TIÊU CHUẨN VIỆT NAM TCVN 8399 :2010 VỀ TÔM BIỂN – TÔM SÚ BỐ MẸ – YÊU CẦU KỸ THUẬT

TIÊU CHUẨN QUỐC GIA

TCVN 8399 :2010

TÔM BIỂN – TÔM SÚ BỐ MẸ –YÊU CẦU KỸ THUẬT

Marine shrimp – Broodstock of tiger shrimp – Technical requirement

Lời nói đầu

TCVN 8399 : 2010 thay thế Tiêu chuẩn ngành thủy sản 28TCN99: 1996 Tôm biển – Tôm sú bố mẹ – Yêu cầu kỹ thuật;

TCVN 8399 : 2010 do Tổng cục Thủy sản Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn biên soạn, Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng đề nghị, Bộ Khoa học Công nghệ và Môi trường công bố.

1. Phạm vi điều chỉnh

Tiêu chuẩn này áp dụng đối với tôm bố mẹ của loài tôm sú (Penaeus monodon Fabricius, 1798).

2. Thuật ngữ và định nghĩa

Trong tiêu chuẩn này sử dụng thuật ngữ và định nghĩa sau đây:

2.1. Tôm sú bố mẹ thành thục (Broodstock of tiger shrimp mature) là tôm đực và tôm cái sử dụng để cho sinh sản.

2.2. Bộ phận sinh dục ngoài (External genitalia) còn được gọi là cơ quan giao vỹ của tôm; Bộ phận giao vĩ của tôm đực là petasma; Bộ phận giao vĩ của tôm cái là Thelycum.

2.3. Buồng trứng (còn gọi là noãn sào – Ovarian): là nơi sản xuất, dự trữ các tế bào trứng (noãn hoàng) của tôm cái. Buồng trứng nằm dọc theo mặt lưng phía trên, có hai ống dẫn trứng mở ra ở khớp háng đôi chân ngực thứ 3.

2.4. Túi chứa tinh (Bags containing crystal): là một bộ phận ở cơ quan sinh dục phụ của tôm cái gồm có 2 tấm phồng lên ở đôi chân ngực thứ 4 và thứ 5 dưới bụng tôm. Túi chứa tinh có chức năng lưu trữ, bảo vệ tinh trùng sau khi được giao phối.

3. Yêu cầu kỹ thuật

3.1. Chọn tôm sú bố mẹ cho sinh sản

Tôm sú bố mẹ thành thục sử dụng để sinh sản phải đảm bảo các yêu cầu kỹ thuật quy định trong Bảng 1.

Bảng 1 – Yêu cầu đối với tôm sú bố mẹ cho sinh sản

Bảng 2 – Mức độ nhiễm bệnh cho phép của tôm sú mẹ

3.2. Sử dụng tôm mẹ cho sinh sản tối đa

Tôm sú mẹ cho sinh sản tối đa không quá 3 lần/vòng đời.

4. Phương pháp kiểm tra

4.1. Dụng cụ kiểm tra

Một số dụng cụ chủ yếu để kiểm tra các chỉ tiêu chất lượng của tôm sú mẹ cho sinh sản được quy định trong Bảng 3.

Bảng 3 – Dụng cụ chủ yếu để kiểm tra chất lượng tôm bố mẹ

4.2. Lấy mẫu

Số lượng mẫu cần kiểm tra gồm toàn bộ số tôm mẹ chọn để cho sinh sản ngay.

Dùng vợt vớt từng cá thể thả vào chậu chứa nước sạch, có độ mặn như ở nơi nuôi dưỡng.

4.3. Kiểm tra các chỉ tiêu cơ quan sinh dục của tôm

4.3.1. Buồng trứng

Kiểm tra buồng trứng từng cá thể ở trong chậu chứa mẫu.

Quan sát bằng mắt thường trong điều kiện ánh sáng tự nhiên có thể thấy được buồng trứng của tôm ở Giai đoạn IV có màu xanh đậm, hoặc vàng nâu.

Phân biệt các giai đoạn chín sinh dục của buồng trứng được quy định trong Bảng 4:

Bảng 4 – Phân biệt các giai đoạn chin sinh dục của buồng trứng

4.3.2. Túi chứa tinh

Nhẹ nhàng lật ngửa tôm cái trong chậu, quan sát túi chứa tinh bằng mắt thường trong điều kiện ánh sáng tự nhiên: mức độ phồng, màu trắng sữa của túi chứa tinh, đánh giá mức độ nhiều hay ít tinh trong túi chứa tinh.

4.3.3. Cơ quan giao vĩ

Nhẹ nhàng lật ngửa tôm đực trong chậu, quan sát cơ quan giao vĩ của tôm đực (petasma) bằng mắt thường, trong điều kiện ánh sáng tự nhiên để chọn những cá thể có cơ quan giao vĩ không bị xây xát, dập nát.

4.4. Xác định khối lượng của tôm bố mẹ

Nhẹ nhàng đặt tôm trên đĩa cân để xác định khối lượng. Yêu cầu thao tác nhanh, thời gian không kéo dài hơn 1 phút.

4.5. Quan sát ngoại hình, màu sắc, trạng thái hoạt động, các phần phụ

Quan sát tôm trong chậu bằng mắt thường, trong điều kiện ánh sáng tự nhiên. Đánh giá các chỉ tiêu về ngoại hình, màu sắc, trạng thái hoạt động và các phần phụ của tôm mẹ chọn cho đẻ, phải theo quy định trong Bảng 1.

Căn cứ vào những dấu hiệu sau để đánh giá tôm khoẻ mạnh: hoạt động bình thường, không có dấu hiệu bệnh lý, màu sắc tươi sáng, cơ thể không bị tổn thương hoặc thân không có những đốm đỏ, đốm đen, đốm trắng; đỏ hoặc đen mang.

Ước lượng bằng mắt thường, để so sánh râu A2 và chiều dài toàn thân tính từ mũi chuỷ đến mút đốt đuôi.