánh cá và nhà chế biến cá.

Bảng 3 – Các yêu cầu về thông tin chi tiết đối với tàu đánh cá

6.4. Bên dịch vụ cảng cá và chợ đấu giá cá

Với mục đích của tiêu chuẩn này, bên dịch vụ cảng cá được xem xét là các bên kinh doanh dỡ hàng khỏi tàu và/ hoặc thực hiện các hoạt động chế biến cá cơ bản, như phân loại, phân cỡ và cân cá trên đất liền. Các bên dịch vụ có thể kết hợp các mẻ cá của một vài tàu đánh cá.

Chợ đấu giá cá được xem như là các hoạt động kinh doanh giữ cá để bán bằng việc trả giá cạnh tranh. Cơ sở còn có thể thực hiện hoạt động dỡ hàng khỏi tàu và phân loại, phân cỡ và cân cá trước khi bán.

Bên dịch vụ cảng cá và chợ đấu giá cá có thể đưa vào bờ hoặc đấu giá các đơn vị thương mại còn nguyên vẹn hoặc thậm chí các đơn vị giao nhận vận chuyển còn nguyên vẹn, nhưng thường họ sẽ tạo ra các đơn vị thương mại mới.

Bảng 4 – Yêu cầu về thông tin chi tiết đối với bên dịch vụ cảng cá và chợ đấu giá cá

6.5. Nhà chế biến

Với mục đích của tiêu chuẩn này, nhà chế biến được xem xét là các bên kinh doanh làm thay đổi tính chất của các sản phẩm cá, bằng cách thực hiện các hoạt động cắt hoặc chế biến như ướp muối hoặc nấu. Phần này bao gồm cả cơ sở chế biến sơ bộ (sơ chế) và nhà chế biến sau đó.

Tuy nhiên, tàu đánh cá thực hiện các hoạt động cơ bản đối với cá (như quy định trong Bảng 3) cũng như nhà bán lẻ và bếp ăn lớn chuẩn bị các sản phẩm cá cho người tiêu dùng (như quy định trong Bảng 8) không được coi là nhà chế biến.

Nhà chế biến tạo ra các đơn vị thương mại mới. Các đơn vị này có thể đưa vào các thành phần khác ngoài sản phẩm cá.

Bảng 5 – Yêu cầu thông tin chi tiết về nhà chế biến

6.6. Nhà vận chuyển và nhà lưu kho

Với mục đích của tiêu chuẩn này, nhà vận chuyển và nhà lưu kho được xem xét là các bên kinh doanh cung cấp dịch vụ vận chuyển hoặc lưu kho hàng hóa. Họ có thể hoạt động tại nhiều giai đoạn trong chuỗi phân phối, vận chuyển hoặc lưu kho nguyên liệu hoặc sản phẩm. Vận chuyển có thể theo đường bộ, đường biển hoặc đường hàng không.

Nhà vận chuyển và nhà lưu kho không tách hoặc tạo ra các đơn vị thương mại mới nhưng có thể tách hoặc tạo ra các đơn vị giao nhận vận chuyển mới.

Bảng 6 – Yêu cầu thông tin chi tiết về nhà vận chuyển và nhà lưu kho

6.7. Nhà mua bán sỉ

Với mục đích của tiêu chuẩn này, Nhà mua bán sỉ được xem xét là bên mua, bán và thương mại các sản phẩm cá về mặt vật chất đối với các bên kinh doanh khác. Họ có thể hoạt động tại nhiều giai đoạn trong chuỗi phân phối, buôn bán nguyên liệu hoặc sản phẩm. Họ bao gồm cả các nhà kinh doanh hàng hóa bằng cách tự lấy hàng và trả bằng tiền mặt cung cấp cho các nhà bán lẻ và bếp ăn lớn.

Nhà mua bán sỉ có thể tạo ra các đơn vị thương mại mới, bằng cách tách các đơn vị thương mại mà họ đã nhận được thành các đơn vị nhỏ hơn hoặc bằng cách lựa chọn và kết hợp các sản phẩm cá từ một số đơn vị thương mại mà họ đã nhận được, nhằm đáp ứng nhu cầu của khách hàng đặc thù. Tuy nhiên, Nhà mua bán sỉ không thay đổi đặc tính tự nhiên của sản phẩm cá họ buôn bán, hoặc cũng có thể xem xét họ như nhà chế biến.

Nhà mua bán sỉ cũng có thể tách để tạo ra các đơn vị giao nhận vận chuyển mới.

CHÚ THÍCH: Sự thay đổi đặc thù của đơn vị thương mại được Nhà mua bán sỉ thực hiện là hoạt động đơn giản chỉ liên quan đến nhà vận chuyển sản phẩm cá từ đơn vị này sang đơn vị khác. Việc này thường được thực hiện khi cung cấp cho bên kinh doanh bán lẻ nhỏ hoặc cho các bếp ăn lớn nhỏ và thông thường mỗi thay đổi sẽ là đơn nhất cho nhu cầu hàng ngày của mỗi khách hàng. Tuy nhiên, yêu cầu về thông tin liên quan thương nhân hoặc nhà mua bán sỉ ghi lại sự mô tả đầy đủ về nội dung của mỗi đơn vị thương mại được tạo ra, cụ thể đối với các đơn vị được lựa chọn và trộn lẫn, sẽ có phạm vi rộng, phức tạp và khó. Trong những hoàn cảnh như vậy, khi mà đặc tính tự nhiên của sản phẩm cá không bị thay đổi, việc thương nhân và nhà mua bán sỉ ghi lại một cách đơn giản số phân định và trọng lượng của các phần hợp thành khác nhau của mỗi đơn vị thương mại họ tạo ra (việc này thường được làm theo nhiều cách cho mục đích báo giá) là thiết thực hơn. Các đơn vị thương mại mà thương nhân và bán sỉ nhận được tạo ra sẽ được ghi lại đầy đủ mô tả về đặc tính tự nhiên của mỗi phần hợp thành này.

Bảng 7 – Yêu cầu thông tin chi tiết về Nhà mua bán sỉ

6.8. Nhà bán lẻ và bếp ăn lớn

Với mục đích của tiêu chuẩn này, nhà bán lẻ và bếp ăn lớn được xem xét là nhà cung cấp cho mọi người, không cho các bên kinh doanh khác. Họ thường tách các đơn vị thương mại nhận được và có thể thay đổi đặc tính tự nhiên của sản phẩm cá bằng cách chuẩn bị chúng cho khách hàng của họ. Một vài nhà bán lẻ và bếp ăn lớn có thể đóng gói và gắn nhãn cho vật phẩm đem bán. Khuyến khích nhà bán lẻ và các bếp ăn lớn ghi lại thông tin về việc bán hàng của họ nhưng tiêu chuẩn này không mở rộng phạm vi quy định cho hàng hóa đã bán tới tay mọi người.

Bảng 8 – Yêu cầu thông tin chi tiết về nhà bán lẻ và bếp ăn lớn

6.9. Cá và nguyên liệu mang từ ngoài vào

Yêu cầu về thông tin sau áp dụng cho cá và nguyên liệu nhận được từ các bên kinh doanh không hoạt động theo các quy định này, bao gồm việc cung cấp các thành phần không phải là cá cho người chế biến. Các yêu cầu này thay thế cho các yêu cầu trong mục mỗi đơn vị nhận được, tiểu mục phân định, trong mỗi bảng tương ứng ở trên và bổ sung cho các yêu cầu khác trong bảng. Cả hai loại yêu cầu đều phân định và cung cấp sự mô tả các đơn vị nhận được.

Bảng 9 – Yêu cầu thông tin chi tiết về hoạt động kinh doanh thu nhận cá từ ngoài lãnh địa đã biết

THƯ MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

[1] TCVN ISO 9000:2005, Các hệ thống quản lý chất lượng – Các nguyên tắc cơ bản và thuật ngữ

[2] TCVN 9989:2013 (ISO 12877:2011), Xác định nguồn gốc sản phẩm cá có vây – Quy định về thông tin cần ghi lại trong các chuỗi phân phối cá nuôi

[3] TCVN ISO 22005:2008, Xác định nguồn gốc chuỗi thức ăn và thức ăn chăn nuôi – Nguyên tắc chung và yêu cầu cơ bản đối với việc thiết kế và thực hiện hệ thống

[4] Thỏa thuận của nhóm làm việc CEN; CWA 14660 (2003) Xác định nguồn gốc sản phẩm cá – Quy định về thông tin sẽ được ghi lại trong các chuỗi phân phối cá đánh bắt

[5] Tiêu chuẩn dữ liệu về xác định nguồn gốc thực phẩm của Canada, nông nghiệp và thực phẩm nông nghiệp Canada

[6] Dinh dưỡng theo CODEX, CAC/GL 60-2006, nguyên tắc đối với việc theo vết/ xác định nguồn gốc sản phẩm là công cụ trong phạm vi hệ thống chứng nhận và thanh tra thực phẩm

[7] Dinh dưỡng theo CODEX, CCFICS 2003, giấy tờ thảo luận về việc theo vết/ xác định nguồn gốc sản phẩm trong ngữ cảnh của hệ thống chứng nhận và thanh tra xuất nhập khẩu thực phẩm

[8] Kết luận của Hội đồng về sự an toàn của sản phẩm là thực phẩm nông nghiệp nhập khẩu phù hợp với các quy tắc của Cộng đồng, Hội đồng Liên hiệp Châu Âu

[9] Quy định của Hội đồng (EC) số 104/2000 ngày 17-12-1999 về tổ chức thị trường chung đối với các sản phẩm cá và nuôi trồng thủy sản.

[10] Quy định của Hội đồng (EC) số 1005/2008 ngày 29-9-2008 thiết lập một Hệ thống của cộng đồng để ngăn ngừa, ngăn chặn và loại trừ nghề cá bất hợp pháp, phi hồ sơ và bất quy tắc, sửa đổi các điều lệ (EEC) số 2847/93, (EC) số 1936/2001 và (EC) số 601/2004 và hủy bỏ điều lệ (EC) số 1093/94 và (EC) số 1447/1999

[11] Danh mục kiểm tra cá, Bạn của biển (xem http://www.friendofsea.org/)

[12] Tiêu chuẩn về Global GAP (xem http://www.globalgap.org)

[13] Tiêu chuẩn về xác định nguồn gốc của GS1, phiên bản 1 (xem http://www.gs1.org/docs/gsmp/traceability/GS1_Global_Traceability_standard_i1.pdf)

[14] Thực hiện xác định nguồn gốc trong chuỗi cung ứng thực phẩm, CIES – Diễn đàn kinh doanh thực phẩm, tháng 1-2005 (xem http://www.ciesnet.com/pfiles/programmes/foodsafety/impl- traceab-doc.pdf)

[15] Hành động bảo toàn và quản lý cá của Magnuson-Stevens, Mỹ, http://www.st.nmfs.noaa.gov/st1/fus/fus08/11_general2008.pdf

[16] Chuỗi MSC về tiêu chuẩn giám hộ, Hội đồng quản lý Biển, tháng 8-2005 (xem http://www.msc.org/documents/schemedocuments/methodotogies/Chain_Of_Custody_Certificat ion_Methodology.pdf)

[17] Quy định sẵn có công khai, PAS 72 trách nhiệm ngành cá – Quy định về thực hành tốt nhất đối với các tiêu chuẩn của Anh cho tàu đánh cá (người có thẩm quyền trong ngành công nghiệp cá biển)

[18] Việc sử dụng xác định nguồn gốc trong chuỗi cung ứng để đáp ứng kì vọng về an toàn cho người tiêu dùng, đáp ứng người tiêu dùng hiệu quả – Sách xanh của ECR (xem http://www.liaa.gov.lv/uploaded_files/Attachment%207.3.5%20-%20ECR%20Blue%20Book.pdf)

[19] Quy định (EC) số 178/2002 của Hạ nghị viện Châu Âu và của Hội đồng ngày 28-1-2002 đặt ra các nguyên tắc chung và các yêu cầu của luật thực phẩm, thiết lập Cơ quan có thẩm quyền về an toàn thực phẩm Châu Âu và lập ra các thủ tục về an toàn thực phẩm, Tạp trí chính thức của Cộng đồng Châu Âu L 139 ngày 30-4-2004.

[20] Tiêu chuẩn kĩ thuật đối với công ty cung cấp sản phẩm thực phẩm có thương hiệu của nhà bán lẻ, Hội đồng bán lẻ của Anh – BRC

(xem http://www.brc.org.uk/Downloads/Requirement%20Document.pdf)

MỤC LỤC

Lời nói đầu

Lời giới thiệu

1. Phạm vi áp dụng

2. Tài liệu viện dẫn

3. Thuật ngữ và định nghĩa

4. Chữ viết tắt

5. Nguyên tắc

6. Yêu cầu

6.1. Phân định đơn vị thương mại

6.2. Ghi lại thông tin

6.3. Tàu đánh cá

6.4. Cảng cá và chợ đấu giá cá

6.5. Nhà chế biến

6.6. Nhà vận chuyển và nhà lưu kho

6.7. Nhà mua bán sỉ

6.8. Nhà bán lẻ và bếp ăn lớn

6.9. Cá và nguyên liệu mang từ ngoài vào

Thư mục tài liệu tham khảo